Đối thoại Nga-NATO: Điểm khởi đầu hay bế tắc?

Yêu cầu đảm bảo an ninh của Nga bao gồm NATO không mở rộng sang Ukraine hoặc các quốc gia lân cận khác chưa đạt được tiến triển trong cuộc đàm phán Nga-Mỹ tại Geneva hôm qua. Điều này khiến cuộc họp Nga-NATO hôm nay (12/1) cũng đối mặt với bế tắc tương tự, cho dù cả hai bên có hay không sẵn sàng tham gia vào các cuộc thảo luận ít gây tranh cãi hơn về kiểm soát vũ khí và các lực lượng vũ trang thông thường.

Các quan chức Nga cho rằng, không có một quốc gia nào trong NATO sẵn sàng hành động hoặc đàm phán liên quan đến chính sách mở rộng của khối. Vì vậy, người phát ngôn Điện Kremlin Dimitry Peskov hôm qua bày tỏ không mấy lạc quan khi bước vào cuộc họp Nga-NATO:  “Chúng tôi không thấy có lý do để lạc quan. Vòng đối thoại đầu tiên được thực hiện cởi mở, sâu rộng và trực tiếp. Tuy nhiên mục đích của đàm phán không được thực hiện và kết quả không rõ ràng nên chưa làm thỏa mãn những yêu cầu từ phía Nga”.

Trong khi đó, các nhà ngoại giao NATO khẳng định sẵn sàng tăng cường đối thoại cởi mở về các cuộc tập trận quân sự, tránh các cuộc đụng độ bất ngờ có thể gây ra xung đột, cũng như kiểm soát vũ khí liên quan đến tên lửa ở châu Âu. Tuy nhiên, liên minh phương Tây nhấn mạnh một số yêu cầu của Nga không thể chấp nhận được, bao gồm ngăn NATO mở rộng hay trả lại nguyên trạng như trước năm 1997, tức là trước khi khối này kết nạp Ba Lan, Hungary, Cộng hòa Séc, Slovakia, Bulgaria, Rumania và 3 nước vùng Baltic. 

Theo người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Ned Price, hai bên vẫn còn những nhiều bất đồng sau cuộc đối thoại tại Geneva. “Phía Nga đã nêu công khai các vấn đề trong đề xuất. Chúng tôi cũng đã nêu rõ những lo ngại an ninh chồng lấn chung và đang chờ đợi liệu hôm nay và ngày mai có quyết định liệu hai bên có vượt qua bất đồng để đạt được tiến bộ tương lai hay không. Một lần nữa, tôi không mong đợi bất kỳ đột phá nào. Đây là bước khởi đầu của một quá trình ngoại giao”.

Mặc dù quan điểm khá bi quan trước cuộc gặp nhưng cũng không phải không có hy vọng về những tiến triển. Trước đó Nga tuyên bố các cuộc đàm phán có thể kết thúc trong vòng một ngày, nếu nước này không cảm thấy mối quan tâm của phía mình được giải quyết đầy đủ. Vì vậy, việc cuộc họp Hội đồng Nga-NATO tiếp tục trong ngày hôm nay cho thấy vẫn còn khả năng các bên tiến tới đồng thuận, có thể không phải là những vấn đề an ninh quốc gia tối quan trọng nhưng giúp hạ nhiệt căng thẳng, tạo tiền đề cho các cuộc đối thoại tiếp theo.

Nga hôm qua tuyên bố đặt mục tiêu đạt được kết quả tại cuộc đàm phán về đảm bảo an ninh trong khuôn khổ cuộc họp Hội đồng Nga-NATO hôm nay. Theo người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova Nga, không có lý do gì để quan ngại về tiến độ các cuộc đàm phán liên quan đến việc đảm bảo an ninh với Mỹ và NATO. Theo kế hoạch, sau cuộc họp Hội đồng Nga-NATO hôm nay, cuộc tham vấn trong khuôn khổ Tổ chức An ninh và Hợp tác châu Âu (OSCE) sẽ diễn ra ở Vienna (Áo) vào ngày mai (13/1)./.