Với sự phục hồi của thị trường thế giới, các đơn hàng xuất khẩu gia tăng nên hoạt động xuất - nhập khẩu hàng hoá trong quý I/2024 đã khởi sắc và đạt được những kết quả tích cực. Tính chung quý I, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu hàng hoá ước đạt 178,04 tỷ USD, tăng 15,5% so với cùng kỳ năm trước, nâng tổng xuất siêu trong quý I/2024 là 8,08 tỷ USD.

Đáng chú ý trong quý I năm nay, tăng trưởng kim ngạch xuất khẩu của khu vực DN 100% vốn trong nước đạt 26,2%, cao gần gấp đôi so với mức tăng trưởng của khu vực DN FDI kể cả dầu thô, cho thấy những nỗ lực của khu vực kinh tế trong nước đang duy trì và mở rộng thị trường xuất khẩu.

Đánh giá về hoạt động xuất khẩu quý I/2024, ông Trần Thanh Hải, Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) cho rằng, tình hình sản xuất trong nước khá tốt đã góp phần vào sự phục hồi của tăng trưởng xuất khẩu. Đặc biệt, nhiều thị trường xuất khẩu lớn đã có sự phục hồi, vượt qua giai đoạn suy thoái.

“Kết quả có được là nhờ các giải pháp của Chính phủ hỗ trợ DN như giảm thuế, cải cách thủ tục hành chính; Việt Nam tích cực thu hút dầu tư, cũng như đón các làn sóng dịch đầu tư nước ngoài. Hiện Việt Nam tham gia ký kết 16 FTA, cơ bản các thị trường có hiệu quả rất tốt và các đối tác thương mại lớn của Việt Nam đều nằm trong các FTA”, ông Hải cho biết.

Từ đầu năm đến nay, tình hình địa chính trị thế giới gia tăng phức tạp ảnh hưởng đến nhu cầu dệt may, xung đột tại Biển Đỏ làm cản trở logistics, gây gián đoạn vận chuyển, tăng giá cước khiến chi phí sản xuất và bán hàng tăng cao. Tuy vậy, các DN ngành dệt may vẫn tích cực chủ động tìm kiếm và thực hiện các đơn hàng với đòi hỏi về tiêu chuẩn mới, thời gian giao hàng nhanh.

Ông Thân Đức Việt, Tổng Giám đốc CTCP May 10 cho biết, quý I vừa qua đơn vị đạt tổng doanh thu 1.128 tỷ đồng, tăng 24,41% so với cùng kỳ, đạt 25,07% kế hoạch năm 2024. Trong đó, doanh thu xuất khẩu quý I đạt 1.020 tỷ đồng, tăng 28,27% so với cùng kỳ, đạt 25,64% kế hoạch năm 2024. Doanh thu nội địa quý I đạt 73,16 tỷ đồng, tăng 3% so với cùng kỳ năm 2023.

Theo ông Cao Hữu Hiếu, Tổng Giám đốc Tập đoàn Dệt may Việt Nam (Vinatex), những khó khăn, thách thức của thị trường đã và đang tác động trực tiếp đến các DN trong hệ thống, nhất là với ngành sợi. Tuy nhiên, với sự quyết liệt, chủ động trong công tác chỉ đạo, điều hành; sự nỗ lực, linh hoạt của các DN, kết quả hợp nhất trong quý I, doanh thu ước đạt 22% kế hoạch, lợi nhuận ước đạt 22% kế hoạch. Doanh thu và lợi nhuận toàn hệ thống ước tăng khoảng 20% so với cùng kỳ.

Năm 2024, kinh tế toàn cầu đang bước vào một thời kỳ mới với nhiều rủi ro và thách thức và khó đoán định. Việc các nước phát triển quan tâm nhiều hơn đến các vấn đề phát triển bền vững, chống biến đổi khí hậu, an toàn cho người tiêu dùng đang tiếp tục là tiền đề để dựng lên những tiêu chuẩn/quy định mới liên quan đến chuỗi cung ứng, nguyên liệu, lao động, môi trường khắt khe hơn đối với các sản phẩm nhập khẩu từ Việt Nam.

Dự báo tình hình thị trường quý II và cả năm 2024 vẫn còn nhiều khó khăn, ông Thân Đức Việt, Tổng Giám đốc CTCP May 10 cho rằng, diễn biến khó lường và đơn hàng có phục hồi nhưng giá chưa cải thiện, thậm chí nhiều dòng hàng giá dự kiến trong nửa cuối năm còn thấp hơn mức 2023. Việc yêu cầu về tiến độ sản xuất và giao hàng cũng đang dần bị rút ngắn lại.

Bên cạnh các kết quả tích cực, hoạt động xuất khẩu quý I còn bộc lộ một số hạn chế. Như nhận xét của ông Bùi Huy Sơn, Vụ trưởng Vụ Kế hoạch - Tài chính (Bộ Công Thương), xuất khẩu vẫn phụ thuộc một số thị trường chính. Ngoài ra, việc các nước đa dạng hóa nguồn cung, tập trung vào một số đối tác gần thị trường và đối tác tương đương với Việt Nam như Thổ Nhĩ Kỳ, Mexico, Ấn Độ, Indonesia, Bangladesh... sẽ làm gia tăng sự cạnh tranh trên các thị trường xuất khẩu của Việt Nam...

Nhìn chung, hoạt động xuất khẩu của Việt Nam trong năm 2024, nhất là xuất khẩu sang các thị trường trọng điểm như châu Âu, châu Mỹ sẽ có cả những thuận lợi và đối mặt với những thách thức. Do vậy, để đạt được mục tiêu tăng trưởng xuất khẩu 6% trong năm 2024, theo ông Trần Thanh Hải, Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu, Bộ Công Thương tiếp tục nỗ lực triển khai nhiều giải pháp đã đề ra.

Trong đó mở rộng đàm phán các FTA, phổ biến để hiện thực hóa các ưu đãi từ FTA mà Việt Nam đã ký kết và đi vào thực thi; đổi mới hoạt động xúc tiến thương mại, thực hiện chuyển đổi số; giúp DN khơi thông xuất khẩu hàng hoá; đơn giản hoá thủ tục xuất nhập khẩu. Ngoài ra, Bộ Công Thương cũng đang nỗ lực tìm kiếm khả năng để tiến tới ký kết FTA với những địa bàn chưa có FTA, như Trung Đông, Nam Á, châu Phi,… qua đó cải thiện và nâng cao kim ngạch xuất khẩu.

Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Sinh Nhật Tân cho biết, thời gian tới ngành Công Thương tiếp tục theo dõi sát diễn biến thị trường, những thay đổi chính sách của các đối tác để đề xuất các giải pháp phù hợp, phát triển đa dạng các thị trường xuất khẩu truyền thống và thị trường mới.

Đồng thời, tiếp tục kịp thời thông tin với các Hiệp hội ngành hàng về những diễn biến của thị trường xuất khẩu, để kịp thời điều chỉnh kế hoạch sản xuất phù hợp, định hướng tìm kiếm đơn hàng từng thị trường; duy trì đều đặn hội nghị giao ban xúc tiến thương mại với hệ thống Thương vụ Việt Nam ở nước ngoài.

Bên cạnh đó, Bộ Công Thương tiếp tục hoàn thiện và đẩy mạnh việc cảnh báo sớm các vụ việc phòng vệ thương mại của nước ngoài đối với hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam; đẩy mạnh việc chống lẩn tránh biện pháp phòng vệ thương mại và gian lận xuất xứ. Đặc biệt tăng cường thông tin, phổ biến kiến thức về phòng vệ thương mại cho các ngành sản xuất, các DN.

Tác giả: Nguyễn Quỳnh - Trình bày: Hân Anh