Pháp quan hệ với phe đối lập Syria: Phiêu lưu hay tính toán?

Cuối tuần qua, Pháp đã là nước đầu tiên của châu Âu chính thức công nhận và thiết lập quan hệ ngoại giao với liên minh đối lập mới của Syria.

Tuyên bố này được Tổng thống Pháp François Hollande đưa ra trong cuộc gặp với người đứng đầu liên minh đối lập mới của Syria Ahmad Moaz al-Khatib tại thủ đô Paris, Pháp. Tuy nhiên, trong bối cảnh Chính phủ của đảng Xã hội (PS) đang gặp những khó khăn không nhỏ trong việc ghi điểm đối với người dân Pháp cả về chính sách đối nội và đối ngoại, dư luận đang đặt câu hỏi liệu hành động này của chính phủ Pháp sẽ là bước đi ngoại giao phiêu lưu hay là một tính toán có chọn lựa.

Tổng thống Pháp François Hollande (trái) trong cuộc gặp với người đứng đầu liên minh đối lập mới của Syria Ahmad Moaz al-Khatib (Ảnh: AP)

Ngày 12/11, các nhóm đối lập tại Syria đã thành lập “Liên minh các lực lượng Dân tộc đối lập và Cách mạng Syria” tại Doha, Qatar. Ngay sau đó một ngày, tại cuộc họp báo đầu tiên trên cương vị Tổng thống của mình, Tổng thống Pháp François Hollande đã đưa Pháp trở thành quốc gia phương Tây đầu tiên công nhận liên minh đối lập này và coi đây là “đại diện duy nhất của nhân dân Syria”.

Tới ngày 17/11, sau cuộc gặp kéo dài hơn 1 giờ với người đứng đầu liên minh đối lập của Syria Ahmad Moaz al-Khatib ở Thủ đô Paris, Tổng thống Pháp lại tuyên bố Pháp sẽ là nước đầu tiên tiếp nhận đại sứ của phe đối lập Syria - ông Monzir Makhous. Đồng thời, ông Hollande cũng kêu gọi các nước khác cùng với Pháp ủng hộ cho Liên minh đối lập ở Syria.

Tổng thống Hollande nêu rõ: “Tôi đã quyết định công nhận liên minh đối lập là đại diện hợp pháp của nhân dân Syria. Và sẽ có một đại sứ của Syria tại Pháp, được chỉ định bởi liên minh đối lập. Tôi cũng đã yêu cầu Bộ trưởng Ngoại giao Pháp Laurent Fabius từ thứ hai tới đưa vấn đề này ra Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao các nước Liên minh châu Âu (EU) để liên minh đối lập tại Syria tiếp tục nhận được những tuyên bố ủng hộ từ phía các nước thành viên Liên minh châu Âu và thậm chí cả của liên minh này”.

Trước cuộc gặp giữa Tổng thống Pháp Hollande với lãnh đạo liên minh đối lập tại Syria, Bộ trưởng Ngoại giao Pháp Laurent Fabius đã thẳng thắn thừa nhận sự hỗ trợ từ trước của Pháp với lực lượng đối lập ở Syria: “Dĩ nhiên nước Pháp đã giúp đỡ phe đối lập ở Syria, như cung cấp thuốc men, tài chính… Về vũ khí, Pháp cùng các nước trong Liên minh châu Âu thực hiện cấm vận vũ khí đối với chính quyền Syria”.

Ông Laurent Fabius cũng cho biết Pháp sẽ đề xuất bỏ lệnh cấm vận đối với các loại vũ khí mà liên minh đối lập tại Syria sử dụng để “tự vệ”.

Toàn bộ các sự kiện này diễn ra nhanh chóng chỉ trong vòng 1 tuần không khỏi khiến dư luận đặt câu hỏi: quyết định này của Tổng thống Hollande là bước đi ngoại giao phiêu lưu hay là một tính toán có chọn lựa ? Rất khó để trả lời câu hỏi này, song rõ ràng nước Pháp có một chiến lược “can dự trở lại” tại nhiều nơi từng có ảnh hưởng của Pháp từ xa xưa như Libya, xung đột giữa Israel và Palestine, Syria… và dĩ nhiên, trong đó có tính toán về lợi ích mà nước Pháp có thể có được. Nhất là trong bối cảnh khó khăn với các chính sách đối nội, uy tín của chính phủ và của cá nhân Tổng thống Hollande đang ở mức thấp, chính phủ Pháp đang tập trung lái sự chú ý của người dân vào chính sách đối ngoại để chứng tỏ là một chính phủ mạnh, ghi điểm với cử tri Pháp.

Tuy nhiên, chính phủ của đảng Xã hội (PS) cũng phải cân nhắc, giống như trong cuộc chiến can thiệp vào Libya trước đây, vai trò tiên phong là con dao hai lưỡi, có thể nâng cao uy tín của chính phủ và đảng cầm quyền nhưng cũng có thể kéo cả nước Pháp vào những rắc rối về ngoại giao và gánh nặng về quân sự và kinh tế. Nước Pháp có thể sẽ trở thành tâm điểm chỉ trích về việc áp dụng “tiêu chuẩn kép” trong chính sách đối ngoại, nhất là khi nói đến việc có thể bỏ lệnh cấm vận đối với vũ khí dùng để “tự vệ” của liên minh đối lập tại Syria.

Cho tới nay, ngoài Pháp, liên minh đối lập này của Syria mới chỉ nhận được sự công nhận của Thổ Nhĩ Kỳ và các nước vùng Vịnh. Mặc dù chưa công nhận liên minh này là “đại diện hợp pháp duy nhất của nhân dân Syria”, nhưng nhiều khả năng Anh sẽ là nước tiếp theo công nhận liên minh này khi nước này ngày 16/11 đã tiếp đón ông Ahmad Moaz al-Khatib tại London. Trong khi đó, tới nay, Mỹ vẫn chỉ công nhận liên minh này là “một đại diện hợp pháp” của nhân dân Syria. Theo Ngoại trưởng Đức Guido Westerwelle, để có được sự ủng hộ, liên minh này phải hội đủ rõ ràng 3 điều kiện: đưa ra một cam kết thực thi dân chủ rõ ràng, thành lập chính phủ hợp pháp và đảm bảo tính đại diện của các sắc tộc và tôn giáo của Syria./.