Gạo Việt Nam lỡ cơ hội xuất khẩu sang Philippines

TTXVN dẫn lời ông Dennis Arpia, Trợ lý giám đốc điều hành cấp cao của Cơ quan lương thực quốc gia (NFA) Philippines xác nhận, lượng gạo được phép nhập khẩu của khu vực tư nhân là phù hợp với cam kết của quốc gia Đông Nam Á này với Tổ chức thương mại thế giới (WTO).

Trong số đơn yêu cầu nhập khẩu gạo mà NFA xét duyệt cho thấy, mỗi nhà nhập khẩu gạo địa phương có thể mua tới 25.000 tấn gạo từ Ấn Độ và Trung Quốc và 15.000 tấn từ Australia nhưng không thấy có tên của Việt Nam trong con đường nhập tiểu ngạch này.

Philippines vốn là nước nhập khẩu gạo lớn nhất thế giới trong năm 2010 với mức mua kỷ lục 2,45 triệu tấn gạo, có thể cần phải nhập khẩu 2 triệu tấn gạo để đáp ứng nhu cầu trong năm 2014 do ảnh hưởng của thiên tai, đặc biệt là các cơn bão mạnh trong quý 4/2013 đã phá hủy mùa màng và lượng gạo dự trữ trong kho của nước này đã bị cạn kiệt.

Trước đó, một quan chức của Cơ quan Lương thực Quốc gia từng phát biểu Philippines sẽ cân nhắc bất cứ lời đề nghị nào từ các nước cung cấp gạo, trong đó có Thái Lan, theo các thỏa thuận thương mại của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) và Hiệp hội các nước Đông Nam Á (ASEAN).

Tuy nhiên, nếu Thái Lan muốn bán gạo cho Philippines, Bangkok phải ký lại thỏa thuận với Manila.

Chính vì thế, vào tháng 11/2013, Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA) đã giành được hợp đồng cung cấp 500.000 tấn gạo với mức giá chào thầu thấp nhất (462,25USD/tấn), trong khi mức giá chào thầu của Thái Lan là 475USD/tấn thì một đại diện của Thái Lan đã sang Philippines để chào lại với mức giá thấp hơn nhằm đoạt lại gói thầu.

Mức giá chào bán mới của Thái Lan là 462USD/tấn gạo. Mặc dù đề xuất đó có lợi cho Philippines nhưng lại trái thủ tục nên Chính phủ Philippines vẫn quyết định mua gạo của Việt Nam. Và nay, Chính phủ Philippines quyết định cho phép các tư thương nhập khẩu 163.000 tấn gạo trong đó gần 2/3 số gạo nhập của Thái Lan.

Theo nhiều chuyên gia, hiện xuất khẩu gạo Việt Nam chưa tận dụng được cơ hội bởi nhiều nguyên nhân, trong đó có chất lượng hạt gạo không đều, rồi cả chuyện việc xuất khẩu nhiều đầu mối, các doanh nghiệp tự hại nhau...

Nói như Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn: Ở ta đang trồng nhiều giống lúa, trong đó có cả loại chất lượng cao và thấp. Một số doanh nghiệp mua và trộn lẫn các loại với nhau, dẫn đến gạo của Việt Nam khi xuất khẩu không giống các nước khác. Điều đó làm ảnh hưởng lớn tới uy tín của gạo Việt Nam./.