Cuộc chiến chống IS: Vì sao Iraq dựa vào Nga nhiều hơn là vào Mỹ?

Tác giả và sử gia điều tra người Mỹ Eric Zuesse nhận xét: Khó chịu trước thực tế chiến dịch không kích IS của liên quân do Mỹ dẫn đầu kém hiệu quả, Iraq hiện đang quay sang Nga, coi Moscow là một đối tác đang tin cậy hơn nhiều so với Washington.

Một tay súng người Kurd nhìn về khu vực bị tàn phá do các cuộc giao tranh với lực lượng Hồi giáo cực đoan IS. Ảnh: CNN.

Sử gia Eric Zuesse cho rằng Iraq muốn Nga đóng vai trò lớn hơn Mỹ trong cuộc chiến chống IS.

Thực sự thì vấn đề an ninh và phát triển kinh tế của Iraq không nằm trong chương trình nghị sự của chính sách đối ngoại Mỹ.

Trong khi đó quốc gia Trung Đông này đã bị suy yếu đáng kể do cuộc xâm lược của Mỹ vào năm 2003 và hiện đang hứng chịu sự hoành hành của nhóm khủng bố IS.

Trong bài viết cho Quỹ Văn hóa Chiến lược, Eric Zuesse chỉ ra rằng “Quốc gia Iraq có đa số người Shiite sinh sống đã tuyên bố không hề mập mờ rằng Mỹ quá cam kết ủng hộ hoàng gia Saudi theo dòng Sunni cứng rắn, nên không sẵn lòng làm điều cần phải làm để đánh bại các phần tử cực đoan Sunni ở Iraq - những kẻ đã tàn phá Iraq, và có khả năng biến Iraq hiện nay thành một Libya thứ 2 sau khi bị NATO không kích vào năm 2011”.

Tệ hơn, vào tháng 2/2015, người đứng đầu Ủy ban An ninh Quốc phòng của Quốc hội Iraq Hakem al-Zameli cho biết có bằng chứng cho thấy các trực thăng Apache của Mỹ đã liên tục thả lương thực và vũ khí cho Nhà nước Hồi giáo tự xưng IS.

Zuess dẫn lời al-Zameli nói như sau: “Chúng tôi tiếp tục tìm thấy các tài liệu, ảnh và thông tin xác nhận việc máy bay thuộc liên minh do Mỹ dẫn đầu vi phạm chủ quyền Iraq và các thông lệ quốc tế nhằm kéo dài cuộc chiến với IS, cung cấp cho tổ chức này sự hỗ trợ trên không và trên bộ”.

Sử gia điều tra Mỹ nhận xét: Đây không phải là lần đầu tiên Washington và Riyadh bí mật ủng hộ các phần tử Sunni cực đoan nhằm thay đổi cán cân quyền lực trong khu vực.

Zuesse nhắc lại: “Các thành viên Hoàng gia Saudi Arabia đã cùng sáng lập ra al-Qaeda (thông qua CIA và Osama bin Laden) nhằm đánh bại chính quyền Afghanistan thân Nga hồi năm 1979.”

Đáng lưu ý, chính Saddam Hussein ở Iraq và Muammar Gaddafi ở Libya đã ngăn chặn các chiến binh thánh chiến và các phần tử Hồi giáo cực đoan, không cho chúng hoạt động trong nước mình.

Tác giả Mỹ nhấn mạnh, bằng việc lật đổ Hussein và Gaddafi, người Mỹ đã trực tiếp “nối giáo” cho các phần tử Hồi giáo cực đoan. Và do vậy, ông khẳng định chính Washington chứ không phải người Iraq đã tạo điều kiện thuận tiện cho sự trỗi dậy của Nhà nước Hồi giáo tự xưng IS.

Trong khi đó, vẫn theo sử gia Mỹ này, triều đình Saudi Arabia (do Mỹ hậu thuẫn) đang áp đặt đạo Hồi dưới hình thức cực kỳ cổ xưa, đó là giáo phái Salafi ở Trung Đông và những nơi khác. Việc phương Tây hậu thuẫn cho chiến binh thánh chiến Sunni đang khiến cho những người Shiite Iraq rất bất an.

Zuesse giải thích: “Mỹ đang liên minh với phong trào chính trị của hoàng gia Saudi chống lại Nga và Iran, và do đó cũng chống lại cả Syria – nước liên minh với cả Iran của người Shiite và nước Nga thế tục... Và Iraq đã dịch chuyển mạnh sang bên Iran và hiện nay là sang Nga, lảng tránh dần người Mỹ”.

Hiện Washington đang công kích cả Nga và Iraq. Cụ thể, Lầu Năm Góc chỉ trích Nga đã áp dụng một chiến lược quân sự “khiếm khuyết” ở Syria và đổ lỗi cho Iraq về việc “không sẵn lòng” chống IS. Tuy nhiên bản thân Mỹ không thành công lắm trong việc chuyển hướng dư luận ra khỏi các thất bại của người Mỹ trong việc loại bỏ IS./.

>> Xem thêm: Nước cờ hiểm hóc của Putin ở Syria