Sóng ngầm “đang chảy” trong quan hệ ngoại giao Mỹ-Trung Quốc?

Hôm 23/5, Bộ Ngoại giao Mỹ đã nhận được báo cáo về việc một nhân viên tại Tổng lãnh sự quán Mỹ ở thành phố Quảng Châu, Trung Quốc có triệu chứng bất thường về cảm giác âm thanh và áp lực ở tai.

Thành phố Quảng Châu, Trung Quốc. Ảnh: CRI.

Người đứng đầu Bộ này cho rằng, vụ việc tại Quảng Châu có những điểm tương đồng với trường hợp các nhân viên ngoại giao Mỹ gặp phải tại Cuba vài tháng trước đó – một sự việc từng làm dậy sóng “căng thẳng” trong quan hệ giữa Washington và La Habana. Dư luận quốc tế lập tức đặt câu hỏi: liệu điều tương tự có thể xảy ra và quan hệ Mỹ - Trung sẽ thêm một lần “dậy sóng”?

Nhân viên ngoại giao Mỹ này, công tác tại tổng lãnh sự quán Mỹ tại thành phố Quảng Châu, Trung Quốc, đã buộc phải về nước để kiểm tra sức khỏe do xuất hiện những triệu chứng lạ về thính giác. Theo những gì Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo thông báo tại Quốc hội Mỹ ngày 23/5, thì những triệu chứng này tương tự những gì mà các nhân viên ngoại giao Mỹ tại Cuba gặp phải hồi năm ngoái.

“Chúng tôi đã có một sự cố tại Quảng Châu và các chỉ số y tế rất giống với các chỉ số y tế đã xảy ra đối với người Mỹ từng làm việc tại Cuba. Một lần nữa sự việc lại xảy ra. Chúng tôi đã thông báo rộng rãi sự việc cho nhân viên của mình tại đó. Các đội Y tế của chúng tôi cũng đã được cử tới khu vực điều tra vụ việc. Chúng tôi đang làm việc để làm rõ những gì đã xảy ra tại Cuba và giờ là Trung Quốc. Chúng tôi đã yêu cầu phía Trung Quốc hỗ trợ và đã nhận được lời cam kết bảo vệ nhân viên ngoại giao của Mỹ từ phía Bắc Kinh”.

Nhà chức trách Mỹ đã phát cảnh báo tới tất cả nhân viên nước này hiện làm việc tại Trung Quốc, yêu cầu họ gửi báo cáo về Bộ Ngoại giao trong trường hợp nghe thấy âm thanh bất thường hay khó chịu. Mỹ cũng khuyến nghị các nhân viên không cố tìm ra nguồn gốc âm thanh mà cần nhanh chóng di chuyển tới khu vực an toàn. Hiện Washington chưa đưa ra bất kỳ cáo buộc nhằm vào các cá nhân, tổ chức hay Chính phủ nào đứng đằng sau vụ việc.

Đây là trường hợp nhân viên ngoại giao Mỹ đầu tiên có triệu chứng lạ như vậy tại Trung Quốc. Nhân viên này đã được chuẩn đoán y tế bị tổn thương não nhẹ. Theo Đại sứ quán Mỹ tại Trung Quốc, thì đây là một vấn đề “nghiêm trọng”.

Nghi vấn về sức khỏe nhân viên ngoại giao Mỹ tại Trung Quốc được công bố đúng thời điểm Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị đang có chuyến thăm Mỹ để bàn về các hợp tác song phương, cũng như vấn đề Triều Tiên.

Ông Vương Nghị khẳng định, Trung Quốc sẽ hợp tác với Mỹ để điều tra vụ việc một cách có trách nhiệm, đồng thời khuyến cáo Washington không nên “chính trị hóa” vấn đề.

Hồi tháng 10/2017, Mỹ đã trục xuất 15 nhà ngoại giao Cuba với cáo buộc rằng La Habana không đảm bảo an toàn sức khỏe cho các nhà ngoại giao Mỹ. Tại thời điểm đó, nhiều nhân viên Mỹ tại đại sứ quán ở thủ đô La Habana đã phàn nàn về tình trạng sức khỏe với các triệu chứng chóng mặt, buồn nôn và vấn đề về thính giác. Kết quả giám định y tế cho thấy có sự bất thường trong não các nạn nhân trở về từ Cuba, làm dấy lên cáo buộc về một cuộc tấn công “âm thanh” đã được tiến hành nhằm vào nhân viên ngoại giao Mỹ tại đây. Đến nay, các nhà chức trách Mỹ vẫn đang điều tra và chưa đưa ra kết luận nào về vụ việc./.