Liên Hợp Quốc cảnh báo Afghanistan “bên bờ vực khủng hoảng nhân đạo”

Bà Deborah Lyons cho biết, Liên Hợp Quốc ước tính có khoảng 60% trong số 38 triệu người của Afghanistan phải đối mặt với nạn đói ở mức độ khủng hoảng trong bối cảnh tình trạng khẩn cấp về lương thực có thể trở nên tồi tệ hơn trong mùa đông. GDP của Afghanistan ước tính đã giảm 40%.

Mặc dù vậy, bà Lyons nói với Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc rằng, khủng hoảng nhân đạo là “có thể ngăn ngừa được”, bởi lẽ, nguyên nhân chính là do các lệnh cấm vận với Taliban – lực lượng nắm quyền kiểm soát Afghanistan từ ngày 15/8 sau khi Mỹ rút toàn bộ lực lượng khỏi đây.

Cụ thể, các lệnh trừng phạt “đã làm tê liệt hệ thống ngân hàng, ảnh hưởng đến mọi khía cạnh của nền kinh tế Afghanistan”.

Không lâu sau khi Taliban giành quyền kiểm soát Afghanistan, Mỹ đã đóng băng gần hết khoảng 9,5 tỷ USD tài sản của Ngân hàng Trung ương Afghanistan. Phần lớn khoản dự trữ này đang nằm ở Ngân hàng Dự trữ Liên bang ở New York.

Cựu quyền thống đốc Ngân hàng Trung ương Afghanistan, ông Ajmal Ahmaday, từng cho biết khoảng 7 tỷ USD dự trữ của ngân hàng này nằm ở New York, còn 1,3 tỷ USD nằm trong các tài khoản quốc tế.

Afghanistan dự kiến sẽ được tiếp cận khoảng 450 triệu USD từ Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) vào ngày 23/8 nhưng IMF đã chặn nguồn tiền này vì cho rằng còn thiếu sự rõ ràng về một chính phủ mới ở Afghanistan. 

"Sự tê liệt của lĩnh vực ngân hàng sẽ đẩy nhiều hệ thống tài chính vào các hoạt động trao đổi tiền không chính thức và thiếu kiểm soát. Điều đó chỉ tạo thêm điều kiện cho khủng bố, tội phạm buôn người và buôn lậu ma túy hoành hành. Afghanistan sẽ phải gánh chịu hậu quả trước tiên và sau đó ảnh hưởng đến cả khu vực”, bà Lyons cho biết.

Đại diện đặc biệt của Tổng Thư ký Liên Hợp Quốc về Afghanistan kêu gọi cộng đồng quốc tế tìm cách hỗ trợ tài chính cho người dân Afghanistan – “những người cảm thấy bị bỏ rơi, bị lãng quên và bị trừng phạt bởi những lỗi lầm không phải của họ”. “Không hỗ trợ họ sẽ là một sai lầm lịch sử”, bà Lyons cảnh báo.

“Chúng ta phải tập trung trong 3-4 tháng tới để giúp đỡ những người Afghanistan dễ bị tổn thương nhất trong mùa đông năm nay. Cộng đồng quốc tế cần khẩn trương tìm cách viện trợ tài chính cho các nhân viên chăm sóc sức khỏe tại các bệnh viện công, nhân viên của chương trình an ninh lương thực và cuối cùng lo cho các giáo viên, với điều kiện là trẻ em gái phải được Taliban đáp ứng quyền được học hành”, bà Lyons nói.

Bà Lyons cũng đảm bảo với các thành viên Hội đồng Bảo an rằng Liên Hợp Quốc sẽ nỗ lực hết sức để đảm bảo các khoản tiền đóng góp sẽ không bị chuyển tới Taliban, hoặc bị Taliban thâu tóm./.