Reuters dẫn lời các quan chức Mỹ cho biết, Mỹ đã quyết định dừng tiếp nhận các phi công bổ sung của Thổ Nhĩ Kỳ gửi tới Mỹ để huấn luyện cùng máy bay chiến đấu F-35. Đây là dấu hiệu rõ ràng cho thấy bất đồng leo thang liên quan đến việc Thổ Nhĩ Kỳ mua hệ thống phòng không S-400 của Nga.

Một chiếc F-35 tại triển lãm Hàng không ILA ở Berlin, Đức tháng 4/2018. Ảnh: Reuters

Mỹ và Thổ Nhĩ Kỳ, hai nước đồng minh NATO, đã có những tuyên bố bất đồng công khai liên quan đến việc Ankara đặt mua S-400 của Nga, điều mà Mỹ cho là sẽ dấy lên mối đe dọa đối với máy bay chiến đấu F-35 do Lockheed Martin sản xuất. Thổ Nhĩ Kỳ cũng đặt mua cả loại máy bay chiến đấu thế hệ thứ 5 của Mỹ.

Mỹ tuyên bố Thổ Nhĩ Kỳ không thể có cả S-400 và F-35, nhưng vẫn  tránh có những bước cụ thể liên quan đến việc cắt ngắn hay dừng chương trình đào tạo phi công cho Thổ Nhĩ Kỳ đã được lên kế hoạch từ trước.

Reuters dẫn lời hai quan chức giấu tên của Mỹ cho biết, vẫn có khả năng quyết định được đảo ngược nếu Thổ Nhĩ Kỳ thay đổi kế hoạch. Hai quan chức này cũng nói rằng, quyết định mới chỉ áp dụng đối với đợt phi công và nhân viên bảo trì mà Thổ Nhĩ Kỳ sắp cử tới Mỹ

Hiện chưa có quyết định chính thức về việc dừng chương trình đào tạo phi công và nhân viên bảo trì Thổ Nhĩ Kỳ hiện đang diễn ra ở Căn cứ không quân Luke ở Arizona. Tuy nhiên, tuần trước Reuters đưa tin, động thái này đang được xem xét một cách nghiêm túc.

Theo giới chức quốc phòng Mỹ, hiện có 4 phi công Thổ Nhĩ Kỳ đang được huấn luyện ở căn cứ Luke. Hai phi công khác hiện đang làm hướng dẫn viên. Ngoài 6 người này, còn có 20 nhân viên bảo trì máy bay khác.

Căng thẳng giữa 2 đồng minh NATO

Theo các chuyên gia, nếu Thổ Thổ Nhĩ Kỳ bị loại khỏi chương trình F-35, đây sẽ là sự đổ vỡ đáng kể nhất trong lịch sử mối quan hệ giữa 2 đồng minh.

Tuy nhiên sự căng thẳng trong quan hệ Mỹ và Thổ Nhĩ Kỳ vốn đã không chỉ còn nằm trong vấn đề F-35 mà còn liên quan tới cả sự xung đột chiến lược ở Syria, lênh trừng phạt Iran và việc bắt giữ nhân viên lãnh sự Mỹ ở Thổ Nhĩ Kỳ.

Thông tin về việc dừng chương trình đào tạo phi công sắp tới được đưa ra sau khi Thổ Nhĩ Kỳ tuyên bố kiên quyết mua hệ thống phòng không S-400. Bộ trưởng Quốc phòng Thổ Nhĩ Kỳ Hulusi Akar ngày 22/5 nói rằng, các nhân viên quân sự Thổ Nhĩ Kỳ đang được huấn luyện cách sử dụng S-400 ở Nga và các nhân viên của Nga có thể sẽ tới Thổ Nhĩ Kỳ.

Mới đây, ngày 4/6, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan nói rằng, không thể đòi hỏi Ankara phải quay lưng lại với thỏa thuận đã ký với Nga.

Kathryn Wheelbarger, một trong những quan chức chính sách cấp cao nhất của Lầu Năm Góc tuần trước nhấn mạnh, việc Thổ Nhĩ Kỳ hoàn thành giao dịch với Nga có thể “hủy hoại” chương trình F-35 và khả năng hoạt động liên kết của Thổ Nhĩ Kỳ trong liên minh NATO.

Phía Mỹ cho rằng, việc Thổ Nhĩ Kỳ triển khai S-400 có thể giúp Nga tiếp cận được các thông tin nhạy cảm của F-35. Tuy nhiên, phía Thổ Nhĩ Kỳ đã khẳng định, hệ thống phòng không S-400 sẽ không được liên kết với các hệ thống khác của NATO và việc nước này mua S-400 là vì mục đích nâng cao năng lực quốc phòng.

Lầu Năm Góc từ chối bình luận về thông tin dừng tiếp nhận các phi công mới của Thổ Nhĩ Kỳ, nhưng nhấn mạnh các cuộc thảo luận đang được tiến hành với Ankarra về khả năng Mỹ bán cho Thổ Nhĩ Kỳ hệ thống Patriot do Raytheon sản xuất.

Tuy nhiên, trong tuyên bố hôm 4/6, Tổng thống Erdogan nói rằng, Mỹ đã không đưa ra “một đề xuất tốt như S-400”./.

Thổ Nhĩ Kỳ bác bỏ thông tin trì hoãn mua hệ thống S-400 của Nga

VOV.VN -Thổ Nhĩ Kỳ bác bỏ các báo cáo cho rằng nước này đang xem xét trì hoãn việc mua hệ thống tên lửa phòng không S-400 của Nga, do áp lực “quá lớn” từ Mỹ.