Những điểm nhấn từ các cuộc bầu cử địa phương và vòng 1 Thượng viện Séc 2022

Các đảng và phong trào lớn của Séc cũng đều hài lòng với kết quả giành được. So với những năm trước, các cuộc bầu cử năm nay đã ghi nhận một số điểm đáng chú ý sau.

Tỷ lệ cử tri đi bỏ phiếu giảm nhẹ. Mặc dù thượng viện ghi nhận số cử tri đi bỏ phiếu cao thứ hai trong lịch sử của các vòng đầu tiên. Nó đã tăng lên 42,65%. Kỷ lục là vào năm 2010, khi nó đạt 44,6%. Tuy nhiên, tỷ lệ cử trị đi bỏ phiếu trong cuộc bầu cử thành phố năm nay thấp thứ 4 trong lịch sử với 46,07%. Tỷ lệ cao nhất là ngay sau cuộc cách mạng năm 1990 với 75%. Trong khi đó, tỷ lệ thấp nhất được ghi nhận vào năm 2014 với 44,5%.

Ứng cử viên dù đang bị xét xử nhưng vẫn bước tiếp vào vòng hai và đứng trước cơ hội được miễn trừ. Bị cáo Jana Nagyova, một ứng cử viên của ANO đã tiến vào vòng hai của cuộc bầu cử thượng viện ở quận Jihlava khi giành được 30,56% số phiếu ủng hộ. Nếu giành chiến thắng ở vòng 2, bà Nagyova sẽ được miễn truy tố với tư cách là thượng nghị sĩ. Bởi khi đó tòa án sẽ phải tạm dừng cho đến khi thượng viện quyết định về khả năng dẫn độ đối với một thành viên. Tại vòng 2, bà Nagyova sẽ đối đầu với chủ tịch đương nhiệm của thượng viện là Milos Vystrcil.

Lần đầu tiên có 3 thượng nghị sĩ được bầu ngay từ vòng 1. Đây là lần đầu tiên trong lịch sử của cuộc bầu cử 1/3 thượng viện có 3 ứng cử viên giành chiến thắng ngay trong vòng đầu tiên. Theo luật bầu cử vào Thượng viện Séc, ứng viên nào giành được trên 50% số phiếu bầu trong vòng 1 sẽ chính thức giành được ghế trong thượng viện cho nhiệm kỳ 6 năm.

Tại cuộc bầu cử năm nay đã có 3 ứng cử viên đạt được điều này gồm Phó Chủ tịch Thượng viện đương nhiệm Jiri Ruzicka của đảng TOP 09 ở Praha, Ladislav Vaclavac của ANO ở Bruntal và Petr Fiala ở Usti nad Orlici. Năm nay cũng chứng kiến lần đầu tiên chỉ có 2 ứng cử viên tranh cử ở một khu vực. Điều này xảy ra ở Usti nad Orlici. Ban đầu khu vực này có 3 ứng cử viên, tuy nhiên, người thứ ba đã rút lui ngay trước cuộc bầu cử.

Nhiều thượng nghị sĩ đã thất bại trọng việc giành nhiệm kỳ 2 liên tiếp. Trong số 178 ứng cử viên của cuộc bầu cử thượng viện, có một số đang là thượng nghị sĩ. Tuy nhiên, nhiều người trong số này đã hết cơ hội trúng nhiệm kỳ tiếp theo khi không thể vượt qua vòng 1. Điển hình là ứng viên Gian Jan Hornik đồng thời là Phó Chủ tịch Thượng viện, đã không lọt vào vòng 2 tại quận Karlovy Vary khi chỉ về thứ tư. Trường hợp khác là ứng Sarka Jelinkova, người đứng đầu Câu lạc bộ Thượng nghị sĩ Nhân dân cũng chỉ giành được vị trí thứ 3 tại khu vực của mình. Ứng viên Petr Holecek, Chủ tịch câu lạc bộ thượng nghị sĩ STAN cũng nằm trong số này khi chỉ về thứ ba ở Melnick. Ngoài ra, còn có ứng viên Vaclav Chaloupek ở Pilsen khi chỉ về thứ tư.

Phong trào SPD có bước tiến mạnh mẽ nhất. Mặc dù mới bước vào cuộc bầu cử thành phố lần hai, nhưng SPD là nhóm có bước cải thiện nhiều nhất so với cuộc bầu cử trước. Vào năm 2018, SPD chỉ giành được 161 đại diện. Tuy nhiên, năm nay SPD đã giành được 492 đại diện.

Số lượng đại diện của các đảng cánh tả tiếp tục giảm. Năm nay, đảng Dân chủ Xã hội chỉ giành được 799 vị trí, ít hơn một nửa so với năm 2018. Vào cuối những năm 90, số lượng đại biểu của CSSD có khoảng 4.500. Năm 2014 đã giảm xuống còn 3.806. Sự sụt giảm còn được ghi nhận ở những người Cộng sản (KSCM) khi năm nay chỉ giành được 446 vị trí, giảm hơn 1000 vị trí so với năm 2018. Vào những năm 90 những người cộng sản từng có hơn 6.000 đại diện.

Trong những ngày tới, các cử tri Séc sẽ dồn sự chú ý về cuộc bầu cử Thượng viện vòng 2  diễn ra vào ngày 30/9 và 1/10. Tâm điểm của vòng 2 vẫn là sự đối đầu giữa Liên minh Cùng nhau (gồm ODS, TOP 09 và KDU-CSL) với Phong trào ANO khi là 2 nhóm có số lượng ứng viên nhiều nhất. Tuy nhiên bất kể kết quả ra sao, liên minh cầm quyền sẽ vẫn duy trì thế đa số tại Thượng viện./.