Tăng giá điện: Bộ Công thương đã tuyên truyền không tốt

Tại họp báo Chính phủ thường kỳ chiều 28/8, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Vũ Đức Đam khi nói về đợt tăng giá điện đột ngồi hồi đầu tháng 8, cho rằng: Việc tuyên truyền giải thích cho người dân hiểu về điều hành giá điện, lộ trình tăng giá điện ngày 1/8 vừa qua Bộ Công thương đã làm không tốt dẫn tới những hiểu lầm từ người dân.

Ông Đam cũng cho biết thêm: Về đợt tăng giá vào ngày 1/8 vừa qua, Bộ trưởng Bộ Công Thương cũng thừa nhận việc tuyên truyền giải thích chưa làm tốt lắm, sẽ rút kinh nghiệm nghiêm túc để làm tốt hơn trong thời gian tới.

Bộ trưởng Vũ Đức Đam cho biết, theo lộ trình, với quy định chặt chẽ, trong đó có một Quyết định của Thủ tướng Chính phủ nêu rõ trường hợp nào được tăng. Có rất nhiều điều kiện, nhưng trong đó có 2 điều kiện, một là không tăng liên tục 2 lần trong thời hạn 3 tháng, tức là lần này cách lần kia ít nhất 3 tháng. Thứ 2, mức tăng 5% trở  xuống thì thẩm quyền quyết định là Bộ Công Thương. Vì thế, từ năm 2012 đến nay, vào tháng 7/2012, 12/2012 và tháng 8 vừa qua, mức tăng đều đúng 5%, thuộc thẩm quyền của Bộ Công Thương.

“Nhưng đúng là chúng ta cần phải tuyên truyền giải thích cụ thể” – ông Đam nhắc lại.

Cũng theo ông Vũ Đức Đam, tại phiên họp Chính phủ, Thủ tướng cũng đề cập và quán triệt, chúng ta theo lộ trình, phải điều chỉnh dần. Nhưng đặc biệt, phải có chính sách kèm theo rất cụ thể cho người nghèo và cho các đối tượng chính sách, phải tuyên truyền giải thích cho nhân dân.

Giá điện tăng hồi đầu tháng 8 khiến nhiều người bất ngờ

Theo dẫn chứng được ông Đam đưa ra, hiện nay khoảng 2% hộ nghèo tiêu thụ dưới 50 số điện, 14% hộ tạm gọi là gần nghèo (không hẳn cận nghèo theo định nghĩa của Bộ LĐTBXH) tiêu thụ dưới 100 số điện và khoảng 6-7% nhà thầu điện ở địa phương (những thành phần kinh tế tư nhân đầu tư hạ tầng, sau đó mua điện và bán điện cho dân, trong khi ngân sách nhà nước chưa có vốn đầu tư), ở các KCN, các trạm thủy nông. Những đối tượng này, theo ông Đam, trong lần điều chỉnh vừa rồi vẫn được bán dưới giá thành, hay nói cách khác là vẫn được bao cấp.

“Chính phủ khẳng định đối với hộ nghèo, chúng ta phải tiếp tục hỗ trợ. Từ trước tới nay tất các hộ dân nghèo tiêu thụ dưới 50 số điện, Chính phủ bao cấp hoàn toàn, bao cấp ở đây là cho tiền mặt, ai không dùng hết thì giữ lại số tiền mặt. Dù có điều chỉnh thế nào, người nghèo vẫn được hỗ trợ” – ông Đam khẳng định.

Tiếp tục nói về cuộc họp Chính phủ, ông Đam cho biết: Thủ tướng cũng đề cập một vấn đề rất quan trọng, với giá điện, một mặt tiếp tục chính sách hỗ trợ trực tiếp cho hộ nghèo, chứ  không cào bằng; một mặt tiếp tục nghiên cứu chính sách để làm sao khuyến khích người dân sử dụng được trang thiết bị điện, cụ thể là bóng đèn tiết kiệm điện. Chính phủ vẫn bao cấp một số lượng điện nhất định cho người nghèo nhưng bằng tiền mặt, đồng thời có chương trình hỗ trợ người dân chuyển sang dùng bóng tiết kiệm điện.

Theo khẳng định của người đứng đầu VPCP, tới đây, giá điện cũng như xăng dầu, Chính phủ chỉ đạo phải công khai, minh bạch với dân, vì chúng ta làm tất cả cũng là lo cho nền kinh tế và cho dân.

Làm rõ hơn về câu chuyện giá điện tác động không nhỏ tới đời sống người dân, Thứ trưởng Bộ trưởng Bộ Công thương Trần Tuấn Anh giải thích thêm, Bộ đã rất cân nhắc trước mỗi lần tăng giá điện.

Lý giải việc chọn thời điểm tăng từ 1/8 và mức tăng 5%, ông Trần Tuấn Anh cho rằng, ngành điện đứng trước áp lực lớn giá đầu vào khâu sản xuất điện. Trong đó, riêng giá than bán cho điện tăng 37-41% so với mức giá cũ, khiến chi phí đầu vào của ngành điện tăng khoảng 4.000 tỷ đồng năm 2013; giá khí cũng tăng khiến chi phí đầu vào ngành điện tăng do khí 3.200 tỷ đồng.

Tính toán của Bộ cho thấy, tăng giá điện 5% từ ngày 1/8 có tác động và làm tăng CPI trực tiếp 0,12%, sẽ làm tăng giá thành 1 số ngành sản xuất, tùy thuộc từng lĩnh vực về tiêu hao điện năng, công nghệ từ 0,04-0,05%. Cụ thể, các ngành chịu tác động lớn như ngành sản xuất xi măng, ảnh hưởng tăng khoảng 0,43%; sản xuất thép thành phẩm tăng 0,04%. “Tính toán mức tăng tháng 8, các DN có thể điều chỉnh kế hoạch sản xuất kinh doanh và tính tới điều chỉnh giá cho phù hợp mặt bằng giá mới” – Thứ trưởng Bộ Công thương nói.

Sau 2015, miền Nam sẽ thiếu điện

Khẳng định tại họp báo, Bộ trưởng Vũ Đức Đam cho biết: Bây giờ an ninh năng lượng là ưu tiên hàng đầu trong điều hành kinh tế - xã hội. Chính phủ đánh giá thường xuyên. Một bước tiến rất đáng mừng là qua rất nhiều năm kiên trì, bây giờ lĩnh vực điện không phải trong tình trạng ăn đong nữa. Chúng ta có công suất dự phòng khoảng trên 20% và hệ thống lưới điện truyền tải cả nước.

“Tôi khẳng định từ nay đến năm 2015, điện nguồn đã no đủ, không thiếu. Đến cuối 2017, 2018, chúng ta vì một số dự án chậm tiến độ, trong chậm tiến độ có nhiều nguyên nhân, nhưng đúng như bạn nói là có 1 nguyên nhân do mặt bằng cũng chậm, cho nên có nguy cơ xảy ra thiếu điện cục bộ ở phía Nam. Ở phía Bắc thì không lo lắm vì vẫn dư về công suất, miền Trung thì đủ” – ông Đam nhấn mạnh.

Vì thế, theo ông Đam, Chính phủ đã chỉ đạo phải điều chỉnh sơ đồ điện VII. Việc điều chỉnh này rất thường xuyên, xây dựng tuyến truyền tải điện Nam- Bắc và Bắc- Nam vững chắc hơn. Thứ 2, phải đẩy nhanh và kiên quyết tháo gỡ khó khăn để một số dự án về phát triển nguồn điện ở khu vực phía Nam đẩy nhanh tiến độ để đảm bảo không thiếu điện cục bộ vào giai đoạn cuối năm 2017, 2018, đầu năm 2019.

Có một loạt dự án như Long Phú, Vĩnh Tân, Duyên Hải được Bộ Công thương báo cáo Chính phủ xin cho chủ trương được thực hiện như các dự án khẩn cấp, tức là một số quy trình được rút gọn để tiết kiệm thời gian.

Chính phủ đã bàn, lập ban chỉ đạo để nghiên cứu, bắt đầu xem xét điều chỉnh các quy hoạch điện dài hạn đến năm 2030./.