Thỏa thuận khí đốt làm tan băng khủng hoảng Ukraine?

Tập đoàn năng lượng Gazprom của Nga ngày 17/10 tuyên bố đạt được bước tiến quan trọng về lập trường chính trong việc nối lại cung cấp khí đốt cho Ukraine, trong đó bao gồm việc thanh toán hai khoản nợ có tổng giá trị 4,55 tỷ USD. 

Ngoài ra 2 bên cũng đạt được thỏa thuận về việc thanh toán trước tiền mua khí đốt hàng tháng của Ukraine. 

Thủ tướng Đức Merkel (trái) và Tổng thống Nga Putin tại cuộc hội đàm ở Milan (Ảnh AP)

Thông tin này cùng những tín hiệu tích cực phát đi sau cuộc hội đàm 4 bên giữa các nhà lãnh đạo Nga, Ukraine, Pháp, Đức ngày 17/10 đang làm dấy lên những hy vọng phá băng cho cuộc khủng hoảng ở miền Đông Ukraine. 

Phát biểu sau cuộc hội đàm với Tổng thống Nga Vladimir Putin, Tổng thống Pháp Francois Hollande và Thủ tướng Đức Angela Merkel bên lề Hội nghị cấp cao Diễn đàn Hợp tác Á - Âu (ASEM) diễn ra tại thành phố Milan, Italy, Tổng thống Ukraine Petro Poroshenko cho biết, Nga và Ukraine đã nhất trí các nguyên tắc chung của một bản hợp đồng nhằm giải quyết những tranh cãi về việc cung cấp khí đốt giữa hai bên. 

Ông Poroshenko cũng cho biết, các bên đã nhất trí 3 vấn đề chủ chốt nhằm giải quyết cuộc khủng hoảng hiện nay. 

Tổng thống Ukraine nêu rõ: “Trước hết, tất cả các bên cần phải tuân thủ nghiêm túc biên bản ghi nhớ ở Minsk và cụ thể hóa những nỗ lực nhằm thực hiện tất cả 12 điểm trong đó mà không có ngoại lệ nào. Thứ hai, cuộc bầu cử địa phương diễn ra ở Donetsk sẽ chỉ dựa trên luật vừa ký. Cuộc bầu cử sẽ diễn ra trên toàn bộ lãnh thổ Ukraine như đã ấn định ngày 19/ 9. Thứ ba, chúng tôi đã có những tiến bộ nhất định trong vấn đề khí đốt”. 

Sự nhất trí về thỏa thuận cung cấp khí đốt đã đóng vai trò là chất xúc tác góp phần làm tan băng mối quan hệ giữa các bên nhằm tạo bầu không khí thuận lợi hơn cho các cuộc đàm phán về hòa bình cho miền Đông Ukraine. 

Tuy nhiên thực tế, Nga, Ukraine và Liên minh châu Âu đã không đạt được nhiều tiến bộ trong việc giải quyết khủng hoảng ở miền Đông Ukraine. 

Người phát ngôn chính phủ Nga Dmitry Peskov đánh giá các cuộc hội đàm hôm qua diễn ra “khó khăn” và còn tồn tại nhiều “hiểu lầm cũng như bất đồng” giữa các bên. 

Ông Peskov cho biết, Thủ tướng Đức Merkel và Tổng thống Nga Putin vẫn có những quan điểm khác biệt lớn về nguồn gốc và nguyên nhân gốc rễ gây ra cuộc xung đột chính trị tại Ukraine. 

Tổng thống Nga cho rằng: “Kim chỉ nam cho việc giàn xếp tình hình ở Ukraine phải là thỏa thuận ở Minsk. Tôi muốn nhấn mạnh rằng những thỏa thuận này đã không được các bên thực thi đầy đủ”. 

Tổng thống Nga yêu cầu các bên nhanh chóng thực hiện “đường phân chia giới tuyến” tại Ukraine theo thỏa thuận Minxcơ để tạo điều kiện chấm dứt ngừng bắn hoàn toàn. Theo ông, có những nguyên nhân chủ quan và khách quan khiến đường phân chia giới tuyến vẫn chưa được thực hiện và Nga sẽ nỗ lực giúp giải quyết việc này.

Trong cuộc gặp riêng giữa Thủ tướng Đức Merkel và Tổng thống Ukraine Poroshenko, 2 nhà lãnh đạo cũng bày tỏ quan ngại rằng nhiều điểm trong thỏa thuận ở Minsk đầu tháng trước chưa được thực hiện song lại đổ trách nhiệm này cho phía Nga và phe đối lập. 

Bà Merkel cho rằng, Nga vẫn phải đảm nhận trách nhiệm “đầu tiên và cao nhất” trong việc đảm bảo thoả thuận ngừng bắn “hiện đang rất mong manh” và kế hoạch hòa bình đã đạt được hồi tháng trước giữa chính phủ Ukraine và lực lượng đối lập ở miền Đông. 

Thủ tướng Đức thừa nhận rằng cuộc gặp với Tổng thống Nga Putin bên lề hội nghị cấp cao ở Italy đã không mang lại bước đột phá nào cho cuộc khủng hoảng ở Ukraine song khẳng định các bên sẽ tiếp tục đàm phán./.