Hiệp định An ninh Mỹ - Afghanistan lại gặp trở ngại

Mặc dù đã nhất trí với nhau về văn bản cuối cùng, nhưng giữa Mỹ và Afghanistan lại vừa nổi lên cuộc tranh cãi về thời điểm ký kết Hiệp định an ninh song phương (gọi tắt là BSA) liên quan tới sự hiện diện hàng nghìn lính Mỹ tại quốc gia Tây Nam Á này. Trong khi phía Mỹ muốn hoàn tất Hiệp định này càng sớm càng tốt thì chính quyền Afghanistan lại tỏ ý định trì hoãn. 

Afghanistan chia rẽ về hiệp định an ninh với Mỹ (ảnh: AJC)

Trả lời báo giới, Nữ phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ Jen Psaki khẳng định việc Afghanistan từ chối ký kết Hiệp định này trong năm nay sẽ là "một dấu hiệu chứng tỏ nước này không tôn trọng mối quan hệ với các đối tác, cũng như một thỏa thuận hợp tác chiến lược song phương đã ký kết năm ngoái giữa Mỹ và Afghanistan rằng, sẽ kết thúc BSA trong vòng một năm.

Bà Jen Psaki nói: “Như tôi đã nói hai nước cần phải đẩy nhanh việc ký kết thỏa thuận này càng sớm càng tốt. Có thể chưa được trong tháng này. Bởi đây là điều cần thiết để cung cấp cho Afghanistan sự bảo đảm chắc chắn về tương lai của mình trước khi diễn ra cuộc bầu cử sắp tới đồng thời cho phép Mỹ, các đối tác khác lên kế hoạch cho sự hiện diện của Mỹ sau năm 2014. Chúng tôi sẽ tìm kiếm một sự rõ ràng hơn về ẩn ý đằng sau tuyên bố vừa nêu của chính quyền Afghanistan. Tôi nhắc lại một lần nữa rằng, Mỹ sẽ không cho phép bất kỳ sự trì hoãn này thêm một lần nữa”.

Người phát ngôn Nhà Trắng Jay Carney cảnh báo rằng chính quyền của Tổng thống Barack Obama sẽ xem xét lại các khoản viện trợ quan trọng dành cho Afghanistan nếu nước này không ký BSA ngay trong năm nay. Người phát ngôn Nhà Trắng nhấn mạnh, Mỹ đã nhiều tuyên bố rõ ràng rằng Hiệp định này dứt khoát phải được ký kết trong năm nay, mọi sự chậm trễ đều không thể chấp nhận và chắc chắn sẽ tác động tới các khoản viện trợ của Mỹ.

Để gia tăng áp lực với chính quyền của Tổng thống Karzai, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Chuck Hagel cùng ngày cũng lên tiếng cảnh báo việc lập kế hoạch cho sự hiện diện của quân Mỹ sau năm 2014 có thể sẽ bị hủy nếu thỏa thuận về an ninh này không được hoàn tất vào cuối năm nay.     

Trong khi đó, những rào cản tiếp tục nổi lên xung quanh thời điểm ký kết Hiệp định an ninh song phương giữa Mỹ và Afghanistan. Phát  biểu tại hội nghị  Hội đồng Trưởng lão (Loya Jirga) của Afghanistan đang nhóm họp để thảo luận về văn kiện BSA, nhiều đại biểu cao tuổi đưa ra những ý kiến trái chiều.

Ông Qader Khan Mangal, đại biểu cao tuổi tỉnh Khos nói: “Chúng tôi sẽ không ký thỏa thuận này bởi vì chúng tôi không muốn bán đất Afghanistan, nước Mỹ không nên chờ đợi vào điều này bởi chúng tôi không cần đến họ nữa”.

Trong khi đó, trưởng lão Aminullah Mawiz ở tỉnh Noristan thì khẳng định: “Nếu chúng ta không ký Hiệp định này thì sẽ tạo cơ hội cho các nước láng giềng can thiệp vào các vấn đề  của Afghanistan hiện nay. Điều này sẽ làm cho tình hình xấu đi. Ngoài ra, trong nội bộ Apgnixtan sẽ không đoàn kết để xây dựng đất nước. Vì thế, điều cần thiết phải ký kết thỏa thuận này để đảm bảo sự ổn định, an toàn cho đất nước Afghanistan. Hi vọng rằng Tổng thống Kazai sẽ ký kết ngay khi Hội nghị có quyết định cuối cùng”.

Theo văn bản hiệp định đã được nhất trí giữa hai bên trước đó, Afghanistan có thể cho phép từ 8.000 đến 12.000 binh lính Mỹ và NATO tiếp tục ở lại nước này sau năm 2014. Số binh lính này có thể được miễn trừ trước luật pháp nước sở tại và được quyền tiến hành các chiến dịch quân sự, khám xét các nhà thờ và nhà dân Afghanistan trong "trường hợp đặc biệt".  Nếu hiệp định được ký kết, sau năm 2014 quân đội Mỹ sẽ được toàn quyền sử dụng căn cứ không quân Bagram ở phía Bắc thủ đô Kabul và được quyền sử dụng chung 8 căn cứ khác trên toàn lãnh thổ Afghanistan./.