Gánh 4 “cục nợ” thời Covid-19, Vinachem nguy cơ lỗ hàng nghìn tỷ

4 dự án sản xuất phân bón thuộc Tập đoàn Hóa chất Việt Nam (Vinachem) nằm trong 12 đại dự án, doanh nghiệp chậm tiến độ, kém hiệu quả ngành Công Thương tiếp tục ghi nhận những kết quả sản xuất, kinh doanh kém khả quan. Theo báo cáo số 460a/HCVN-KHKD về tình hình ảnh hưởng của dịch bệnh Covid-19 gửi Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước (QLVNN) tại doanh nghiệp, Vinachem có thể phải đối mặt với nguy cơ lỗ hàng nghìn tỷ đồng.

4 “cục nợ” tiếp tục tạo sức ép…

Cập nhật tình hình ảnh hưởng của dịch Covid-19, báo cáo doanh thu Quý I của Vinachem ước đạt hơn 9.000 tỷ đồng, giảm 5,5% so với cùng kỳ năm trước. Đặc biệt, 4 “cục nợ” thua lỗ, yếu kém là Công ty CP Phân đạm và Hóa chất Hà Bắc, Công ty CP DAP-Vinachem; Công ty CP DAP số 2-Vinachem, Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình tiếp tục lỗ khoảng hơn 800 tỷ đồng, tăng tới 246% so với cùng kỳ 2019.

Trong khi các doanh nghiệp khác của Vinachem có kết quả kinh doanh khá ổn định, đem lại số lợi nhuận là 363 tỷ đồng, tăng 32% thì số lỗ của 4 “cục nợ” thuộc Vinachem lại luôn cao hơn lợi nhuận của các doanh nghiệp thuộc Vinachem cộng lại.

Nhà máy đạm Ninh Bình là 1 trong số những dự án thua lỗ điển hình trong danh sách 12 đại dự án, doanh nghiệp thua lỗ ngành Công Thương. (Ảnh: Đức Quang)

Có thể thấy, hầu hết các chỉ tiêu sản xuất kinh doanh của Vinachem trong quý I/2020 giảm mạnh so với cùng kỳ và không đạt kế hoạch đề ra. Đặc biệt đối với nhóm ngành phân bón và thuốc bảo vệ thực vật, giá trị sản xuất giảm 15,7%, doanh thu giảm 2,9%.

Vinachem nhận định, dịch bệnh Covid-19 đang khiến các đơn vị thuộc Tập đoàn gặp rất nhiều khó khăn trong việc chuẩn bị nguyên vật liệu, vật tư cho sản xuất, trong tiêu thụ sản phẩm, tiến độ sửa chữa máy móc thiết bị... mặc dù các đơn vị thành viên đã quyết liệt thực hiện nhiều giải pháp, để hạn chế tối đa tác động của dịch bệnh đến sản xuất kinh doanh…

Trong đó, việc nhập khẩu nguyên vật liệu, máy móc thiết bị xảy ra “khủng hoảng thiếu”, không có, chậm tiến độ hoặc phải mua giá cao. Hiện, các nhóm ngành của Vinachem chỉ đủ nguyên liệu đến tháng 5/2020. Đối với thị trường trong nước, hầu hết mặt hàng chủ lực của Vinachem như phân bón, cao su, hóa chất, pin ắc quy... đều tiêu thụ giảm mạnh về giá và lượng do nhu cầu trong nước suy giảm nghiêm trọng.

Trong khi đó, việc hạn chế giao thương hàng hóa qua biên giới giữa các nước cũng làm đơn hàng sụt giảm mạnh, nhiều đơn hàng bị hủy hoặc giảm sản lượng nghiêm trọng ở hầu hết thị trường như Hoa Kỳ, châu Âu, Brazil, các nước thuộc khu vực Đông Nam Á...

Theo các kịch bản do Vinachem đề ra, trong trường hợp dịch bệnh kết thúc trong quý II/2020, 4 doanh nghiệp yếu kém kể trên sẽ lỗ tới 3.444 tỷ đồng, tăng 33,9% so với kế hoạch. Lợi nhuận của các doanh nghiệp còn lại cũng bị ảnh hưởng lớn bởi dịch bệnh, chỉ đạt khoảng 1.150 tỷ đồng, thấp hơn nhiều so với kế hoạch đặt ra. Điều này sẽ khiến doanh thu cả năm của Vinachem chỉ ước đạt hơn 39.200 tỷ đồng, giảm gần 15% so với kế hoạch năm 2020.

Ở kịch bản nếu dịch bệnh kết thúc trong quý III, số lỗ của 4 doanh nghiệp yếu kém sẽ lên tới hơn 3.600 tỷ đồng, tăng 41,7% so với kế hoạch. Các doanh nghiệp còn lại lợi nhuận ước đạt 962 tỷ đồng, giảm gần 1 nửa so với kế hoạch. Nếu dịch kết thúc trong quý IV, 4 doanh nghiệp yếu kém của Vinachem có thể lỗ hơn 3.700 tỷ đồng, tăng 45,7% so với kế hoạch. Các đơn vị còn lại của Vinachem lợi nhuận năm 2020 ước đạt 816 tỷ đồng, giảm hơn một nửa so với kế hoạch.

Kiến nghị điều chỉnh chính sách

Để khắc phục những khó khăn của Tập đoàn, ông Phùng Quang Hiệp, Tổng Giám đốc Vinachem cho biết, Tập đoàn đã chủ động tìm nguồn hàng thay thế trong nước hoặc ở các nước không bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19; đồng thời làm việc với các nhà cung cấp về nhu cầu cả năm 2020 từ thời điểm hiện tại đảm bảo đủ nguyên liệu phục vụ sản xuất ổn định lâu dài.

Tập đoàn sẽ rà soát, đánh giá toàn diện nhu cầu thị trường, khả năng sản xuất và lợi thế của đơn vị để xác định chiến lược sản phẩm; cơ cấu lại sản xuất, sản phẩm theo mục tiêu nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh; từ đó bố trí các nguồn lực hợp lý, hiệu quả.

Tuy nhiên, ông Phùng Quang Hiệp cũng kiến nghị Ủy ban QLVNN tại doanh nghiệp báo cáo Thủ tướng xem xét gỡ khó một số khoản vay tại Ngân hàng Phát triển Việt Nam cho 3 dự án là đạm Ninh Bình, đạm Hà Bắc, DAP số 2-Vinachem. Ngoài ra, cho phép các Dự án Nhà máy Đạm Ninh Bình, Nhà máy Đạm Hà Bắc và DAP số 2 Lào Cai được tiếp tục giảm 50% mức trích khấu hao tài sản cố định hàng năm, theo phương pháp đường thẳng từ năm 2020 đến 2025, phần giá trị giãn khấu hao sẽ được phaanboor vào những năm còn lại của tài sản cố định.

Vinachem cũng đề nghị Ủy ban QLVNN tại doanh nghiệp báo cáo Chính phủ đẩy nhanh việc trình Quốc hội xem xét, tháo gỡ khó khăn cho ngành sản xuất phân bón trong nước, sửa đổi Luật số 71/2014/QH13 theo hướng đưa phân bón vào đối tượng chịu thuế giá trị gia tăng với mức thuế suất là 0% - 5%.

“Việc giải quyết kiến nghị trên không đòi hỏi Nhà nước phải bỏ tiền hỗ trợ doanh nghiệp trong thời điểm dịch Covid-19, mà chỉ là điều chỉnh chính sách để hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp sản xuất phân bón trong nước bình đẳng với phân bón nhập khẩu”, lãnh đạo Vinachem cho hay./.