Đề xuất phát hành trái phiếu Chính phủ cho dự án giao thông

Trao đổi trước ý kiến của Phó thủ tướng Chính phủ Vũ Văn Ninh bên hành lang Quốc hội về các giải pháp kinh tế, trong đó có khả năng thêm nguồn hỗ trợ như xin Quốc hội cho phát hành thêm trái phiếu đầu tư dự án mở rộng Quốc lộ 1A, tại cuộc họp báo Chính phủ thường kỳ tháng 5/2013, Bộ trưởng, Chủ nhiệm VPCP Vũ Đức Đam cho biết, công trình Quốc lộ 1A đã được đưa vào Nghị quyết của Ban chấp hành Trung ương, coi đây là một trong những công trình kết cấu hạ tầng trọng điểm của cả nước.

Đường Hồ Chí Minh khu vực đi qua Tây Nguyên cũng có vai trò đặc biệt quan trọng, vì Tây Nguyên là địa bàn về kinh tế-xã hội, quốc phòng, an ninh cần đẩy mạnh phát triển, nên hạ tầng phải đi trước. So với các vùng khác, Tây Nguyên chưa có đường sắt, mới chỉ có một số sân bay nhỏ, cho nên để phát triển thì cần tập trung đầu tư giao thông, chính vì vậy, yêu cầu đầu tư cho 2 công trình này là hết sức cấp bách được nhân dân cả nước quan tâm.

Tuy nhiên, theo chủ trương chung, tỷ trọng đầu tư trong tổng thu ngân sách của Việt Nam đã giảm dần. Cho đến năm 2013, theo như Quốc hội đã thông qua, tổng vốn đầu tư xây dựng cơ bản trong tổng ngân sách giảm xuống chưa đầy 19% (những năm trước, tỷ lệ này vào khoảng 30-40%). Chính vì vậy, nhà nước tăng cường kêu gọi xã hội hóa, nhưng xã hội hóa làm đường giao thông lại phụ thuộc rất nhiều vào trình độ phát triển chung của cả nền kinh tế.

“Việc bỏ vốn hàng nghìn tỷ đồng để làm đường nhưng thu lại chủ yếu bằng phí giao thông mà người tham gia giao thông trả, đều là nhận tiền lẻ. Muốn hoàn vốn phải có nhiều xe đi qua, hoặc nếu không nhiều xe thì mức phí thu trên mỗi xe phải cao. Quốc lộ 1A là đường xương sống dọc đất nước với gần 2000 km, do vậy không phải đoạn nào cũng có nhiều xe đi để thuyết phục nhà đầu tư đầu tư thu phí”, Bộ trưởng Vũ Đức Đam nói.

Quốc lộ 1A quá tải trước lưu lượng phương tiện giao thông. (Ảnh: Báo Dân việt)

Bộ trưởng Vũ Đức Đam phân tích, với định hướng phù hợp với trình độ phát triển kinh tế, chúng ta không thể nâng phí giao thông quá cao, do vậy một số đoạn đường trên tuyến có thể kêu gọi nhà đầu tư, hoặc xây dựng theo phương pháp BOT hoặc công-tư cùng làm.Tuy nhiên, trên một số đoạn lưu lượng giao thông không lớn kiến chúng ta không thể kêu gọi được nhà đầu tư nên buộc phải dùng ngân sách.

Về việc dùng ngân sách, Bộ trưởng Vũ Đức Đam nói, “Quốc hội cũng đặt ra chỉ số bội chi (không quá 4%). Từ năm 2012, Chính phủ đã báo cáo Quốc hội và Quốc hội đã bàn, thông qua Nghị quyết cho phép phát hành trái phiếu của doanh nghiệp có bảo lãnh của Chính phủ. Trái phiếu của doanh nghiệp phát hành, được Chính phủ bảo lãnh thực chất là nợ công, nghĩa là khoản tiền này được Quốc hội thông qua về mặt nguyên tắc để tính vào nợ công chung”.

Bộ trưởng Vũ Đức Đam cũng cho biết, hơn 1 năm qua, Bộ GTVT dưới sự chỉ đạo của Chính phủ đã tiến hành các công việc chuẩn bị để phát hành trái phiếu doanh nghiệp có bảo lãnh của Chính phủ theo nghị quyết của Quốc hội. Tuy nhiên khi tính toán, ở thời điểm này rất khó khăn với doanh nghiệp và khi doanh nghiệp phát hành trái phiếu, cộng với lãi suất ngân hàng hiện hữu, chi phí phát hành sau cùng tính vào chi phí làm đường sẽ rất cao.

“Vấn đề này Chính phủ đã bàn luận từ kỳ họp tháng 4, và trong sáng nay, Chính phủ đã nghe Bộ trưởng GTVT và các Bộ trưởng liên quan đề xuất và đồng ý phương án báo cáo, trình Quốc hội cho phép Chính phủ phát hành trái phiếu Chính phủ thay vì phát hành trái phiếu doanh nghiệp có sự bảo lãnh của Chính phủ để thực hiện xây dựng Quốc lộ 1A, thực hiện các dự án trên Quốc lộ 1A và các dự án trên tuyến đường Hồ Chí Minh đoạn đi qua Tây Nguyên”, Bộ trưởng Vũ Đức Đam cho hay./.