Thứ trưởng Bộ KH-ĐT: “Quê tôi củ đậu 5.000 kg, lên phố bán đắt gấp 10“

Thông tin tại buổi họp báo chuyên đề về Nghị quyết 35 - hỗ trợ và phát triển doanh nghiệp đến năm 2020, khi đề cập đến yêu cầu rà soát giảm chi phí BOT được đặt ra trong Nghị quyết 35, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Đặng Huy Đông đã nêu rõ: Trong Nghị quyết 35, Chính phủ đã yêu cầu Bộ Tài chính xem xét, rà soát giảm chi phí cho doanh nghiệp, trong đó có phí BOT.

Theo phân tích của Thứ trưởng Đặng Huy Đông thì tất cả các khoản phí, trong đó có phí BOT cần phải được tính toán và minh bạch. Người dân, doanh nghiệp và xã hội có quyền yêu cầu buộc các chủ đầu tư BOT phải minh bạch bởi vì phí giao thông ảnh hưởng đến từng cân thịt, mớ rau trong cuộc sống hàng ngày.

“Ở quê tôi cách Hà Nội 120 km, giá bán củ đậu chỉ vào khoảng 5.000 đồng/kg, nhưng vào thành phố có giá gấp cả chục lần là do phí giao thông”, ông Đông cho biết.

Thứ trưởng Đặng Huy Đông cũng cho rằng, qua thanh tra nhiều dự án BOT giao thông hiện nay cho thấy, hiện tượng khống vốn lên tới hàng trăm, hàng nghìn tỷ đồng khiến cho mức thu phí đường bộ bị đội lên, thời hạn thu phí phải kéo dài đã tạo ra gánh nặng cho người dân và doanh nghiệp.

Bởi lẽ, theo nguyên lý để cấu thành phí giao thông không chỉ dừng lại ở giá thành công trình, nó còn phụ thuộc vào lưu lượng giao thông - số người sử dụng dịch vụ đó.

“Tôi được biết tại những trạm thu phí có các camera tự đếm, và con số đó phải công khai ngay lập tức. Không được có vùng cấm ở đây vì nó ảnh hưởng tới từng người dân chứ không chỉ doanh nghiệp vận tải. Có doanh nghiệp khẳng định sẽ lắp máy đếm xe không dừng tự động nhưng chúng ta cũng cần thận trọng với công nghệ, phần mềm này”, ông Đông nêu quan điểm.

Cùng bày tỏ quan điểm về mức thu phí BOT hiện nay, Phó Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ - ông Lê Mạnh Hà cho rằng, tại các dự án giao thông BOT, ngoài việc tính đúng, tính đủ để hài hòa lợi ích các bên, nhất thiết cần phải có công cụ giám sát chặt chẽ, tránh gian lận.

Theo ông Lê Mạnh Hà, mặc dù không đơn giản nhưng cần tính hết, tính đủ các khoản cấu thành phí BOT. Đặc biệt tại các dự án BOT giao thông, cần khẩn trương phát triển công cụ thu phí không dừng. Công cụ này ngoài giúp giảm ùn tắc, giúp biết chính xác phí thu được bao nhiêu, giảm thời gian thu, từ đó đánh giá đúng dự án, giảm bớt gánh nặng cho người dân và doanh nghiệp.

40% lợi nhuận doanh nghiệp phải chi cho thuế, phí

Theo bà Phạm Thị Thu Hằng, Tổng Thư ký Phòng Thương mại và công nghiệp Việt Nam (VCCI), phần lớn chi phí không chính thức của doanh nghiệp hiện nay chủ yếu liên quan đến các thủ tục kinh doanh có điều kiện. Một số gánh nặng phí khiến doanh nghiệp khó cạnh tranh bao gồm: Mức thuế cao so với khu vực, chi phí liên quan đến lao động như bảo hiểm xã hội, các khoản đóng góp khác liên quan người lao động; chi phí giao thông và các khoản lệ phí khác…

“Kết quả từ các cuộc điều tra cho thấy, hầu hết doanh nghiệp cho biết họ phải mất phí “bôi trơn”. Thuế, phí hiện nay chiếm khoảng 40% tổng lợi nhuận của doanh nghiệp, đó là mức cao so với khu vực”, bà Hằng chỉ rõ.

Bình luận về vấn đề này, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Đặng Huy Đông xác nhận, mức chi phí chính thức theo thống kê của VCCI đang là rất cao và điều này ảnh hưởng trực tiếp đến sức cạnh tranh của doanh nghiệp. Đặc biệt trong bối cảnh mở cửa hội nhập hiện nay, doanh nghiệp bị mất lợi thế cạnh tranh ngay ở các loại phí thế này thì cần phải tính toán lại.

“Quốc gia nào cũng phải tính huy động nguồn thu cho ngân sách nhà nước thông qua thuế, nhưng các khoản phí cần phải tính toán và phải minh bạch. Phải có câu trả lời rõ ràng, không thể chung chung về các yếu tố cấu thành thuế, phí… có như vậy doanh nghiệp mới dám bỏ tiền đầu tư”, ông Đông nói.

Về các khoản đóng cho người lao động, ông Đông lưu ý, đừng quên lợi ích quan trọng nhất của người lao động là có công ăn việc làm. Nếu mức thu phí cho người lao động đẩy cao lên như thế, đồng nghĩa với việc DN phải chi thêm tiền và có thể họ không đầu tư nữa khiến người lao động mất đi cơ hội việc làm.

Đồng tình với điều này, Phó Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ - ông Lê Mạnh Hà đánh giá, các khoản thuế, phí không chính thức đang là một vấn đề nhức nhối đối với xã hội và doanh nghiệp, do đó cần phải có con số cụ thể. “Đã đến lúc phải đánh giá phí chính thức một cách chính xác nhất, phải cân đo và so sánh với các nước trong khu vực để làm sao tính toán giảm hoặc thu một cách hợp lý”, ông Hà chỉ rõ./.