Giải mã ý đồ Israel đưa quân vào Syria ngay khi chính quyền Assad sụp đổ
VOV.VN - Hai quan chức Israel ngày 9/12 cho biết, lực lượng mặt đất của nước này đã tiến vào khu phi quân sự nằm ở biên giới Israel-Syria cuối tuần qua. Đây là lần đầu tiên kể từ sau cuộc chiến năm 1973, các lực lượng Israel tiến vào khu vực này.
Israel kiểm soát vùng đệm phi quân sự
Việc triển khai quân của Israel diễn ra trong bối cảnh các nhóm nổi dậy ở Syria đã lật đổ chính phủ, buộc Tổng thống Bashar al-Assad rời bỏ đất nước đến Nga tị nạn, khiến các quốc gia láng giềng phải chuẩn bị cho tình trạng bất ổn nghiêm trọng trong khu vực.
Lực lượng Israel đã giành quyền kiểm soát đỉnh núi Hermon ở biên giới Syria, cũng như một số địa điểm khác được coi là cần thiết để ổn định quyền kiểm soát khu vực.
Tham mưu trưởng Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF), Trung tướng Herzi Halevi xác nhận, lực lượng nước này đã vượt ra ngoài vùng đệm phi quân sự ở Cao nguyên Golan, đồng thời nói rằng Israel đã “triển khai quân vào lãnh thổ Syria”, song ông không cung cấp thông tin chi tiết.
Còn Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu tuyên bố, ông đã ra lệnh cho quân đội "tiếp quản vùng đệm" giữa Israel và Syria, đồng thời nói thêm lực lượng Israel đã chiếm giữ các vị trí quân sự bị quân đội Syria bỏ rơi.
“Chúng tôi đã yêu cầu quân đội Israel tiếp quản các vị trí này để đảm bảo rằng không có thế lực thù địch nào đặt chân sát biên giới Israel. Đây chỉ là cách thức phòng thủ tạm thời cho đến khi tìm được biện pháp phù hợp”, ông Benjamin Netanyahu nói.
Quân đội Israel cho biết, họ "không can thiệp vào các sự kiện nội bộ ở Syria nhưng tuyên bố sẽ “tiếp tục hoạt động để bảo vệ vùng đệm, bảo vệ Israel cũng như người dân”. Theo Đài quan sát nhân quyền Syria, Israel đã triển khai xe tăng và xe bọc thép tới Quneitra của Syria - một khu vực ở Cao nguyên Golan giáp Israel, Lebanon và Jordan.
Một số nhà phân tích cho rằng, Israel đã hoạt động bí mật ở Syria trong nhiều năm, giữa bối cảnh xung đột leo thang giữa nước này với Hezbollah – lực lượng do Iran hậu thuẫn đã chiến đấu tại Syria và ủng hộ chính phủ của Tổng thống Assad.
Thời gian gần đây, quân đội Israel đã thể hiện ý định rõ ràng hơn về việc tấn công các địa điểm ở Syria, nói rằng họ muốn cắt đứt tuyến tiếp tế của Hezbollah. Nhưng việc triển khai lực lượng bộ binh vượt xa khu vực phi quân sự ở Syria đánh dấu một sự thay đổi đáng kể trong chính sách của Israel khi đây là lần đầu tiên lực lượng nước này tiến vào lãnh thổ quốc gia láng giềng kể từ khi cuộc xung đột giữa Israel và Syria chấm dứt theo thỏa thuận ngừng bắn năm 1974.
Hai quan chức Israel cho biết, Không quân Israel cũng tấn công các mục tiêu ở Syria nhằm phá hủy các tài sản quân sự của chính phủ Syria để ngăn chúng rơi vào tay lực lượng nổi dậy. Israel coi những tài sản này là mối đe dọa chiến lược đối với họ.
Các quan chức Israel lưu ý, những tài sản quân sự này của Syria trước đây từng gây ra rủi ro cho Israel, nhưng hiện giờ nguy cơ này có thể trở nên trầm trọng hơn khi rơi vào tay các phần tử cực đoan trong quân nổi dậy. Các nhóm phiên quân có thể sử dụng chúng để kiểm soát Syria và chống lại Israel.
Trong những mục tiêu mà Israel nhắm tới, có các kho vũ khí hóa học nhỏ, chủ yếu là khí mù tạt và khí VX, vẫn tồn tại trên đất nước Syria bất chấp thỏa thuận giải giáp vũ khí trước đó. Ngoài ra, quân đội Israel cũng tấn công những khẩu đội được trang bị radar và các phương tiện mang tên lửa phòng không do Nga sản xuất, cũng như kho dự trữ tên lửa Scud.
Ý đồ của Israel
Các quan chức Israel lo ngại, sự sụp đổ của chính quyền Tổng thống Assad có thể tạo đà cho các nhóm nổi dậy tấn công nước này. Chính quyền tổng thống Bashar al-Assad không phải là đồng minh của Israel, nhưng dường như có sự hiểu biết chung giúp 2 bên tránh xung đột. Israel từ trước đến nay luôn giữ thái đội trung lập đối với cuộc nội chiến ở Syria.
Trong nhiều năm qua, quân đội nước này đã tấn công vào các tuyến đường tiếp tế của Iran và lực lượng Hezbollah do Tehran hậu thuẫn tại Syria, nhưng luôn tránh nhắm mục tiêu vào chính quyền Tổng thống Assad. Tuy vậy, việc quân nổi dậy nhanh chóng chiếm được Damascus đã buộc giới lãnh đạo Israel phải đánh giá tác động đối với an ninh của nước này.
Theo một số nhà phân tích, không loại trừ lý do Israel có thể tìm cách tận dụng sự bất ổn tại quốc gia láng giềng để gia tăng lợi thế.
Ông Danny Citrinowicz, cựu quan chức tình báo quân đội Israel, hiện là nhà nghiên cứu cấp cao tại Viện Nghiên cứu An ninh Quốc gia có trụ sở tại Tel Aviv, cho rằng việc Israel đưa quân vào vùng đệm nhằm mục đích nâng cao vị thế của nước này và phòng trường hợp xảy ra các cuộc tấn công bất ngờ vào Cao nguyên Golan mà Israel đang kiểm soát.
Thủ tướng Israel tuyên bố, những diễn biến ở Syria tạo ra cơ hội quan trọng cho Israel và làm suy yếu nghiêm trọng liên minh của Iran, trong đó có chính quyền Tổng thống Assad và lực lượng Hezbollah ở Lebanon.
“Đây là một ngày lịch sử. Chính quyền Assad là mắt xích quan trọng trong trục kháng chiến của Iran và chính quyền này đã sụp đổ”, ông Netanyahu nói.
Theo nhà phân tích Citrinowicz, mặc dù Israel tuyên bố việc triển khai quân tới biên giới Syria chỉ là tạm thời cho đến khi tình hình Syria ổn định, nhưng không loại trừ khả năng quân đội Israel sẽ đồn trú lâu dài ở đây, giống như những gì họ đã làm đối với các vị trí chiến lược bên trong Dải Gaza.