Áp trần, giá sữa có giảm như mong đợi?

Thông tin Bộ Tài chính dự kiến thực hiện áp giá trần đối với mặt hàng sữa dành cho trẻ em dưới 6 tuổi ngay trong tháng này đã nhận được sự đồng tình của dư luận. Đây là một biện pháp mới và mạnh tay đối với thị trường sữa nhằm chấn chỉnh tình trạng giá sữa chỉ có tăng mà không giảm. Tuy nhiên tính khả thi của biện pháp áp giá trần này như thế nào và liệu giá sữa có giảm như kỳ vọng?

Kết quả thanh tra mới đây của Bộ Tài chính đối với 5 doanh nghiệp sữa chiếm thị phần lớn tại Việt Nam khiến dư luận không khỏi giật mình, bởi 4 trong tổng số 5 doanh nghiệp chi tiền cho quảng cáo, khuyến mãi, tiếp thị vượt quy định lên tới 386 tỷ đồng.

Điều này đã làm tăng giá sữa dành cho trẻ em dưới 6 tuổi từ 2,18% - 16,39%. Trong năm 2013 và 3 tháng đầu năm nay, các công ty này đều điều chỉnh tăng giá bán các sản phẩm sữa dành cho trẻ em dưới 6 tuổi, mức tăng thấp nhất là 2,4% và cao nhất lên tới hơn 30%.

Thị trường sữa hiện nay có tới hàng trăm dòng sản phẩm khác nhau. (Ảnh: Internet)

Trước tình trạng sữa liên tục tăng giá, Bộ Tài chính đề xuất và được Chính phủ đồng ý với biện pháp áp giá trần với mặt hàng sữa dành cho trẻ em dưới 6 tuổi.

Theo đó, doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh sữa dành cho trẻ em dưới 6 tuổi phải đảm bảo giá bán không cao hơn mức giá bán tối đa đối với những sản phẩm đã công bố và thực hiện đăng ký giá theo quy định. Biện pháp mới này nhận được sự đồng tình cao của dư luận. Tuy nhiên cũng không ít ý kiến tỏ ra lo ngại về tính khả thi.

“Giá sữa chỉ thấy tăng mà không thấy giảm. Nếu bán giá trần thế thì tốt cho người tiêu dùng, người tiêu dùng được lợi. Nếu giảm giá được thì càng tốt”, bà Nguyễn Thị Hoa, quận Hà Đông cho biết.

“Áp giá trần có vẻ khó. Phải kiểm soát được chi phí đầu vào và chi phí quảng cáo, hiện chi phí quảng cáo quá cao, làm tăng giá sữa rất nhiều”, anh Nguyễn Đức Hà, quận Hai Bà Trưng nêu ý kiến.

“Có thông tin là doanh nghiệp sữa lại tìm cách thay đổi hình thức, hoặc giảm trọng lượng đi. Người tiêu dùng mong muốn Nhà nước có biện pháp kiểm soát để hạ giá mà doanh nghiệp không lách luật, chất lượng, trọng lượng không thay đổi”, anh Nguyễn Hoàng Minh ở quận Hoàn Kiếm hoài nghi.

Theo các chuyên gia kinh tế, việc áp giá trần đối với mặt hàng sữa dành cho trẻ em dưới 6 tuổi là cần thiết, góp phần kiểm soát chặt chẽ và hướng tới bình ổn giá sữa. Tuy nhiên, thị trường sữa hiện nay có tới hàng trăm dòng sản phẩm khác nhau. Mỗi hãng sữa đều có cơ cấu giá thành sản phẩm khác nhau dựa trên nguồn nguyên liệu, giá nhân công, thuế thu nhập doanh nghiệp, hệ thống phân phối khác nhau…Nếu áp giá trần thì sẽ theo giá của sữa nội hay sữa ngoại?

PGS.TS. Ngô Trí Long cho rằng, cần có phương pháp định giá hợp lý để xác định giá trần và kiểm soát việc thực thi của các doanh nghiệp.

“Từng loại sữa có hàm lượng công thức khác nhau nên định giá là không đơn giản. Có 2 phương pháp định giá trong diện bình ổn là phương pháp so sánh và phương pháp chi phí. Áp giá trần là biện pháp mới, nếu áp dụng chặt chẽ, có căn cứ cơ sở hợp lý, đảm bảo lợi nhuận hợp lý cho doanh nghiệp kinh doanh sữa thì cũng góp phần bình ổn giá sữa trên thị trường. Nếu áp giá trần mà không thận trọng thì sẽ phản tác dụng”, PGS.TS. Ngô Trí Long cho biết.

Ông Nguyễn Trọng Nghĩa, Vụ trưởng Vụ Pháp chế (Bộ Tài chính) cho biết, đối với Việt Nam, đây cũng là biện pháp bình ổn giá đã có nhiều kinh nghiệm quản lý, vừa phù hợp với nền kinh tế thị trường có sự điều tiết của Nhà nước, vừa phù hợp với thông lệ thế giới.Trước ý kiến cho rằng quy định giá tối đa cho tất cả các doanh nghiệp có các sản phẩm sữa khác nhau trên thị trường là rất khó khăn.

“Chúng ta chỉ cần xác định giá tối đa với một số mặt hàng chuẩn. Trên cơ sở đó sẽ hướng dẫn để xây dựng giá chuẩn đối với một số mặt hàng còn lại. Căn cứ giá tối đa ấy để các doanh nghiệp đăng ký và thực hiện. Việc này là khả thi và chúng ta có kinh nghiệm ít nhiều trong quản lý giá để thực hiện được. Doanh nghiệp cần tiết giảm chi phí vừa có lợi nhuận, vừa buôn bán bình thường mà không dẫn đến cạnh tranh không bình đẳng. Người tiêu dùng cũng được hưởng lợi khi thị trường sữa ổn định không nhảy múa như trước đây”, ông Nguyễn Trọng Nghĩa khẳng định.

Dự kiến trong tháng 5 này, Bộ Tài chính sẽ có hướng dẫn cụ thể về thực hiện biện pháp áp giá trần với mặt hàng sữa dành cho trẻ em dưới 6 tuổi. Sau 12 tháng áp dụng giá tối đa, nếu như thị trường sữa vận hành tốt, thì những biện pháp bình ổn này có thể không phải áp dụng nữa.

Dư luận đang kỳ vọng vào biện pháp bình ổn thị trường sữa sớm đi vào thực thi. Đồng thời cần có biện pháp quản lý chặt chẽ đảm bảo các doanh nghiệp sữa tuân thủ nghiêm quy định về áp trần giá sữa, mà vẫn đảm bảo được chất lượng sản phẩm./.