Dù đã giảm nhưng một số quán ăn, cửa hàng điện máy, điện thoại, tiệm vàng... có máy cà thẻ (POS) vẫn thu phí khi người mua thanh toán bằng thẻ, với lý do "ngân hàng thu".

Đây là một trong những rào cản cần được tháo gỡ nhằm đẩy nhanh hơn nữa thanh toán "không tiền mặt", đồng thời cần giải thích rõ để các điểm chấp nhận thẻ hiểu được lợi ích được hưởng thay vì sợ phải chia sẻ lợi nhuận với ngân hàng.

Viện lý do "vì ngân hàng thu"

Cùng một người bạn đi dạo tại Q.1, TP HCM, chị Thanh Tú ghé vào một cửa hàng vàng và ưng ý sợi dây đeo tay có trọng lượng hơn 1 chỉ, giá bao gồm cả tiền công là hơn 4 triệu đồng. 

Khách hàng thanh toán tiền hàng bằng thẻ tín dụng khi mua sắm tại Co.opXtra trong Giga Mall, Q.Thủ Đức, TP HCM.

Nếu trả bằng thẻ, chủ tiệm vàng cho biết sẽ tính phí với lý do "ngân hàng thu của tụi chị và chị thay mặt ngân hàng thu lại giúp". 

Mức phí trả bằng thẻ ATM sẽ thấp hơn so với bằng thẻ tín dụng. "Tôi đành chạy ra cây ATM rút tiền vào thanh toán để khỏi mất phí", chị Tú nói.

Tương tự, khi mua máy tính mới tại một cửa hàng ở Q.1, do không có đủ tiền mặt, anh Đức Phương (Q.3) đề nghị được thanh toán phần còn lại bằng thẻ. Nhân viên tại đây nói sẽ thu phí vì... cạnh tranh cao, lợi nhuận thực tế không bao nhiêu, thậm chí... huề vốn vì phải trả phí cho ngân hàng! 

"Dù không muốn vì phát sinh thêm chi phí nhưng tôi cũng đành chịu bởi nếu không, tôi phải vòng ra trụ ATM rút thêm tiền mặt", anh Phương cho biết.

Theo ghi nhận, dù mạng lưới chấp nhận thẻ đã mở rộng hơn trước rất nhiều, các cửa hàng cũng "cởi mở" hơn khi khách hàng muốn cà thẻ trả tiền, nhưng vẫn còn tình trạng cửa hàng thu phí của khách hàng. Nhiều cửa hàng cũng chưa sẵn sàng với các phương thức không tiền mặt đang phổ biến khác như ví điện tử.

Chị Hoài Anh (Q.Phú Nhuận) kể khi thấy biểu tượng chấp nhận thanh toán bằng ví điện tử tại một xe nước mía bên hông chợ Tân Định (Q.1), chị đã ghé vào nhưng khá bất ngờ khi chỉ thấy biểu tượng chấp nhận ví điện tử mà không thấy mã QR Code. "Tôi hỏi người bán hàng thì họ viện lý do bị trục trặc nên chưa thanh toán được", chị Hoài Anh kể.

Bắt "con tép", nhưng bỏ "con tôm"

Bà Lê Thị Diễm Phương - trưởng phòng cao cấp khối doanh nghiệp vừa và nhỏ, VPBank - thừa nhận có thực tế là nhiều đơn vị chưa sẵn sàng với hình thức thanh toán thẻ do chưa nhìn thấy được toàn bộ lợi ích mà họ được hưởng. 

Trong thực tế, việc minh bạch dòng tiền, có doanh số rõ ràng khi thanh toán không dùng tiền mặt sẽ giúp các cửa hàng này có nhiều cơ hội tiếp cận nguồn vốn chính thống giá rẻ bởi các ngân hàng sẽ tự tin hơn khi cung cấp khoản vay mà không cần yêu cầu phải cung cấp báo cáo tài chính.

Thay vì bán hàng rồi đem tiền mặt đi nộp ở ngân hàng, chấp nhận thanh toán bằng thẻ hoặc ví điện tử, tiền sẽ về tài khoản mà đơn vị kinh doanh không tốn công quản lý. 

"Ngoài e ngại phí, nhiều đơn vị kinh doanh còn e ngại phải minh bạch tài chính, nhất là những người kinh doanh theo truyền thống cũ, nhưng sẽ bỏ qua những lợi ích của việc thanh toán không dùng tiền mặt", bà Phương nói.

Đại diện Sacombank cũng khẳng định các ngân hàng đưa ra rất nhiều chương trình ưu đãi để khuyến khích khách hàng thanh toán bằng thẻ như giảm giá, tích điểm, rút thăm trúng thưởng... nên khi chấp nhận thanh toán thẻ, các đơn vị chấp nhận sẽ được lợi do lượng khách hàng tăng lên rất nhiều, chưa kể còn được ngân hàng quảng cáo miễn phí khi tham gia các chương trình khuyến mãi. 

"Phía NH cũng đưa ra những gói dịch vụ chung ưu đãi (về tài khoản, thanh toán và dịch vụ khác) cho các cửa hàng chấp nhận thẻ", vị này cho biết.

Cùng với phát triển điểm chấp nhận thẻ mới, các ngân hàng cũng định hướng để các cửa hàng thấy được lợi ích để họ sẵn sàng chấp nhận thanh toán thẻ hơn là tiền mặt, người tiêu dùng cũng cảm thấy hào hứng hơn khi thanh toán. 

"Với trường hợp một số đơn vị cung ứng hàng hóa dịch vụ chưa sẵn lòng phục vụ khách hàng thanh toán bằng thẻ nên lấy lý do máy hư, hoặc để máy POS vào góc khuất... nếu nhận được phản ảnh, ngân hàng sẽ kiểm tra để chấn chỉnh tình trạng này", lãnh đạo một ngân hàng thương mại cho hay./.

Thanh toán không dùng tiền mặt: Có thể chống tham nhũng, rửa tiền?

VOV.VN - Ngoài sự tiện ích, thanh toán không dùng tiền mặt còn thúc đẩy minh bạch, công khai, phòng chống tham nhũng, rửa tiền, chống tội phạm kinh tế.