Xóa dần những khoảng cách giữa kiều bào với đất nước

Theo thống kê của Bộ Ngoại giao, hiện có trên 4,5 triệu người Việt Nam đang sinh sống, học tập, làm việc tại 109 quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới, trong đó Việt kiều tại Thành phố Hồ Chí Minh chiếm hơn 50%.

Thời gian qua, Ủy ban về Người Việt Nam ở nước ngoài Thành phồ Hồ Chí Minh đã nỗ lực trong công tác kiều bào, thu hút ngày càng đông kiều bào trở về xây dựng thành phố và đất nước. Đặc biệt, khởi đầu năm 2015, Thành phố Hồ Chí Minh phối hợp với Bộ Ngoại giao tổ chức Chương trình Xuân Quê hương với sự tham gia của hơn 1.500 Việt kiều. Đây là con số đầy ấn tượng nói lên thành công của Thành phố Hồ Chí Minh trong việc vận động và thu hút kiều bào trở về quê hương dưới ngọn cờ đại đoàn kết dân tộc.

Đầu xuân mới, phóng viên VOV tại Thành phố Hồ Chí Minh phỏng vấn ông Trần Hòa Phương - Phó Chủ nhiệm Ủy ban về Người Việt Nam ở nước ngoài Thành phố Hồ Chí Minh về công tác vận động kiều bào.   

PV: Thưa ông, đã 40 năm kể từ ngày thống nhất đất nước nhưng vấn đề hòa hợp dân tộc vẫn là điều mà nhiều người thường xuyên nhắc tới. Với cương vị là Phó Chủ nhiệm Ủy ban về người Việt Nam ở nước ngoài Thành phố Hồ Chí Minh, ông nghĩ sao về vấn đề này?

Ông Trần Hoà Phương: Đại đoàn kết dân tộc là chủ trương chính sách của Đảng và Nhà nước ta. Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh đặc biệt quan tâm đến công tác người Việt Nam ở nước ngoài và đoàn kết và đại đoàn kết dân tộc là ưu tiên hàng đầu trong công tác đối với người Việt Nam ở nước ngoài. Có thể nói 40 năm đất nước ta hoàn toàn được thống nhất, dân tộc ta, non sông ta thu về một mối, tuy nhiên đâu đó lòng người vẫn còn cách trở.

Để giải quyết vấn đề này, thực hiện Nghị quyết 36 của Bộ Chính trị về công tác đối với người Việt Nam ở nước ngoài trong tình hình mới, chúng tôi đã cố gắng bằng nhiều cách làm khác nhau để làm sao đưa được thông tin chuẩn xác, đúng đắn trong nước đến với kiều bào, đến với thân nhân kiều bào. Qua đó để bà con hiểu rõ hơn tình hình hiện nay của thành phố nói riêng và của đất nước nói chung đang phát triển và ngày càng hội nhập quốc tế, từ đó để xóa dần những cách biệt và thu hút sự chú ý sự quan tâm của bà con kiều bào mà đặc biệt là thông qua thân nhân của họ, và thông qua những việc làm cụ thể của đảng bộ, chính quyền và nhân dân thành phố trong việc thực hiện các chủ trương chính sách của Đảng, Nhà nước đối với kiều bào.      

PV: Thưa ông, năm 2015, là năm tổ chức nhiều sự kiện quan trọng của thành phố Hồ Chí Minh và của đất nước, kiều bào tham dự Xuân Quê hương 2015 rất là đông, đông hơn các năm trước. Sự kiện này nói lên điều gì?  

Ông Trần Hoà Phương: Có thể nói năm 2014, công tác về người Việt Nam ở nước ngoài đạt được nhiều kết quả khả quan. Đồng bào khắp nơi trên thế giới đã ủng hộ, bảo vệ chủ quyền độc lập và ủng hộ chủ quyền biển đảo của Việt Nam. Và năm 2015, kiều bào về ngày càng đông thể hiện kiều bào ngày càng tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng, Chính phủ nói chung và của Thành ủy, Ủy ban Nhân dân thành phố Hồ Chí Minh nói riêng trong vận động kiều bào, để làm sao cả dân tộc cùng một hướng, xây dựng đất nước phồn vinh và tăng cường tiềm lực để bảo vệ vững chắc chủ quyền tổ quốc của đất nước

PV: Ông có thể nêu những con số cụ thể về những đóng góp của kiều bào cho đất nước trong những năm gần đây, đặc biệt là ở thành phố Hồ Chí Minh?

Ông Trần Hoà Phương: Thành phố Hồ Chí Minh với vị trí lịch sử địa lý đặc biệt gắn liền với con số hơn 50% số lượng người Việt Nam ở nước ngoài trên toàn thế giới. Theo con số thống kê của Bộ Ngoại giao thì hiện nay có 4,5 triệu kiều bào đang sinh sống học tập làm việc công tác ở 109 quốc gia và vùng lãnh thổ. Vì thế, đây là một trong những trọng tâm của Đảng bộ, chính quyền thành phố trong công tác kiều bào. Sự đóng góp của kiều bào đối với đất nước, thành phố ngày càng lớn, ngày càng tăng. Có thể thông qua nhiều nguồn lực trí thức, doanh nhân và những người làm công tác xã hội của kiều bào. Hiện nay trên thế giới chúng ta có khoảng 400.000 chuyên gia trí thức việt kiều làm việc ở nước ngoài. Hàng năm, thành phố Hồ Chí Minh thu hút khoảng 300-400 lượt trí thức và chuyên gia về cộng tác giảng dạy, nghiên cứu, hợp tác, kinh doanh trên địa bàn thành phố. Có thể nói những đóng góp của trí thức, kiều bào đã và đang đi vào cuộc sống, như là những con chíp bán dẫn điện tử 32 bit  đầu tiên của Việt Nam đang dần thay thế những con chíp của nước ngoài đang hiện hữu trong nền kinh tế của nước ta. Ở mỗi công trình đó có thể là xây dựng cơ sở hạ tầng, xây dựng cơ sở vật chất về kinh tế, tuy nhiên ở đâu cũng có sự hiện diện của trí thức kiều bào.

Về doanh nhân, các doanh nhân Việt Nam ở nước ngoài đang đưa về nước phong cách kinh doanh quốc tế. Họ đang thu hút, đang làm nghĩa vụ với thành phố, với đất nước. Đóng góp của họ được chúng tôi ghi nhận là hàng ngàn tỷ đồng. Đối với người làm công tác xã hội, kiều bào đóng góp xây dựng gần 200 cầu bê tông thay cho cầu thô sơ mà chúng ta vẫn gọi là cầu khỉ ở Đồng bằng sông Cửu Long. Theo con số thống kê thì có 34 triệu lượt người sử dụng cầu bê tông thay cầu khỉ đó. Đây là một con số ấn tượng và chiều dài của 200 cây cầu đó đã dài hơn cây cầu Cần Thơ hiện nay. Tiếp đó kiều bào đã đóng góp hàng cục tỷ đồng xây dựng trường học cho Quỹ Vì Trường Sa thân yêu. Đó là những đóng góp đặc biệt ấn tượng đối với kinh tế-xã hội và bảo vệ chủ quyền biển đảo của đất nước.   

Đoàn kiều bào dự Xuân Quê hương 2015 thăm Đền liệt sỹ Bến Dược (Ảnh: Lan Phương)

PV: Như ông vừa nói thì đóng góp của kiều bào đối với đất nước rất nhiều. Tuy nhiên, cũng có những người Việt Nam, sau 40 năm vẫn chưa trở về thăm quê hương một lần. Trong họ vẫn còn những định kiến đối với chế độ ta, đất nước ta? Là những người làm công tác kết nối kiều bào với đất nước, Ủy ban về Người Việt Nam ở nước ngoài TP Hồ Chí Minh đã đã làm gì để giải tỏa những định kiến đó, để thực hiện đại đoàn kết dân tộc?

Ông Trần Hoà Phương: Có thể nói vẫn còn một bộ phận nhỏ không có đầy đủ thông tin, hoặc họ tiếp cận những thông tin bị bóp méo, khiến cho họ cảm thấy bối rối và chưa có cơ hội để trở về Việt Nam. Ủy ban Người Việt Nam ở nước ngoài TP Hồ Chí Minh và Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài Bộ Ngoại giao đẩy mạnh thông tin tuyên truyền đến với bà con ngày càng nhiều, thông qua nhiều kênh để có thông tin đầy đủ về sự phát triển thành tựu của đất nước làm cho bà con có một bức tranh toàn cảnh nhìn về quê hương đất nước hôm nay, đã cởi mở, đang xây dựng, phát triển và ngày càng hội nhập. Bằng những thực tế đang chuyển mình của đất nước khi tiếp cận đến kiều bào thì lòng tin của kiều bào với đất nước ngày càng tăng. Qua đó gắn bó giữa kiều bào với quê hương, kiều bào với thân nhân, qua thân nhân góp phần xây dựng và phát triển thành phố nói riêng và đất nước nói chung đạt được yêu cầu chúng ta đặt ra, đó là: hòa hợp và đại đoàn kết dân tộc.  

PV: Có một phép so sánh: sau 40 năm chúng ta ra khỏi cuộc chiến, hàng vạn hố bom đã được lấp đầy nhưng khoảng cách lòng người vẫn chưa được hàn gắn trọn vẹn. Vậy nguyên nhân có phải là do những người Việt Nam ở nước ngoài thiếu thông tin về những đổi thay trong nước, tự đóng khung trong suy nghĩ cũ của mình hay là chủ trương chính sách của Việt Nam chúng ta chưa thật sự rộng mở. Vậy để huy động mọi nguồn lực của kiều bào, chúng ta phải làm gì thưa ông?

Ông Trần Hoà Phương: Thiếu thông tin là một nguyên nhân khiến một bộ phận kiều bào của chúng ta bị tác động bởi thông tin sai trái, thông tin bị sửa đổi, không đúng sự thật.Tuy nhiên, để thuyết phục kiều bào ta ở nước ngoài hiểu biết hơn về đất nước không có gì hơn là chúng ta phải mạnh dạn tiếp tục thay đổi, bổ sung các chủ trương, chính sách để bà con thấy quê hương, đất nước ta ngày càng thay đổi, chủ trương chính sách luôn rộng mở và quan trọng hơn là đồng bào thấy minh là một phần của quê hương. Chính vì thế mà năm 2014, Quốc hội đã thông qua việc sửa đổi, điều chỉnh, bổ sung Luật Quốc tịch 2008, bãi bỏ việc đăng ký giữ quốc tịch Việt Nam để tạo điều kiện cho bà con kiều bào luôn giữ quốc tịch Việt Nam. Và nếu có nhu cầu đăng ký quốc tịch Việt Nam, xin hộ chiếu quốc tịch Việt Nam thì đều được tạo điều kiện thuận lợi để bà con có thể là một bộ phận không tách rời của dân tộc Việt Nam.

Bên cạnh đó, chúng ta có sự thay đổi về luật xuất nhập cảnh, luật cư trú. Nếu như trước đây là miễn thị thực 5 năm, mỗi lần vào Việt Nam chỉ được 90 ngày thì từ 1.1.2015 kiều bào có thể sử dụng miễn hộ chiếu, miễn thị thực đăng ký tại Việt Nam 180 ngày. Nếu có người bảo lãnh là thân nhận trực hệ thì đăng ký lên đến 1 năm. Như vậy cùng với việc tạo điều kiện cho bà con có thể được sở hữu nhà ở của mình, tạo cho bà con có thể được nhập quốc tịch, nhận hộ chiếu nhập quốc tịch, đăng kí kinh doanh, đăng ký nhà ở như người Việt Nam trong nước, chúng ta đã mở rộng để đón nhận kiều bào, trở về với quê hương đất nước, góp phần xây dựng và phát triển đất nước. Càng nhiều kiều bào trở về quê hương đất nước thì càng nhiều thông tin về đất nước đến với người Việt Nam ở nước ngoài.

Để cho mọi người hiểu hơn đất nước hôm nay, từ đó giúp đại đoàn kết dân tộc ngày càng vững mạnh, ngày càng có nhiều kiều bào trở về quê hương, ngày càng có nhiều thông tin đúng đắn hơn, thực tế hơn đến với những kiều bào chưa có điều kiện trở về nước. Đó là một trong những yếu tố làm thu hẹp khoảng cách về nhận thức tình hình quê hương, đất nước hôm nay và góp phần chúng ta xây dựng khối đại đoàn kết dân tộc .

PV: Xin cảm ơn ông. Nhân dịp đầu xuân mới, chúc Ủy ban về Người Việt Nam ở nước ngoài TP Hồ Chí Minh luôn là cầu nối vững chắc để có nhiều kiều bào trở về thành phố, chúng tay xây dựng thành phố và đất nước ta ngày càng giàu đẹp hơn./.