Khúc mắc đằng sau việc huỷ kết quả đấu giá làng Việt cổ Cố Viên Lầu

VOV.VN - Quyết định hủy kết quả đấu giá tài sản làng Việt cổ Cố Viên Lầu, sau đó Thanh tra Bộ Tư pháp lại thu hồi quyết định, phía sau sự việc này là vấn đề gì?

Phiên đấu giá “nhà cổ, đình cổ” nhiều khuất tất đã được VOV.VN phản ánh tiếp tục có nhiều vấn đề khúc mắc đằng sau nhưng quyết định trái ngược. Thanh tra Bộ Tư pháp đã thực hiện thanh tra ra kết luận, ra quyết định huỷ kết quả cuộc đấu giá tài sản khu du lịch làng Việt cổ Cố Viên Lầu (thôn Văn Lâm, xã Ninh Hải, huyện Hoa Lư, tỉnh Ninh Bình). Sau đó, Thanh tra Bộ Tư pháp lại thu hồi một phần kết luận thanh tra, thu hồi văn bản huỷ kết quả đấu giá.

Phía sau câu chuyện này là một loạt những vấn đề về pháp lý, để làm rõ hơn sự việc chúng tôi đã có cuộc trao đổi với luật sư Lê Ngọc Hoàng (Trưởng Văn phòng Luật sư Long Tâm – Đoàn Luật sư thành phố Hà Nội).

PV: Luật sư đánh giá thế nào về cuộc đấu giá tài sản khu du lịch làng Việt cổ Cố Viên Lầu?

Luật sư Lê Ngọc Hoàng: Thứ nhất, về quyền và nghĩa vụ của các bên trong việc ký kết hợp đồng thế chấp: Việc ký kết hợp đồng thế chấp tài sản số 500/HĐTC ngày 04/09/2009 giữa Doanh nghiệp Minh Thoa và Ngân hàng ViettinBank Tam Điệp để thế chấp tài sản là “Dự án khu du lịch Làng Việt Cổ - Cố Viên Lầu” nhằm mục đích vay vốn kinh doanh là Hợp đồng dân sự, do đó phù hợp quy định pháp luật được quy định tại Bộ Luật Dân sự.

Luật sư Lê Ngọc Hoàng.

Thứ hai, về căn cứ để xử lý tài sản thế chấp: Do Doanh nghiệp Minh Thoa vi phạm Hợp đồng tín dụng do vậy Ngân hàng đã khởi kiện ra Tòa án. Theo Quyết định công nhận thỏa thuận của các đương sự số 02/2012/QĐST-KDTM ngày 30/8/2012 của Tòa án nhân dân huyện Hoa Lư thì: “Anh Nguyễn Văn Thoa - Chủ Doanh nghiệp tư nhân Minh Thoa có trách nhiệm thanh toán cho Ngân hàng Thương mại Cổ phần Công thương Việt Nam - Chi nhánh Tam Điệp tổng số tiền là 7.657.504.617 đồng.

Đến hết ngày 31/12/2012, anh Nguyễn Văn Thoa không trả được số tiền nợ gốc và lãi nói trên thì Ngân hàng Cổ phần thương mại Công thương Việt Nam đề nghị Cơ quan Thi hành án dân sự phát mại tài sản hoặc thuê Trung tâm bán đấu giá tài sản trên địa bàn tỉnh Ninh Bình bán đấu giá các tài sản đã thế chấp theo hợp đồng thế chấp tài sản số 500/HĐTC ngày 04/9/2009…”.

Như vậy, trên cơ sở bản án có hiệu lực pháp luật và đơn yêu cầu thi hành án của Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam thì Chi cục thi hành án dân sự huyện Hoa Lư, tỉnh Ninh Bình ban hành Quyết định thi hành án để tổ chức thi hành án và kê biên xử lý tài sản là đúng quy định.

PV: Thanh tra Bộ Tư pháp đã có kết luận về những sai phạm của các đơn vị thi hành án, công ty bán đấu giá. Theo luật sư, những vi phạm được nêu trong kết luận đã đủ điều kiện để huỷ kết quả bán đấu giá?

Luật sư Lê Ngọc Hoàng: Tôi cho rằng, về cơ bản Thanh tra Bộ đã kết luận những hành vi vi phạm pháp luật của cơ quan thi hành án và tổ chức bán đấu giá là phù hợp với quy định pháp luật. Tuy nhiên, trong kết luận thanh tra còn có một số nội dung kết luận có vấn đề.

Kết luận thanh tra số 26/KL-TTR ngày 11/7/2018 của Chánh Thanh tra Bộ Tư pháp với nội dung: “Công ty Hà Nam Ninh đã bán đấu giá tài sản là cổ vật khi mình không có điều kiện được bán đấu giá tài sản (không có giấy phép của UBND tỉnh được phép bán các tài sản là cổ vật).

Công ty Hà Nam Ninh đã vi phạm Khoản 1 Điều 31, điểm đ Khoản 3 Điều 28, Khoản 3 Điều 27, Khoản 8 Điều 18 Nghị định 17/NĐ-CP ngày 04/3/2010 của Chính phủ quy định về Bán đấu giá tài sản.

Đặc biệt, Công ty Hà Nam Ninh đã bán đấu giá các tài sản là cổ vật khi Công ty chưa được Chủ tịch UBND tỉnh Ninh Bình cấp phép là vi phạm nghiêm trọng Khoản 1 Điều 27 Nghị định số 98/2010/NĐ-CP ngày 21/9/2010 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Di sản văn hóa và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Di sản văn hóa”.

Khu du lịch làng Việt cổ Cố Viên Lầu.

Nhưng để xác định tài sản bị kê biên có phải là cổ vật và có được bán đấu giá hay không thì Bộ Văn hóa thể thao và Du lịch là cơ quan có thẩm quyền xác minh. Tuy nhiên, trong trường hợp này, Thanh tra Bộ Tư pháp kết luận khi chưa làm việc trực tiếp hoặc có văn bản trả lời của Bộ Văn hóa thể thao và Du lịch là thiếu chính xác.

Sau khi Thanh tra Bộ Tư pháp ban hành Kết luận thanh tra thì Bộ Văn hóa thể thao và Du lịch đã có văn bản để phúc đáp Bộ Tư pháp, có nội dung: “Tài sản đó không phải là cổ vật”.

Tổ chức bán đấu giá tài sản bị kê biên, ngày 22/3/2016, Chi cục THADS và Công ty đấu giá Hà Nam Ninh đã ký Hợp đồng bán đấu giá số 04/HĐ-HNN 2016. Thời điểm này Nghị định số 17/2010/NĐ-CP ngày 4/3/2010 quy định về bán đấu giá tài sản đang có hiệu lực pháp luật, do đó mọi trình tự, thủ tục về bán đấu giá tài sản phải áp dụng Nghị định số 17 nêu trên.

Tuy nhiên, phiên tổ chức bán đấu giá thành lại được diễn ra vào ngày 7/7/2017, do đó mọi hành vi và kết quả phải được áp dụng Luật đấu giá tài sản năm 2016 (Luật bán đấu giá tài sản năm 2016 đã có hiệu lực vào ngày 01/7/2017).

Như vậy, theo quan điểm của tôi thì Thanh tra Bộ Tư pháp không có thẩm quyền hủy kết quả bán đấu giá.

PV: Quyết định hủy kết quả bán đấu giá tài sản khu du lịch làng Việt cổ Cố Viên Lầu, theo luật sư, việc ban hành quyết định này có đúng với chức năng thẩm quyền hay không?

Luật sư Lê Ngọc Hoàng: Thanh tra Bộ đã ban hành Quyết định áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả số 02/QĐ-TTR bằng hình thức hủy kết quả bán đấu giá tài sản ngày 07/7/2017.

Việc Chánh Thanh tra Bộ Tư pháp áp dụng Nghị định 17/NĐ-CP ngày 04/3/2010 và Khoản 4 Điều 21 Nghị định 110/2013/NĐ-CP ngày 24/9/2013 của Chính phủ quy định xử phạt hành chính trong lĩnh vực bổ trợ tư pháp, hành chính tư pháp, hôn nhân gia đình, thi hành án dân sự, phá sản doanh nghiệp, hợp tác xã để ban hành Quyết định áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả số 02/QĐ-TTR là trái thẩm quyền theo quy định tại Luật bán đấu giá tài sản năm 2016.

Sau khi Chánh Thanh tra Bộ Tư pháp ban hành Kết luận thanh tra số 26/KL-TTR và Quyết định áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả số 02/QĐ-TTR thì người mua trúng đấu giá tài sản và Công ty đấu giá Hà Nam Ninh đã khiếu nại đến Bộ Tư pháp và hiện nay Chánh Thanh tra Bộ Tư pháp đã phải thu hồi Quyết định áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả số 02/QĐ-TTR.

Tuy nhiên, theo tôi thì phải xử lý cái gốc của vấn đề là thu hồi lại kết luận thanh tra (đối với các nội dung kết luận thiếu chính xác) và bồi thường thiệt hại nếu có.

PV: Việc ban hành văn bản, quyết định không đúng chức năng thẩm quyền có thể gây những thiệt hại gì cho các đơn vị liên quan? (Người có tài sản, người trúng đấu giá, cơ quan thi hành án, công ty đấu giá).

Luật sư Lê Ngọc Hoàng: Đối với Công ty TNHH Đấu giá Hà Nam Ninh (nay đã đổi tên thành Công ty đấu giá hợp danh Hà Nam Ninh) sẽ bị ảnh hưởng đến uy tín. Ngoài ra, không thể thanh lý được hợp đồng bán đấu giá tài sản với cơ quan thi hành án, do đó cũng không được thanh toán chi phí bán đấu giá thực tế.

Với người mua trúng đấu giá (ông Nguyễn Ngọc Quang) là người mua trúng đấu giá, cần được bảo vệ theo quy định tại Điều 103 Luật THADS và Điều 258 Bộ Luật dân sự.

Tuy nhiên, xuất phát từ việc Thanh tra Bộ Tư pháp ban hành Kết luận thanh tra thiếu chính xác và Quyết định áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả số 02/QĐ-TTR bằng hình thức hủy kết quả bán đấu giá tài sản trái thẩm quyền, do vậy ông Nguyễn Ngọc Quang đến nay vẫn không được giao tài sản.

Khi Chánh Thanh tra Bộ Tư pháp Quyết định áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả số 02/QĐ-TTR ngày 19/9/2018 bằng biện pháp hủy kết quả bán đấu giá tài sản của Công ty Hà Nam Ninh thực hiện vào ngày 7/7/2017. Sau đó, ngày 27/12/2018, Ngân hàng Vietinbank và Doanh nghiệp Minh Thoa đã thỏa thuận và thống nhất: Doanh nghiệp Minh Thoa nộp 9 tỷ đồng để thanh toán khoản nợ cho ngân hàng (6 tỷ đồng nợ gốc và 3 tỷ đồng nợ lãi).

Ngân hàng đã giải chấp đối với tài sản thế chấp và ban hành văn bản gửi cơ quan thi hành án để rút toàn bộ đơn yêu cầu thi hành án. Hiện nay, Văn phòng đăng ký đất đai đã thực hiện việc xóa thế chấp theo quy định.

Nhưng đến ngày 2/4/2019, Thanh tra Bộ Tư pháp mới ban hành Thông báo về việc sửa đổi, thu hồi một phần Kết luận thanh tra số 26/KL-TTR ngày 11/7/2018 và ban hành Quyết định 01/QĐ-TTR để thu hồi Quyết định áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả số 02/QĐ-TTR ngày 19/9/2018 của Chánh Thanh tra Bộ Tư pháp.

Như vậy, việc ban hành Thông báo và Quyết định để thu hồi đối với các văn bản trái pháp luật của Thanh tra Bộ Tư pháp được diễn ra sau khi Ngân hàng Vietinbank và Doanh nghiệp Minh Thoa tự nguyện thỏa thuận và đã thi hành án xong.

Trong trường hợp này việc thu hồi các văn bản trái thẩm quyền chỉ là biện pháp đối phó. Hậu quả trên thực tế đã xảy ra xuất phát từ việc ban hành các Quyết định trái pháp luật nêu trên.

PV: Xin cảm ơn luật sư./.