Lo ngại nội chiến, các nước đồng loạt sơ tán khỏi Yemen

Tình trạng bất ổn an ninh và chính trị leo thang nghiêm trọng tại Yemen khiến Liên Hợp Quốc phải lên tiếng cảnh báo rằng quốc gia  Bắc Phi này đang bên bờ vực của một cuộc nội chiến. Liên Hợp Quốc đồng thời kêu gọi nỗ lực của cộng đồng quốc tế ngăn ngừa tình trạng vô chính phủ tại Yemen. 

Lực lượng người Houthi đang kiểm soát thủ đô Sanaa ở Yemen (Ảnh Reuters)

Phát biểu trong cuộc họp với Hội đồng Bảo An Liên Hợp Quốc sau các chuyến thị sát tới các nước Arab, Tổng thư ký Liên Hợp Quốc Ban Ki-moon cảnh báo Yemen đang sụp đổ và kêu gọi Hội đồng Bảo an hành động, ngăn chặn khẩn cấp không để Yemen lún sâu vào khủng hoảng. 

Tổng thư ký Ban Ki-moon nói: “Đất nước Yemen đang sụp đổ trước mắt chúng ta. Chúng ta không thể khoanh tay đứng nhìn cuộc khủng hoảng đang ngày càng trầm trọng đặc biệt ở thủ đô Sanaa. Tôi lo ngại về sự hỗn loạn và bạo lực gia tăng ở thủ đô Sanaa, nơi đang xảy ra các hành vi bắt bớ, đàn áp bằng vũ lực, giam giữ các nhà hoạt động xã hội. Sự thù địch biến thành bạo lực giữa các phe nhóm đã đẩy nước này vào cuộc khủng hoảng nhân đạo nghiêm trọng. 61% dân số nước này càn được hỗ trợ khẩn cấp. Những gì đang xảy ra tại Yemen đang đe dọa hòa bình anh ninh khu vực và quốc tế. Vì thế, chúng ta phải hành động, làm mọi thứ có thể để giúp Yemen thoát khỏi bờ vực nội chiến để thự hiện lộ trình chuyển đổi chính trị”. 

Chỉ trích nhóm phiến quân Houthi có liên kết với khủng bố al-Qaeda đã đẩy Yemen rơi vào tình trạng hỗn loạn sau khi chiếm thủ đô Sanaa từ tháng 9 năm ngoái và tiếm quyền kiểm soát chính phủ hồi tuần trước, Tổng thư ký Liên Hợp Quốc yêu cầu nhóm trao trả quyền lực và gỡ bỏ quản thúc tại gia đối với Tổng thống, Thủ tướng và các quan chức Chính phủ Yemen.   

Cũng trong buổi họp của Hội đồng Bảo an, Cố vấn đặc biệt của Liên Hợp Quốc về Yemen Jamal Benomar cảnh báo Yemen sẽ tan rã nếu không đạt được thỏa thuận trao trả quyền lực cho chính phủ. 

Bên cạnh đó, nếu tình hình không được cải thiện, lực lượng al-Qaeda ở bán đảo Araq sẽ mở rộng hoạt động và lấn chiếm thêm nhiều vùng lãnh thổ ở quốc gia này. 

Ông Jamal cho biết, với vai trò trung gian của Liên Hợp Quốc, ông sẽ cùng các nước thành viên Hội đồng Bảo An Liên Hợp Quốc gồm Anh, Jordan trong vài ngày tới sẽ đệ trình dự thảo nghị quyết về Yemen, yêu cầu nhóm nổi dậy Houthi rút ngay lập tức và vô điều kiện ra khỏi các khu vực chiếm đóng trái phép. 

Trung Quốc, nước đảm nhận vị trí Chủ tịch luân phiên Hội đồng Bảo An trong tháng này nhấn mạnh việc thông qua dự thảo nghị quyết là cách tốt nhất để giúp thúc đẩy tiến trình chuyển giao chính trị tại Yemen. 

Cảnh báo của Liên Hợp Quốc đưa ra chỉ vài giờ sau khi nhóm phiến quân Hao-thi thông báo chiếm giữ thêm một căn cứ quân sự lớn nhất ở miền Nam Yemen, nơi đồn trú của hơn 2.000 binh sĩ chính phủ. 

Trước tình trạng vô chính phủ và bạo lực phe phái, sắc tộc xảy ra khắp nơi, Bộ Quốc phòng Mỹ khẳng định  Lầu Năm Góc vẫn tiếp thực hiện chiến dịch không kích bằng máy bay không người lái và đào tạo lực lượng an ninh trong nước. 

Tình trạng bất ổn leo thang tại Yemen đã buộc nhiều nước phương Tây, trong đó có Mỹ, Anh, Pháp và Đức.. đóng cửa Đại sứ quán tại thủ đô Sanaa, sơ tán nhân viên ngoại giao và thân nhân về nước, đồng thời cảnh báo công dân rời khỏi quốc gia bất ổn này càng sớm càng tốt. 

Cùng với đó, các nhân viên Đại sứ quán Mỹ đã tiêu hủy toàn bộ tài liệu mật và thiết bị nhạy cảm trước khi rút về nước. Tuy nhiên, khi các nhân viên ngoại giao trốn chạy ra sân bay Sanaa đã bị lực lượng an ninh của Houthi chỉ đạo thu giữ nhiều đồ đạc và phương tiện di chuyển của họ./.