Xếp hạng năng lực cạnh tranh 2013: DN sợ nhất là tham nhũng

Các ý kiến đánh giá về xếp hạng năng lực cạnh tranh cấp tỉnh năm 2013 (PCI) đều khẳng định: Sau 1  năm, đối thủ cạnh tranh của Việt Nam đã có nhiều thay đổi và đặc biệt là xuất hiện thêm nhiều đối thủ mới. Cùng với đó, hàng loạt vấn đề tồn tại lâu nay vẫn chưa được cải thiện đáng kể, ví dụ như những lo lắng của DN về tình trạng tham nhũng, cơ sở hạ tầng chưa hoàn thiện, các chính sách về thuế, đầu tư, kinh doanh không ổn định.

Lãnh đạo nhiều địa phương rất quan tâm đến PCI

Theo đánh giá của Đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam David B.Shear thì sau 9 năm đánh giá, có sự cải thiện đáng kể về điều  hành cấp tỉnh tại 51/63 tỉnh thành, cùng với đó là sự gia tăng từng bước trong việc điều hành kinh tế tại tất cả tỉnh, thành của Việt Nam.

Đánh giá về các kết quả nghiên cứu trong bản báo cáo được công bố sáng nay (20/2), chuyên gia kinh tế Lê Đăng Doanh cho rằng: Campuchia, Lào, Myanmar nổi lên là những đối thủ cạnh tranh của Việt Nam là điều đáng phải lưu ý. Để thu hút đầu tư, tăng trưởng kinh tế, chúng ta phải nỗ lực trong cải cách hành chính, giảm tham nhũng, phiền hà hay sự liên tục thay đổi thủ tục của ngành thuế.

“Nhiều vụ tham nhũng vặt nhưng cộng lại thì to. Các DN phản ánh là cảnh sát môi trường đến bảo ô nhiễm không khí, nguồn nước nhưng khi để 1 trung tâm độc lập đo thì tất cả đều tốt. Chúng ta phải bảo vệ người tố cáo và có kênh để giữ bí mật. Trung Quốc có địa chỉ email, điện thoại gọi đến là lập tức có lực lượng đến “thăm hỏi sức khỏe” ngay. Xa hơn nữa phải công khai minh bạch đối với toàn bộ hoạt động của bộ máy Nhà nước, làm gì, chi tiêu ở đâu… để giảm bớt tham nhũng và phải trả lương để đủ sống. Tham nhũng đã khiến chi phí của DN tăng cao”- ông Lê Đăng Doanh nhấn mạnh.

Một ví dụ điển hình về sự không ổn định trong chính sách được đưa ra là đối với ngành công nghiệp ô tô. Các DN lo ngại nhất là chính sách thuế quá phức tạp và không ổn định. Ví dụ như thuế nhập khẩu một số linh kiện liên tục thay đổi (qui định về bản quyền công nghệ độc quyền cũng thay đổi); Thuế trước bạ thay đổi nhiều lần, áp dụng khác nhau cho các loại xe, gây ảnh hưởng đến doanh số của các nhà sản xuất… Chính vì thế, các nhà nghiên cứu đã đề xuất việc điều chỉnh chính sách thuế phù hợp với tiêu chuẩn quốc tế, trong đó có việc điều chỉnh thuế thu nhập doanh nghiệp theo tương quan với các nước đối thủ cạnh tranh chính; Cần nâng cao tính dễ đoán của chính sách thuế; áp dụng cơ chế tạo thuận lợi cho việc định giá trước. Cần nghiêm túc khắc phục tình trạng thay đổi liên tục các chính sách thuế.

Đại sứ David B.Shear cũng cho rằng, năm nay các DN  giảm sút lòng tin do điều kiện kinh tế khó khăn. Trong năm qua đã có các nhà đầu tư nước ngoài cẩn trọng đáng kể trong quyết định đầu tư tại Việt Nam. “Để giữ chân nhà đầu tư và thu hút thêm, Việt Nam cần duy trì lợi thế cạnh tranh để vẫn là điểm đến của các nhà đầu tư nước ngoài. Tôi rất lạc quan về triển vọng của Việt Nam. Lãnh đạo các địa phương rất quan tâm tới vị trí trong xếp hạng PCI.” – Đại sứ nhấn mạnh.

Trong báo cáo về PCI năm nay nhóm nghiên cứu đưa ra chủ đề “Liệu DN có được tham gia vào quá trình tham vấn chính sách của địa phương không?”.  Trả lời câu hỏi này, 18% dn cho biết đã từng tham gia. Ông Đậu Anh Tuấn – Trưởng ban Pháp chế của VCCI cho rằng: “Đây là số ít. Nếu tăng cường tham vấn DN tham gia vào quá trình hoạch định chính sách nhiều hơn, thì DN sẽ dễ dàng thực hiện chính sách pháp luật và DN vi phạm pháp luật sẽ thấp hơn. Nhiều tỉnh cho biết, DN không quan tâm,không biết gì về quá trình này, nhưng theo chúng tôi nên để DN tham gia để họ hiểu hơn về định hướng chính sách, và nếu để DN tham gia thì thái độ của họ đối với chính quyền sẽ tốt hơn. Các địa phương cần khuyến khích, tạo điều kiện để DN tham vấn chính sách cấp tỉnh, tạo điều kiện cho DN có môi trường kinh doanh tốt hơn”.