Việc Giám đốc tài chính tập đoàn Huawei Mạnh Vãn Chu được trả tự do đã góp phần giải quyết một trong những vấn đề gây tranh cãi trong mối quan hệ Mỹ - Trung, nhưng các nhà phân tích cảnh báo rằng, căng thẳng giữa hai nước có thể tiếp tục leo thang ở những lĩnh vực khác.  

Ngày 24/9, bà Mạnh Vãn Chu, con gái của người sáng lập tập đoàn Huawei Nhậm Chính Phi, đã được trả tự do sau khi các công tố viên Mỹ công bố một thỏa thuận đình chỉ các cáo buộc gian lận đối với bà. Trong cùng ngày, bà Mạnh đã lên máy bay rời Canada trở về Trung Quốc.

Quyết định này đã chấm dứt cuộc chiến dẫn độ kéo dài 3 năm qua sau khi bà Mạnh Vãn Chu bị bắt giữ ở Canada vào tháng 12/2018 theo yêu cầu của Mỹ.

Mở đường cho những hợp tác sâu rộng hơn

Ngay sau khi Mỹ từ bỏ yêu cầu dẫn độ đối với bà Mạnh Vãn Chu, Thủ tướng Canada Justin Trudeau thông báo rằng hai công dân nước này là Michael Spavor và Michael Kovrig cũng được trả tự do. Ông Spavor và Kovrig đã bị bắt giữ ở Trung Quốc vào năm 2018, ngay sau khi Canada bắt giữ bà Mạnh.

Trong khi vụ bắt giữ hai công dân Canada được coi là một hành động trả đũa, cả Bắc Kinh và Ottawa đều không công khai liên hệ hai vụ việc này với nhau trong tuyên bố hôm 24/9.

“Đây là một vụ việc liên quan đến chính trị và được giải quyết thông qua thỏa hiệp chính trị đạt được giữa Trung Quốc và Mỹ. Vì vậy, kết quả này đương nhiên sẽ có tác động tích cực đến mối quan hệ ba bên giữa Trung Quốc, Mỹ và Canada”, Huang Jing, giáo sư tại Đại học Ngôn ngữ và Văn hóa Bắc Kinh, cho biết.

Ông Huang nói thêm rằng, thỏa thuận đạt được giữa bà Mạnh và Mỹ có thể cho thấy khả năng hợp tác giữa Bắc Kinh và Washington bất chấp căng thẳng trong những năm gần đây.

“Động thái này cho thấy thay vì đối đầu, hai nước sẵn sàng trao đổi với nhau về các vấn đề có vẻ như ăn miếng trả miếng”, ông Huang nói.

Trong khi đó, Song Luzheng, nhà nghiên cứu quan hệ quốc tế tại Đại học Phúc Đán ở Thượng Hải, cho biết, sự trở lại của bà Mạnh đã loại bỏ một trong những vấn đề gây tranh cãi nhất giữa Trung Quốc và Mỹ, mở đường cho sự hợp tác sâu rộng hơn nữa trong các vấn đề khác, bao gồm cả việc dỡ bỏ thuế quan trừng phạt do cựu Tổng thống Donald Trump áp đặt vào năm 2018.

Trước đó, Đại diện Thương mại Mỹ Katherine Tai cho biết, Nhà Trắng vẫn đang tiến hành “đánh giá chiến lược kỹ lưỡng để xây dựng chính sách thương mại linh hoạt”. Các nhóm doanh nghiệp ở Mỹ cũng kêu gọi dỡ bỏ thuế quan, điều họ cho rằng đã gây tổn hại cho nền kinh tế.

Ông Song dự đoán rằng, cánh cửa cho các cuộc đàm phán “xóa bỏ hoặc gỡ một phần thuế quan” sẽ sớm mở lại, sớm nhất là vào cuối tháng 10 bên lề Hội nghị Thượng đỉnh G20. Tuy nhiên, vẫn chưa rõ liệu Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình có trực tiếp tham dự và gặp gỡ Tổng thống Mỹ Joe Biden hay không.

“Chính quyền ông Biden ủng hộ giải phóng thương mại và dỡ bỏ những áp đặt thuế quan không có lợi cho Mỹ. Tuy nhiên, việc này khó có thể để tới năm 2022 vì đó là thời điểm Mỹ tổ chức cuộc bầu cử giữa kỳ”, chuyên gia Song nhận định.

Vẫn leo thang căng thẳng ở nhiều lĩnh vực

Một số nhà phân tích dự đoán rằng, sự cạnh tranh giữa Trung Quốc và Mỹ trong các lĩnh vực quan trọng khác, bao gồm công nghệ và 5G, có khả tiếp tục và thậm chí leo thang căng thẳng.

Một giáo sư giấu tên ở Bắc Kinh lưu ý rằng, lời nhận tội của bà Mạnh về việc bà đã “cố ý cung cấp các tuyên bố sai sự thật” có thể được sử dụng làm bằng chứng trong một vụ việc khác, trong đó chính phủ Mỹ cáo buộc Huawei và hai trong số các công ty con có hành vi gian lận và âm mưu đánh cắp bí mật thương mại từ các công ty Mỹ.

“Đây có thể là một chiến thắng trong cuộc chiến ngoại giao, nhưng về lâu dài, tôi nghĩ rằng Mỹ sẽ không từ bỏ ý định kiềm chế Trung Quốc”, vị giáo sư nói.

Ông Song cũng đồng tình với quan điểm trên, nói rằng: “Có 3 vấn đề chính trong quan hệ Mỹ - Trung, bao gồm trường hợp của bà Mạnh, vấn đề 5G và thuế quan. Dù thuế quan có thể được gỡ bỏ, nhưng không có khả năng Mỹ sẽ thỏa hiệp về các vấn đề như 5G và chất bán dẫn”.

Theo SCMP, Bắc Kinh cũng đang tỏ ra thận trọng. Trong khi truyền thông nhà nước coi việc bà Mạnh Vãn Chu được trả tự do là bằng chứng mới nhất về sự trỗi dậy của Trung Quốc, có rất ít thông tin đề cập về việc thả hai công dân Canada.

Tờ Thời báo Hoàn cầu cho rằng kết quả của vụ việc, trong đó bà Mạnh đã không nhận tội, chứng minh cho việc “duy trì sự công bằng” và “bảo vệ nhân phẩm” cho bà Mạnh và Huawei.

“Kết quả của vụ việc có hiệu quả trong việc đề cao danh dự quốc gia của Trung Quốc”, Thời báo Hoàn cầu viết trong bài bình luận đăng tải hôm 25/9./.

Truyền thông Trung Quốc: Bà Mạnh Vãn Chu không nhận tội

VOV.VN - Chính phủ Trung Quốc chưa đưa ra bình luận chính thức nào về việc giám đốc tài chính Huawei Mạnh Vãn Chu được trả tự do, nhưng theo truyền thông nước này bà đã không nhận tội.