Nga thúc đẩy loại bỏ đồng USD: Cơ hội và thách thức?

Nhằm giảm thiệt hại và rủi ro, các nước trong đó có Nga sẽ phải thúc đẩy nhiều giải pháp, đặc biệt là tăng cường sử dụng đồng nội tệ trong giao dịch thương mại quốc tê, thay vì đồng USD.

Không chỉ hướng tới giảm sự phụ thuộc vào đồng bạc xanh, Nga thời gian qua còn kêu gọi cả Trung Quốc cùng “từ bỏ” đồng USD để hạn chế tác động từ các biện pháp trừng phạt của Washington. Cũng có nghĩa, câu chuyện tiền tệ đã không dừng ở việc làm ăn hay giao dịch. Thế nhưng, để hiện thực hóa được tính toán địa chiến lược này, khó khăn với Moscow là không nhỏ!

Trước thềm chuyến thăm Trung Quốc từ ngày 22-23/3 vừa qua, Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov cũng kêu gọi Trung - Nga đẩy nhanh thanh toán bằng đồng nội tệ và các đồng tiền quốc tế khác có thể thay thế đồng USD, từng bước thoát khỏi hệ thống thanh toán quốc tế do phương Tây kiểm soát, nhằm giảm thiểu rủi ro do các lệnh trừng phạt gây ra.

Đáp lại, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh mặc dù không đưa ra phản ứng cụ thể về đề xuất của Nga, tuy nhiên bà này khẳng định, việc Trung Quốc và Nga tăng cường hợp tác chiến lược nhằm mục đích bảo vệ quyền phát triển của mỗi nước, đồng thời phản đối tất cả các hành vi của chủ nghĩa bá quyền.

Trong tuyên bố chung Trung – Nga sau đó, hai bên cũng kêu gọi cộng đồng quốc tế gác lại những khác biệt, xây dựng đồng thuận, tăng cường phối hợp, duy trì hòa bình thế giới và ổn định địa chiến lược, cũng như thúc đẩy việc xây dựng một trật tự quốc tế đa cực công bằng, dân chủ và hợp lý hơn, một động thái được cho là gián tiếp chỉ trích hệ thống thanh toán quốc tế với đồng USD là chủ đạo hiện nay.

Trên thực tế, không chỉ đến khi Nga chủ động đề xuất loại bỏ đồng USD chúng ta mới chú ý đến động thái của Trung Quốc, mà trong nhiều năm qua có thể thấy Trung Quốc cũng đang từng bước loại bỏ sự phụ thuộc vào đồng USD, đặc biệt chiến tranh thương mại Trung – Mỹ được cho là chất xúc tác khiến nước này đẩy nhanh tốc độ.

Một mặt, Trung Quốc tăng cường thực hiện chiến lược “quốc tế hóa” đồng Nhân dân tệ thông qua việc ký kết Thỏa thuận hoán đổi tiền tệ với hàng loạt các quốc gia. Theo thống kê của Đại học Thanh Hoa, chỉ trong vài năm trở lại đây Trung Quốc đã ký 39 Thỏa thuận hoán đổi tiền tệ với các nước với tổng quy mô đạt 347 tỷ nhân dân tệ (khoảng hơn 50 tỷ USD).

Mặt khác, Trung Quốc cũng đẩy nhanh việc đa dạng hóa quỹ dự trữ ngoại hối của mình, trong đó giảm bớt các tài sản bằng đồng USD và thay thế vào đó là các đồng tiền khác như đồng yên nhật và đồng euro. Trong năm 2020, Trung Quốc cũng giảm nắm giữ nợ chính phủ Mỹ xuống còn khoảng 1.100 tỷ USD trong quỹ dự trữ ngoại hối trị giá hơn 3.000 tỷ USD của nước này./.