Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam (VIFOREST) cho hay, sau nhiều năm liên tục tăng trưởng nhanh, trong 5 tháng đầu năm nay kim ngạch xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ đạt 4,7 tỷ USD, giảm gần 30% so với cùng kỳ năm 2022. Đặc biệt, sản phẩm gỗ chế biến sâu giảm tới 38%.

Mặc dù phải đối diện với rất nhiều khó khăn, chủ yếu do các tác động từ bên ngoài, Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam tin tưởng rằng, với vị thế hiện có trong thương mại gỗ toàn cầu, với năng lực cạnh tranh đã được thử thách và với đội ngũ doanh nhân đã tích lũy nhiều kinh nghiệm thương trường, doanh nghiệp gỗ Việt sẽ sớm lấy lại đà tăng trưởng khi thị trường gỗ toàn cầu phục hồi.

Khó khăn chồng chất khó khăn

Theo VIFOREST, một trong những nút thắt lớn cần sớm được tháo gỡ để doanh nghiệp gỗ có thể tồn tại và chờ đợi thời cơ phục hồi đó là hoàn thuế giá trị gia tăng (GTGT).

Theo thống kê sơ bộ của Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam, số tiền thuế GTGT doanh nghiệp chế biến – xuất khẩu gỗ chưa được hoàn trả là 6,1 nghìn tỷ đồng. Các doanh nghiệp hết sức khó khăn khi không được hoàn thuế, thiếu vốn để xoay xở và hỗ trợ người lao động trong bối cảnh khan hiếm đơn hàng. 

Đại diện Công ty TNHH Lâm Thanh Hưng chia sẻ: "Công ty gặp rất nhiều khó khăn trong việc hoàn thuế VAT vì thời gian hoàn thuế kéo dài, theo quy định thời gian đối với hồ sơ kiểm tra trước hoàn thuế sau là 40 ngày nhưng hồ sơ hoàn thuế của công ty bị kéo dài tới hơn 6 tháng mà không nhận được quyết định hoàn hay không hoàn. Nguyên nhân là do có quá nhiều bất cập trong truy xuất, xác minh nguồn gốc gỗ vì theo quy định phải xác minh tới tận hộ trồng rừng. Trong khi đó, một lô hàng xuất khẩu của doanh nghiệp được mua của vài chục hộ trồng rừng tại rất nhiều các địa phương khác nhau. Vậy, thời gian và nhân lực đâu để đi xác minh đủ số hộ bán gỗ cho công ty. Chính vì lẽ đó, công ty phải rút hồ sơ và tạm thời hoãn nộp hồ sơ hoàn thuế để tập trung vào sản xuất kinh doanh tìm đầu ra cho đơn hàng mới".

Trong tình cảnh tương tự, đại diện Công ty TNHH Tỷ Long than phiền: "Việc xác minh tới người dân rất khó cho doanh nghiệp. Công ty nộp hồ sơ hoàn thuế cách đây 2 năm, tới nay vẫn chưa được hoàn thuế do hồ sơ đã được chuyển sang cơ quan công an để điều tra. Hiện hồ sơ hoàn thuế này đã kéo dài 2 năm mà chưa xác minh xong. Mỗi ngày 2 đồng chí công an đi xác minh được 4 hộ gia đình trồng rừng, trong khi doanh nghiệp mua ở nhiều địa bàn từ rất nhiều hộ và cơ sở kinh doanh khác nhau, có thể từ hàng nghìn chủ rừng, nếu đi xác minh đầy đủ có thể phải mất 5 năm".

Ông Thang Văn Thông, đại diện Chi Hội Dăm gỗ Việt Nam nhận định: Cơ quan Thuế đưa ra các biện pháp quản lý chặt chẽ trong việc hoàn thuế GTGT cũng có những lý do riêng, tuy nhiên, những lý do này chưa phù hợp với thực tiễn hiện nay của doanh nghiệp.

"Căn cứ Thông tư 80/2021/TT-BTC của Bộ Tài chính hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Quản lý thuế, doanh nghiệp chỉ truy xuất đến người phát sinh thuế. Tuy nhiên, hiện nay cơ quan Thuế đang yêu cầu truy xuất đến người trồng rừng. Do đó, thời gian xác minh rất dài. Chi cục Thuế địa phương cũng không có chức năng, quyền hạn đi xác minh việc này, nên nếu xác minh việc này phải nhờ đến đơn vị thứ 3 mà ở đây là cơ quan công an làm việc này.

Cần phân biệt rõ ai làm đúng và ai làm sai. Doanh nghiệp làm không đúng thì pháp luật quản lý, giám sát họ. Còn các doanh nghiệp làm đúng thì cần tháo gỡ cho họ để họ kinh doanh tiếp. Đồng thời, cần có cơ chế chính sách quản lý đúng, chặt để doanh nghiệp thực hiện. Có như vậy, doanh nghiệp mới phát triển được", ông Thông nêu rõ.

Cần gỡ khó cho doanh nghiệp

Trước thực tế trên, Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam và doanh nghiệp gỗ đề nghị: Bộ Tài chính và Tổng cục Thuế rà soát lại các vướng mắc tại các văn bản quy định hiện hành để gỡ khó cho doanh nghiệp, đảm bảo dòng tài chính để doanh nghiệp ký kết các hợp đồng mới, tránh trường hợp hiện có nhiều doanh nghiệp có đơn hàng nhưng lại không có dòng vốn để thực hiện.

VIFOREST cũng đề nghị Bộ tài chính, Tổng cục thuế xem xét và trả lời các hồ sơ hoàn thuế, chia ra từng giai đoạn 3 tháng, 6 tháng để giải quyết dứt điểm các bộ hồ sơ cho doanh nghiệp.

Đối với doanh nghiệp xuất khẩu có hợp đồng với doanh nghiệp thương mại thì cho phép hoàn thuế GTGT vì đây là giao dịch kinh tế hợp pháp, đáp ứng đủ các điều kiện hoàn thuế. Nếu phát hiện doanh nghiệp vi phạm pháp luật thì đề nghị thanh/kiểm tra và xử lý theo quy định của pháp luật.

Bên cạnh đó, cần đưa mặt hàng gỗ ra khỏi nhóm những mặt hàng rủi ro cao trong việc hoàn thuế vì, theo quy định của Luật Lâm nghiệp, gỗ rừng trồng là gỗ hợp pháp./.

Doanh nghiệp ngành gỗ sụt giảm đơn hàng xuất khẩu

VOV.VN - Sản xuất và xuất khẩu gỗ tháng 7 năm nay chỉ đạt 7,4 tỷ USD giảm 5,5% so với tháng 6 và giảm gần 2% so với cùng kỳ năm 2021.