EU sẵn sàng cải thiện quan hệ “kèm điều kiện” với Thổ Nhĩ Kỳ

Thổ Nhĩ Kỳ phải "giảm leo thang căng thằng”, nhất là giải quyết tranh chấp với Hy Lạp và Síp, rút quân khỏi Libya và có giải pháp thỏa đáng cho vấn đề trong nước: Đây là những điều  kiện mà Liên minh châu Âu đưa ra nhằm thúc đẩy quan hệ với Thổ Nhĩ Kỳ tại hội nghị thượng đỉnh trực tuyến hôm qua. Theo các nhà lãnh đạo Liên minh châu Âu, thông qua cách tiếp cận “dần dần, có điều kiện và có thể đảo ngược”, EU sẽ thúc đẩy hợp tác với Thổ Nhĩ Kỳ trong những lĩnh vực mà hai bên có lợi ích chung.

Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula Von Der Leyen khẳng định: “Thổ Nhĩ Kỳ đã thể hiện thái độ tích cực hơn bao  gồm thúc đẩy mối quan hệ song phương với một số nước Liên minh châu Âu. Đây là những bước đi tích cực và đáng được hoan nghênh. Tuy nhiên để đảm bảo duy trì bước tiến này cũng đối mặt với nhiều điều không chắc chắn”.

Liên minh châu Âu hiện đang cố gắng xây dựng cách tiếp cận dựa trên các động thái hòa giải gần đây từ Thổ Nhĩ Kỳ, trong đó có việc Hi Lạp và Thổ Nhĩ Kỳ nối lại các cuộc đối thoại về bất đồng biên giới hàng hải. Tuy nhiên những bước đi hòa giải giữa hai bên dường như không đủ để đưa mối quan hệ lên một trang mới. EU đang bị chia rẽ trong cách tiếp cận với Thổ Nhĩ Kỳ. Theo đó, CH Síp, Hy Lạp và Pháp thúc giục một đường lối cứng rắn trong khi những nước khác, dẫn đầu là cường quốc kinh tế Đức, có cách tiếp cận mềm mỏng hơn.

Tuyên bố cải thiện quan hệ nhưng Liên minh châu Âu cũng luôn răn đe trừng phạt nếu Thổ Nhĩ Kỳ không tuân thủ các quy tắc. Liên minh châu Âu cũng bày tỏ lo ngại sâu sắc về các động thái gần đây của Thổ Nhĩ Kỳ nhằm đóng cửa một đảng đối lập và việc rời khỏi hiệp ước chống bạo lực đối với phụ nữ. Bất cứ sự trì hoãn thúc đẩy hợp tác nào cũng làm “nản lòng” Thổ Nhĩ Kỳ vốn đang kêu gọi các bước đi cụ thể thay vì đặt điều kiện.

“Chúng tôi đã nhiều lần khẳng định muốn duy trì chương trình nghị sự tích cực. Tuy nhiên Liên minh châu Âu nên đưa ra các bước đi cụ thể trong một số lĩnh vực cụ thể thay vì tận dụng thời gian cùng với việc đặt ra những điều kiện”, Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ Mevlut Cavusoglu khẳng định

Những bất đồng giữa hai bên về một loạt các vấn đề cho thấy tiến trình gia nhập Liên minh châu Âu của Thổ Nhĩ Kỳ vẫn còn nhiều trắc trở. Nhưng tác động trước mắt đó là thỏa thuận di cư giữa hai bên cách đây 5 năm để giảm số lượng người di cư đổ vào Liên minh châu Âu. Trong 10 năm qua, Thổ Nhĩ Kỳ đã tiếp nhận khoảng 4 triệu người Syria chạy trốn xung đột. Đổi lại, nước này được nhận các khoản hỗ trợ tài chính từ Brussels. Với khẳng định nếu Thổ Nhĩ Kỳ đưa ra thiện chí, Liên minh châu Âu sẽ đáp lại, nhưng cho đến thời điểm này có ít dấu hiệu sáng sủa cho mối quan hệ hai bên./.