Rác thải y tế Covid-19 đe dọa sức khỏe con người và môi trường toàn cầu

Báo cáo mới nhất của Tổ chức Y tế thế giới (WHO) cho biết, hàng chục nghìn tấn rác thải y tế từ đại dịch Covid-19 đang gây sức ép lớn đối với hệ thống quản lý rác thải y tế toàn cầu, đe dọa sức khỏe con người và môi trường, đặt ra nhu cầu cấp thiết phải cải thiện các phương thức quản lý chất thải y tế.

Phân tích của WHO dựa trên khoảng 87.000 tấn thiết bị bảo vệ cá nhân (PPE) đã được mua sắm từ tháng 3/2020 - 11/2021, được vận chuyển đến các quốc gia ứng phó khẩn cấp với Covid-19, thông qua 1 sáng kiến chung của Liên Hợp quốc. Hầu hết các thiết bị này được cho là đã trở thành phế thải.

Báo cáo chỉ cung cấp số liệu ban đầu về quy mô của chất thải Covid-19, không tính đến bất kỳ mặt hàng nào mà các nước mua thêm ngoài sáng kiến. Theo đó, hơn 140 triệu bộ dụng cụ xét nghiệm, có khả năng tạo ra 2.600 tấn chất thải không lây nhiễm (chủ yếu là nhựa) và 731.000 lít chất thải hóa học (tương đương 1/3 bể bơi cỡ Olympic). Trong khi hơn 8 tỷ liều vaccine đã được sử dụng trên toàn cầu, tạo ra 144.000 tấn chất thải bổ sung dưới dạng ống tiêm, kim tiêm và hộp an toàn.

Hiện nay, 30% cơ sở y tế (trong đó 60% ở các nước kém phát triển nhất) không được trang bị để xử lý lượng chất thải hiện có. Điều này có khả năng tác động đến cộng đồng sinh sống gần các bãi chôn lấp quản lý kém và các khu xử lý chất thải, thông qua không khí bị ô nhiễm do đốt chất thải, chất lượng nước kém hoặc mang mầm bệnh.

TS. Margaret Montgomery - chuyên gia về nước sạch, vệ sinh và y tế của Tổ chức Y tế thế giới (WHO) đưa ra một số đề xuất vừa có thể bảo vệ và ngăn ngừa Covid-19, vừa có thể bảo vệ môi trường. “Trước hết cần giảm sử dụng các thiết bị y tế không thiết yếu, tái sử dựng những sản phẩm nếu an toàn như khẩu trang. Vấn đề thứ 3 là đầu tư nhiều hơn vào hệ thống chất thải và công nhân xử lý chất thải, để đảm bảo vấn đề này được giải quyết an toàn và bền vững”, TS. Margaret Montgomery chỉ rõ.

Báo cáo cũng đưa ra một loạt các khuyến nghị để tích hợp các biện pháp an toàn và bền vững hơn với môi trường trong chiến lược ứng phó Covid-19. Ngoài ra, Liên Hợp quốc cũng đề ra các nhiệm vụ để thực hiện vấn đề rác thải y tế kể cả giai đoạn hậu Covid-19 cũng như trong các trường hợp khẩn cấp y tế khác trong tương lai./.