Cuối tháng này (30/12) là thời hạn cuối cùng để Ukraine thanh toán khoản nợ 3 tỷ USD cho Nga. Thời hạn không còn nhiều, song dường như đây lại là vấn đề không thể hòa giải. Nếu Ukraine không thể tìm kiếm con đường hợp pháp để tránh phải trả nợ, thì một cuộc đối đầu pháp lý với Nga là điều không thể tránh khỏi và có thể gây ra những hậu quả kinh tế, chính trị nghiêm trọng không chỉ với Ukraine, mà còn các mối quan hệ quốc tế.

Tranh biếm họa về vấn đề nợ của Ukraine.

Báo chí châu Âu những ngày qua liên tục có những bài viết về khoản nợ 3 tỷ đôla gây tranh cãi giữa Nga và Ukraine, tồn tại từ thời cựu Tổng thống Viktor Yanukovytch.  

Về mặt lý thuyết, ngày 20/12 vừa qua là thời hạn chót Ukraine phải trả nợ cho Nga, song chiểu theo các quy định của luật pháp quốc tế, sau thời hạn này, Ukraine sẽ có thêm 10 ngày để thực hiện nghĩa vụ của mình trước khi Nga đưa vấn đề ra trước Tòa trọng tài quốc tế, tức là ngày 30/12 tới.

Thực tế trước khi sự việc bị đẩy tới mức căng thẳng như hiện nay, Nga đã có sự nhượng bộ khi chấp nhận tái cơ cấu nợ, cho phép Ukraine thanh toán theo 3 đợt, mỗi đợt 1 tỷ đôla trong giai đoạn từ giữa năm 2016-2018, với sự bảo lãnh của các chính phủ châu Âu hoặc Mỹ hoặc các tổ chức tài chính quốc tế.

Phương Tây, Ukraine bất hợp tác với Nga

Tuy nhiên, không chỉ các nước phương Tây từ chối đứng ra bảo lãnh, mà ngay cả bản thân Ucraian cũng không muốn trả khoản nợ này. Phía Ukraine lâu nay vẫn cho rằng, đây không phải là một khoản nợ quốc gia, mà là nợ thương mại, bởi được giải ngân thông qua một giao dịch trên các thị trường tài chính và yêu cầu Nga phải xóa một phần nợ.

Chuyên gia Nga trong các vấn đề Ukraine Dmitry Kulikov nói: "Nga đã đưa ra một đề xuất không chỉ giúp Ukraine mà còn giúp một số nước phương Tây luôn xem Ukraine như đối tác. Tuy nhiên, cả Ukraine và các nước phương Tây đều từ chối đề nghị này, cũng như cự tuyệt hòa giải. Tôi không nghĩ rằng Nga sẽ chấp nhận các điều kiện bất lợi cho bản thân và vì thế, đây sẽ là một vấn đề không thể hòa giải trước khi bị đưa ra trước tòa án quốc tế."

Theo tờ Deutsche Welle của Đức, sở dĩ Ukraine “cứng” như vậy dù đang đứng trước nguy cơ lớn bị mất khả năng thanh toán, là bởi đối với nước này, đây không phải là một vấn đề quá lớn do đã nhận được sự ủng hộ của Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF). Thể chế tài chính quốc tế này đã cam kết dành cho Ukraine khoản vay 17 tỷ rưỡi USD và thậm chí là thay đổi những quy định của mình để có thể bảo toàn khoản vay trong trường hợp Ukraine không thể trả nợ cho Nga.

Nợ vẫn phải trả

Song, dù là Quỹ Tiền tệ Quốc tế hay bất kỳ thể chế nào khác cũng không thể giúp Ukraine giành chiến thắng trước tòa án quốc tế, hay chính xác hơn là giúp nước này không phải thực hiện nghĩa vụ trả nợ. Bởi theo các nhà phân tích, Nga đang nắm trong tay mọi cơ hội thành công. Khoản nợ gây tranh cãi với Ukraine không thể coi là nợ thương mại và Nga có quyền lấy lại tiền của mình.

Vậy liệu tình hình tại Crimea có giúp Ukraine giành chiến thắng? Các phương tiện truyền thông tin rằng, nước này có thể sẽ tìm cách để buộc Nga phải bồi thường về việc sáp nhập Crrimea. Tuy nhiên, khả năng này lại càng là không thể, bởi đây là 2 vấn đề hoàn toàn khác nhau.

Theo các nhà phân tích, một khi vấn đề bị đưa ra trước Tòa án trọng tài quốc tế, vấn đề sẽ không còn chỉ là giữa Ukraine và Nga nữa, mà còn làm xấu hơn nữa quan hệ giữa Nga và phương Tây, cũng như đẩy cuộc khủng hoảng ở miền Đông Ukraine vào chỗ bế tắc hơn nữa. Một số nhà phân tích Nga cho rằng các nước phương Tây có thể lợi dụng vấn đề để áp đặt các biện pháp trừng phạt bổ sung đối với Nga.

Ông Dmitry Kulikov nói: "Bất cứ vụ việc nào giữa Ukraine và Nga đều có thể được xem là cái cớ để phương Tây áp đặt lệnh trừng phạt bổ sung đối với Nga. Do đó, điều này không khiến chúng tôi quá lo lắng, bởi thực tế lâu nay Mỹ dù tuyên bố cần phải hợp tác với Nga trong cuộc chiến chống chủ nghĩa khủng bố và vấn đề Syria, song họ vẫn mở rộng danh sách trừng phạt đối với Nga. Đây chắc chắn không phải là chuyện dễ dàng, nhưng chúng tôi sẵn sàng đón nhận."

Ukraine và Nga: Đổ vỡ khó hàn gắn

VOV.VN - Quốc gia Ukraine đang phát động một chiến dịch xóa sổ lịch sử gắn liền với Liên Xô và do vậy đối diện với nhiều mâu thuẫn.

Rõ ràng, các tranh cãi về nợ giữa Nga và Ukraine hiện giờ đã mang màu sắc chính trị. Nói cách khác, một vấn đề chủ yếu về kinh tế hoặc tài chính đã dần dần phát triển thành một công cụ chính trị và sự can dự của một bên thứ 3 đang có nguy cơ đẩy các nước tới chỗ đối đầu hơn nữa./.