10 năm “Mùa xuân Arab”: Một Trung Đông “trong mơ” vẫn chưa thành hiện thực

Tình trạng kinh tế trì trệ, dịch vụ công yếu kém vẫn diễn ra tại nhiều nước. Syria, Libya hay Yemen vẫn chìm ngập trong chiến tranh, xung đột.

10 năm trước, đúng hôm nay (17/12), nam thanh niên bán hàng rong tại Tunisia Mohammed Bouazizi đã châm lửa tự thiêu mình trong cơn tuyệt vọng, khi khiếu nại về chiếc xe hàng kiếm sống của gia đình bị tịch thu không được giải quyết. Thông tin vụ việc đã nhanh chóng lan rộng và châm ngòi cho các cuộc biểu tình trên đất nước Tunisia, sau đó lan khắp quốc gia Bắc Phi và Arab; bao gồm Algeria, Jordan, Libya, Ai Cập, Syria,… - những khu vực có tỉ lệ thất nghiệp khi ấy lên tới 25%.

Mùa xuân Arab đã khiến 3 chính quyền Arab bị lật đổ trong năm 2011 là Tunisia (14/1), Ai Cập (11/2), Libya (20/10). Hàng loạt phong trào nổi dậy, những tổ chức khủng bố cực đoan trỗi dậy đã làm rung chuyển Libya, Syria và Yemen.

Theo giới phân tích, các cuộc biểu tình và nổi dậy này không chỉ đơn thuần chống lại giới cầm quyền lâu năm mà còn phản ánh nhu cầu của công chúng muốn chính phủ cải cách, quan tâm đến quyền lợi và nguyện vọng của người dân.

Được đánh giá là quốc gia thành công nhất trong “Mùa xuân Arab”, người dân Tunisia giờ đây có thể tự do bầu lãnh đạo cũng như công khai góp ý trước những sai lầm, yếu kém của nhà nước. Song con đường dân chủ ở quốc gia Bắc Phi này vẫn lắm gập ghềnh khi các đảng phái chính trị trong nước tham gia quá trình bầu cử dân chủ để lập Hiến pháp và chính quyền mới nhưng sau đó lại lao vào đấu đá chính trị và tranh giành quyền lực.

Cuộc sống người dân Tunisia vẫn chưa thể cải thiện, có nơi còn thụt lùi. Những người dân ở đây chia sẻ:

“3 ngày qua chúng tôi không có gas để dùng, chúng tôi chỉ ăn bánh mỳ khô. Tôi đã sống 60 năm tuổi, những chưa thấy cảnh này bao giờ cả”.

“Sau cuộc cách mạng không có gì thay đổi cả. Ngược lại, mọi thứ ngày một tồi tệ hơn. Như bạn thấy, ở Sidi Bouzid, Tunisia chẳng có gì thay đổi”.

“Hầu hết chúng tôi ở đây đều từng xuống đường, tham gia vào cuộc cách mạng. Nhưng những gì hiện nay là chúng tôi không có nhà máy, không có việc làm”.

Mùa xuân Arab khiến những lực lượng nổi dậy, các tổ chức cực đoan, khủng bố  được dịp trỗi dậy tại Trung Đông. 10 năm qua, chiến tranh, xung đột vẫn triền miên tại Libya, Syria và Yemen cũng đang chịu số phận tương tự. Khu vực cũng chứng kiến sự cạnh tranh ảnh hưởng giữa các nước lớn rõ ràng hơn bao giờ hết. Tại các quốc gia khác như Iraq, Sudan, Lebanon, các cuộc biểu tình yêu cầu chính phủ cải cách vẫn đang diễn ra. Một Trung Đông “phồn thịnh”, một “Mùa xuân” mà người dân khu vực mong muốn dường như vẫn chưa thể thấy được./.