Tổng thống đắc cử Iran hé lộ quan điểm về đàm phán hạt nhân, đường lối đối ngoại

Trả lời phỏng vấn của hàng chục cơ quan truyền thông trong nước và các nước láng giềng ngày 21/6, Tổng thống đắc cử Raisi thẳng thắn yêu cầu Mỹ dỡ bỏ các lệnh trừng phạt. Ông cho rằng Mỹ đã vi phạm thỏa thuận hạt nhân và Liên minh châu Âu (EU) đã không thực hiện các cam kết của mình.

“Điều tôi muốn nhấn mạnh với Mỹ là dựa theo thỏa thuận hạt nhân, Mỹ có nghĩa vụ phải dỡ bỏ các lệnh trừng phạt. Hãy trở lại và thực hiện các cam kết. Đối với châu Âu, tôi muốn nhắn nhủ rằng, họ không nên chịu sức ép từ các chính sách của Mỹ và phải thực hiện đầy đủ các cam kết theo thỏa thuận hạt nhân. Người dân Iran không có ký ức tốt với Thỏa thuận hạt nhân vì những lợi ích lớn mà thỏa thuận hứa hẹn đã chưa bao giờ được hiện thực hóa. Lý do là Mỹ đã bội ước và châu Âu đã không thực hiện đầy đủ các cam kết”, ông Raisi nhấn mạnh.

Ông Raisi muốn cứu vãn thỏa thuận nhằm đảm bảo sự nới lỏng lệnh cấm vận từ Mỹ, để cứu nguy cho nền kinh tế. Tuy nhiên ông loại trừ bất kỳ sự hạn chế nào đối với năng lực tên lửa của Iran, rằng chương trình tên lửa là “không thể đàm phán” và tiếp tục ủng hộ các nhóm vũ trang ở khu vực.

Ông khẳng định chính sách đối ngoại và lợi ích của người dân Iran sẽ không bị giới hạn trong khuôn khổ thỏa thuận hạt nhân năm 2015.

Đáng chú ý, Tổng thống đắc cử của Iran tuyên bố muốn tương tác với thế giới và ưu tiên là cải thiện quan hệ với các nước láng giềng trong khu vực. Ông cho biết không thấy có vấn đề gì trong việc mở cửa đại sứ quán với Saudi Arabia nhưng kêu gọi Saudi Arabia dừng việc can thiệp vào Yemen ngay lập tức.

Những bình luận cứng rắn của tổng thống đắc cử Iran dường như phủ bóng lên tiến trình đàm phán giữa Iran và 6 cường quốc tại Vienna (Áo). Israel cho rằng ông Ebrahim Raisi có tham vọng hạt nhân và là tổng thống cực đoan nhất của Iran từ trước tới nay. Tuy nhiên, ngay lập tức, Nhà Trắng ra tuyên bố trấn an, cho rằng, việc ông Raisi lên nắm quyền sẽ không có quá nhiều tác động lên đàm phán hạt nhân, vì thủ lĩnh tinh thần tối cao, Đại giáo chủ Ayatollah Ali Khamenei vẫn là người có tiếng nói sau cùng trong các vấn đề đối nội, đối ngoại của Iran. Tân Tổng thống Iran được cho là sẽ điều hành đất nước phù hợp với các chính sách cứng rắn và bảo thủ của Đại giáo chủ Khamenei.

Ông Raisi, người thường có những chỉ trích đanh thép với phương Tây và sẽ lên nắm quyền chính thức vào tháng 8 tới, được cho là sẽ gây sóng gió nhiều hơn trong quan hệ Iran-phương Tây cũng như tiến trình đàm phán hạt nhân.

Theo giới quan sát, dù có quan điểm chống phương Tây nhiều hơn so với thời Tổng thống ôn hòa Hassan Rouhani, tân tổng thống Iran sẽ phải điều chỉnh để lèo lái đất nước. Nền kinh tế suy kiệt do các lệnh trừng phạt của Mỹ đòi hỏi ông Raisi sẽ phải tìm cách cứu vãn thỏa thuận hạt nhân. Tuy nhiên, đây sẽ là thách thức không nhỏ khi Mỹ và Iran đều bảo lưu quan điểm trái ngược nhau về chương trình tên lửa đạn đạo. Điều này có thể tiếp tục là bế tắc cho vòng đàm phán sắp tới ở Vienna (Áo)./.