Kon Tum nâng tầm giá trị cho sâm Ngọc Linh
VOV.VN - Đầu năm 2017 tỉnh Kon Tum đang chuẩn bị cho ra đời những sản phẩm thương mại đầu tiên chế biến từ sâm Ngọc Linh.
Sau hàng chục năm kiên trì bảo tồn nguồn giống, nhân rộng diện tích, đến nay tỉnh Kon Tum đã có trên 300 ha sâm Ngọc Linh. Cùng với việc chấm dứt được nguy cơ tuyệt chủng một loài thực vật quý hiếm trong sách đỏ Việt Nam, cây sâm Ngọc Linh cũng đã được tỉnh Kon Tum xác định là cây hàng hóa chủ lực, có lợi thế cạnh tranh cao trong chiến lược phát triển kinh tế, xã hội của địa phương. Đây là nỗ lực tiếp nối của địa phương trong việc nâng tầm giá trị cho sâm Ngọc Linh, loại cây đặc hữu của hệ thực vật Việt Nam có giá trị cao về dược liệu.
 |
| Sâm Ngọc Linh được chăm sóc, bảo tồn và mở rộng diện tích trở thành cây hàng hóa chủ lực của tỉnh Kon Tum. |
Vào thời điểm ấy, khó nói hết niềm vui của các nhà khoa học cũng như lãnh đạo tỉnh Kon Tum, bởi sau hàng chục năm bảo tồn, nhân rộng cây sâm Ngọc Linh trong điều kiện nguồn giống trong tự nhiên bị khai thác cạn kiệt và đứng trước nguy cơ tuyệt chủng, nỗ lực của họ đã được ghi nhận.
PGS.TS. Trần Công Luận, nguyên Giám đốc Trung tâm sâm và Dược liệu TP HCM - Viện dược liệu Trung ương là người có 38 năm gắn bó với cây sâm Ngọc Linh và góp phần xây dựng chỉ dẫn địa lý cho loại cây đặc hữu này cho biết, đây là một sự kiện, một cái mốc để sâm Ngọc Linh chuyển đổi qua bước phát triển mới. Điều này đòi hỏi có nhiều đóng góp và nỗ lực của những người có tâm huyết về sâm.
Sâm Ngọc Linh là chỉ dẫn thứ 49 mà Việt Nam bảo hộ và là sản phẩm đầu tiên có địa bàn địa lý ở hai tỉnh, khu vực địa lý sâm củ Ngọc Linh gồm 2 xã Măng Ri, Ngọc Lây huyện Tu Mơ Rông, tỉnh Kon Tum và xã Trà Linh, huyện Nam Trà My, tỉnh Quảng Nam. Các xã này thuộc dãy núi Ngọc Linh ở độ cao từ 1.800 đến 2.500m.
Theo nhiều nghiên cứu khoa học, sâm Ngọc Linh là một trong những loại tốt nhất thế giới với số lượng Saponin cao hơn nhiều lần so với các loại sâm khác. Những kết quả nghiên cứu dược lý thực nghiệm sâm Ngọc Linh đã chứng minh loại sâm này có tác dụng chống stress vật lý, stress tâm lý và trầm cảm; kích thích hệ miễn dịch, chống ô xi hóa, lão hóa, phòng chống ung thư, bảo vệ tế bào gan.
Ông Lại Xuân Lâm, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Kon Tum cho biết, việc sản phẩm sâm củ Ngọc Linh được Cục Sở hữu Trí tuệ cấp Giấy chứng nhận đăng ký chỉ dẫn địa lý vừa có ý nghĩa khẳng định giá trị kinh tế, xã hội, khoa học vừa đảm bảo giữ được nguồn gốc địa lý, tính đặc thù về chất lượng sản phẩm, tên gọi xuất xứ của loài cây đặc hữu vùng núi rừng Ngọc Linh. Để bảo vệ giá trị đặc biệt riêng có của cây sâm Ngọc Linh, chính quyền địa phương đã có kế hoạch cụ thể.
“Ngay sau khi có chỉ dẫn địa lý sâm Ngọc Linh, Kon Tum đã phối hợp với Quảng Nam xây dựng quy chế quản lý và sử dụng chỉ dẫn địa lý thật là chặt chẽ, đảm bảo cho các tổ chức, cá nhân thực hiện tốt các quy định về sử dụng chỉ dẫn địa lý cũng như là các chế tài xử phạt những hành vi làm giả, buôn bán trái phép sản phẩm sâm Ngọc Linh nhằm bảo vệ uy tín tuyệt đối cho chỉ dẫn địa lý sâm Ngọc Linh”, ông Lâm cho biết.
Hiện tại, giá bán 1kg sâm Ngọc Linh tươi nguyên cây trên thị trường dao động khoảng 30 triệu đồng trở lên. Trước giá trị lớn, các đối tượng làm ăn phi pháp đã dùng những loại củ có hình dáng giống sâm Ngọc Linh, như Tam thất vũ diệp, thậm chí là cả củ ráy để lừa đảo người tiêu dùng.
Với quyết tâm để người tiêu dùng được tiếp cận với sản phẩm sâm Ngọc Linh thật, mang lại lợi ích cho cộng đồng, từ cuối năm 2016, UBND tỉnh Kon Tum chỉ đạo Công ty TNHH MTV lâm nghiệp Đăk Tô đầu tư lắp đặt dây chuyền chế biến sâm Ngọc Linh trị giá hơn 4 tỷ đồng ngay tại trung tâm vùng sâm để cho ra đời những sản phẩm thương mại đầu tiên. Đây là cách làm thiết thực của tỉnh trong việc bảo vệ và nâng tầm giá trị cho sâm củ Ngọc Linh.
Cơ hội phát triển thương hiệu sâm Ngọc Linh
“Trước mắt, nhà máy sẽ khai thác riêng sâm củ chế biến cỡ 300kg sâm tươi. Ngoài ra nhà máy còn chế biến trà sâm Ngọc Linh là sản phẩm từ lá, thân sau cây sâm sau khu đã thu hoạch hạt và hoa”, ông Chung cho biết.
Cùng với việc đón đợi các sản phẩm đầu tiên chế biến từ sâm Ngọc Linh vào đầu năm nay, tỉnh Kon Tum đang hướng tới việc hoàn thiện quy trình công nghệ nhân giống, canh tác, mở rộng sản xuất và phát triển thương hiệu quốc gia cho sâm Ngọc Linh.
Theo đó, tỉnh Kon Tum phấn đấu đến năm 2020 sẽ mở rộng diện tích sâm Ngọc Linh lên 1.000 ha; đến năm 2025 trồng được trên 9.000 ha với quy mô công nghiệp cũng như hình thành được vùng chuyên canh sâm Ngọc Linh ở 8 xã thuộc địa bàn hai huyện Đăk Glei, Tu Mơ Rông và đưa sản phẩm sâm Ngọc Linh ra thị trường trong, ngoài nước với quy mô lớn./.
