Nga- Mỹ, EU leo thang trả đũa kinh tế: “Máu” đôi bên đều chảy
VOV.VN -Các biện pháp trừng phạt kinh tế giữa Nga-phương Tây khiến gánh nặng đổ lên đầu người dân khu vực
Thực thi Sắc lệnh của Tổng thống Nga Putin về việc áp dụng các biện pháp trả đũa kinh tế đối với phương Tây, ngày 7/8, Thủ tướng Nga Dmitry Medvedev đã ký quy định cấm nhập khẩu thịt, cá, rau quả và sữa từ châu Âu, Mỹ, Canada, Australia và Na Uy trong thời hạn 1 năm.
Đòn trả đũa của Nga
Theo danh sách mới được công bố, Nga sẽ cấm nhập khẩu toàn bộ các sản phẩm thịt cừu, lợn, gia cầm, các loại rau củ quả, hải sản, sữa… từ Liên minh châu Âu, Mỹ, Canada, Australia và Na Uy. Danh sách này chỉ loại trừ các sản phẩm thuộc nhóm thực phẩm dinh dưỡng dành cho trẻ em, rượu cồn và thuốc lá.Theo kế hoạch, lệnh cấm sẽ được áp dụng trong vòng 1 năm, song “có thể được xem xét lại trong trường hợp các đối tác trên có thái độ hợp tác xây dựng”.
Thủ tướng Nga Medvedev tuyên bố quy định cấm nhập khẩu các mặt hàng thực phẩm từ phương Tây (Ảnh Reuters)
Đài Tiếng nói nước Nga trích dẫn lời Phó Thủ tướng Dmitry Rogozin tuyên bố: Danh mục theo cơ chế "chống trừng phạt" của Moscow gồm sản phẩm từ những quốc gia mà trước đây đã thi hành trừng phạt phân biệt đối xử chống lại Nga. “Người ta đã buộc Nga phải đi tới những hạn chế, còn bản thân Nga tuyệt nhiên không cố tình làm như vậy”.
Phó Thủ tướng Nga Rogozin nói rõ: "Toàn bộ các biện pháp đáp trả của chúng tôi sẽ mang tính chất bảo vệ đối với ngành sản xuất của đất nước”.
>> Xem thêm:Lệnh trừng phạt Nga- con dao 2 lưỡi của EU và Mỹ
Hứng chịu đòn "phản công" chính của Nga sẽ là các nhà sản xuất và nhà xuất khẩu châu Âu chuyên cung cấp các loại trái cây, rau quả, giò và xúc xích, pho-mat, bơ và những sản phẩm từ sữa. Theo tư liệu của Ủy ban châu Âu, thị phần nhập khẩu của Liên minh châu Âu vào Nga là khoảng 30% trái cây và hơn 20% các loại rau. Tổng cộng hàng năm Nga nhập khẩu thực phẩm và nông sản chừng 30 tỷ USD.
Thị phần nhập khẩu của Liên minh châu Âu vào Nga là khoảng 30% trái cây và hơn 20% các loại rau (Ảnh Ria Novosti)Phát biểu trên Đài Tiếng nói nước Nga, Chuyên viên chính trị học Semyon Bagdasarov nhận xét: "Đó là Liên minh châu Âu và Hoa Kỳ đã tuyên bố phát động cuộc "chiến tranh kinh tế” chống Nga. Chúng tôi chỉ thi hành bước đi đáp trả. Liên minh châu Âu bây giờ vin cớ các quy định của WTO, thì chúng tôi muốn nhắc rằng Moscow đã cảnh báo là những biện pháp trừng phạt của EU chống Nga hoàn toàn mâu thuẫn với quy tắc của tổ chức này”.
Với các nước láng giềng gần và xa của Nga (không tham gia trừng phạt) thì những biện pháp mới ban hành giúp họ nâng cao tâm trạng một cách rõ rệt. Mạng bán lẻ của Nga đã đàm phán với Nam Phi, Argentina, Brazil, Chile, Trung Quốc, và các nước châu Á khác về nội dung thay thế nhập khẩu thịt bò trái cây và rau quả của châu Âu và Mỹ.
Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp Belarus Leonid Marinich cho biết rằng đối với Belarus thì Nga bây giờ là "mỏ vàng". Đất nước hàng xóm này đã sẵn sàng cung cấp hầu hết các mặt hàng thực phẩm sang Nga thay vì phải nhập khẩu từ Ba Lan và các nước Baltich. Cùng một tinh thần như vậy khi bình luận và hưởng ứng động thái của Nga còn có Kazakhstan, Uzbekistan, Thổ Nhĩ Kỳ, Ai Cập.
Thiệt hại kinh tế cho cả đôi bên
Một số báo Pháp bình luận rằng: Nga sẽ cạn tiền nếu tiếp tục đọ sức với phương Tây. Báo Pháp Liberation dẫn lời Nhà kinh tế Serguei Gouriev nói rằng: “Nếu tiếp tục đeo đuổi các biện pháp cứng rắn thì Nga sẽ cạn tiền” từ nay đến năm 2018. Theo nhà kinh tế này, Nga sẽ không dám ngưng cung cấp khí đốt và dầu khí cho phương Tây do Nga quá cần nguồn thu nhập này.
Báo Le Monde (Pháp) nhận định, Nga vẫn tiếp tục đọ sức với phương Tây vì “Tổng thống Nga Putin không thể trở thành một kẻ yếu.Ông không cần biết nước ngoài nghĩ gì về ông.Điều mà ông quan tâm chính là hình ảnh của ông trước dân chúng Nga”.
Về phía phương Tây, một số lĩnh vực cũng bị ảnh hưởng bởi biện pháp cấm vận của Nga, nhưng chưa đến mức thành “thảm họa”, bởi châu Âu chỉ xuất sang Nga khoảng 10% nông sản. Thế nhưng cũng có những nhận định cho rằng, tác động của các biện pháp trả đũa của Nga khá lớn, nhất là đối với những mặt hàng nông phẩm dễ hỏng.
Lệnh cấm nhập khẩu thực phẩm của Nga ảnh hưởng 10% kim ngạch xuất khẩu thực phẩm của EU (Ảnh AFP)
Trong khi đó Tây Ban Nha đứng thứ 5 trong số 5 nước thành viên EU chịu tác động mạnh nhất do những tuyên bố cấm vận của Nga hôm 7/8. Năm 2013, xuất khẩu các sản phẩm nông nghiệp của Tây Ban Nha sang Nga (thuộc các mặt hang mà Nga vừa tuyên bố cấm vận) trị giá 440 triệu Euro; xuất khẩu của các nước khác trong nhóm 5 nước này gồm: Ba Lan- 926 triệu, Litva- 912 triệu, Hà Lan- 623 triệu và Đức- 556 triệu euro.
Theo Liberation, hiện Nga chưa động đến mặt hàng rượu vang, có lẽ nhằm tránh đụng chạm đến Pháp vì Pháp vẫn tiếp tục hợp đồng bán tàu chiến Mistral cho Nga. Tuy nhiên, nhà kinh tế Serguei Gouriev đánh giá, rượu vang sẽ là bước kế tiếp của các biện pháp trả đũa của Nga.
Báo Đức: Người đóng thuế chi phí cho chiến tranh
Dưới đầu đề "EU và Nga: Những người đóng thuế bị bắt buộc đóng góp chi phí cho chiến tranh", trang Tin tức Kinh tế Đức (Deutsche Wirtschafts Nachrichten) có bài phân tích về những thiệt hại cho cả hai bên với lệnh trừng phạt lẫn nhau.
Lệnh cấm nhập khẩu thực phẩm của Nga là một đòn giáng mạnh vào nền nông nghiệp EU. Trong năm qua, EU xuất khẩu nông sản trị giá 11,9 tỉ Euro sang Nga, tương đương 42% nhập khẩu thực phẩm của Nga. EU xuất khẩu trước hết sản phẩm từ sữa và thịt lợn sang Nga. Thêm vào đó, họ cung cấp 46% lượng xuất khẩu táo và lê sang Nga.
Mỹ thì ít bị ảnh hưởng bởi lệnh cấm vận của Nga hơn. Trong năm qua, họ chỉ xuất khẩu nông sản trị giá 1,2 tỉ USD sang Nga, chưa tới 1% xuất khẩu nông sản của Mỹ.
EU xem chừng sẵn sàng hỗ trợ các nông trại chịu thiệt hại. Mặc dù trong khuôn khổ chính sách nông nghiệp chung, EU có nguồn dự trữ cho khủng hoảng là 420 triệu Euro có thể lấy hỗ trợ nông dân, nhưng số tiền này chẳng đủ để đáp ứng những đòi hỏi bồi thường của nông dân trồng táo Ba Lan.
Trong khi đó, những đòi hỏi bồi thường đối với hậu quả của lệnh trừng phạt đến từ mọi phía. Các nhà sản xuất sản phẩm từ sữa bị thiệt hại nặng nề. Ngành ngư nghiệp Na Uy bị mất đi một trong những thị trường xuất khẩu quan trọng nhất.
Một số nhà sản xuất EU có lẽ sẽ tìm cách né tránh lệnh trừng phạt của Nga bằng cách xuất khẩu các sản phẩm của mình qua Thụy Sĩ. Nước này không chịu sự cấm vận, vì không ủng hộ lệnh trừng phạt của phương Tây đối với Nga.
Cả Thổ Nhĩ Kỳ cũng không chịu sự trừng phạt của Nga. Vì vậy, Bộ trưởng Tài chính Mehmet Simsek trông chờ có một sự thúc đẩy đối với ngành nông nghiệp Thổ Nhĩ Kỳ. Nước này dự kiến sẽ tăng cường xuất khẩu thêm hoa quả và rau sang Nga. Hai bên đang tiến hành thương lượng về vấn đề này.
Nhưng sự trừng phạt của Nga không chỉ gây thiệt hại cho nền kinh tế và những người đóng thuế của EU. Nếu giờ đây Nga nhập khẩu thực phẩm đắt hơn ở các vùng khác trên thế giới, công dân Nga sẽ phải trả giá cao hơn. Có thể Chính phủ cũng phải có chương trình trợ giúp người nghèo đói, nhưng cuối cùng thì gánh nặng tài chính cũng đổ lên đầu người đóng thuế.
Phát biểu trong phiên họp chính phủ ngày 7/8, ông Medvedev nhấn mạnh, Chính phủ Nga không hứng thú gì với các biện pháp trả đũa song tình thế bắt buộc phải có hình thức đáp trả phương Tây. Bên cạnh đó, nền kinh tế Nga cũng có cơ hội tốt để phát triển ngành sản xuất nội địa, thay thế dần hàng hóa nhập khẩu. Các nhà sản xuất nông nghiệp sẽ nhận được gói hỗ trợ 1,7 tỷ USD để thúc đẩy sản xuất. Ông Medvedev cũng cảnh báo tất cả các hành vi lũng đoạn và làm giá sẽ bị nghiêm trị, đồng thời kêu gọi chủ các hệ thống siêu thị cùng bắt tay với chính phủ trong việc sớm tìm ra nguồn cung thay thế nhằm nhanh chóng cân bằng thị trường. Người đứng đầu nội các Nga cũng cho biết Nga có thể áp dụng các biện pháp trả đũa các nhà kinh doanh hàng không châu Âu vì đã gây thiệt hại đối với hãng hàng không giá rẻ “Dobrolet” của Nga.
Các cơ quan chức năng ở châu Âu đang tổng hợp số liệu thiệt hại từ các biện pháp trả đũa của Nga.Theo ước tính, các nhà sản xuất nông sản và thực phẩm châu Âu sẽ mất 12 tỷ euro và hiện chưa rõ phản ứng của họ sẽ thế nào. Châu Âu ít nhiều sẽ phải đối mặt với tình trạng dư thừa nguồn cung, giảm thu nhập ngân sách và thất nghiệp. Trong khi đó, một số nhà phân tích độc lập cho rằng hàng hóa các nước bị cấm nhập sớm muộn cũng sẽ tìm được lối vào thị trường Nga qua các nước giáp biên vì Nga đã hạ mọi rào cản hải quan với Belarus và Kazakhstan – hai thành viên của Liên minh Kinh tế Âu –Á./.
