Trung Đông tạm yên tiếng súng, ngoại giao “trở lại tuyến đầu”

Sau những dư chấn nặng nề mà cuộc chiến 11 ngày đêm giữa Israel và Palestine để lại trên dải đất Gaza, Liên Hợp Quốc hôm qua (23/5) kêu gọi một công cuộc tái thiết lâu dài và một tiến trình chính trị thực sự để hồi sinh hi vọng và tránh tái diễn những thảm kịch tương tự. Theo Liên Hợp Quốc, có thể đã có ít ngôi nhà bị phá hủy hơn so với cuộc chiến năm 2014, nhưng người dân Gaza lại đang bị tổn thương hơn lúc nào hết.

Liên Hợp Quốc mới đây kêu gọi một tiến trình chính trị thực chất nhằm ngăn chặn nguy cơ tái diễn xung đột, cũng như tránh cho những nỗ lực tái thiết rơi vào tình cảnh “Dã Tràng xe cát biển Đông” như trong suốt hàng thập kỷ qua.

Theo Tổng thư ký Antonio Guterres, việc giải quyết tận gốc rễ căn nguyên của cuộc khủng hoảng giữa Israel và Palestine là rất quan trọng.

“Các nhà lãnh đạo Israel và Palestine phải có trách nhiệm bắt đầu đối thoại nghiêm túc nhằm giải quyết những nguyên nhân gốc rễ của cuộc xung đột. Gaza là một phần không thể thiếu của nhà nước Palestine trong tương lai và không nên bị bỏ qua trong bất kỳ nỗ lực nào nhằm mang lại hòa giải dân tộc thực sự, cũng như chấm dứt sự chia rẽ”, ông Antonio Guterres nói.

Tại dải đất Gaza nghèo khó, nơi lệnh ngừng bắn có hiệu lực cách đây 3 ngày, các dịch vụ công cộng đang cố gắng thu dọn những đống đổ nát, trong khi những hộ kinh doanh bị tên lửa bắn phá bắt đầu đánh giá thiệt hại. Cơ sở hạ tầng vốn đã bấp bênh lại càng trở nên tồi tệ. Hàng trăm nghìn người dân phải sống trong tình cảnh không điện, không nước sạch.

Giới chức Palestine ước tính chi phí tái thiết những khu vực bị tàn phá tại Gaza lên tới hàng chục triệu USD. Hình ảnh hàng nghìn ngôi nhà bị phá hủy, những con đường bị nứt toạc do đạn pháo, những gương mặt vẫn chưa hết bàng hoàng của người dân một lần nữa khiến người ta phải đặt câu hỏi về tương lai dải Gaza nói riêng và đất nước Palestine nói chung.  

Theo Điều phối viên về viện trợ nhân đạo tại những vùng lãnh thổ Palestine Lynn Hastings, có thể đã có ít ngôi nhà bị phá hủy hơn so với cuộc chiến năm 2014, nhưng một điều chắc chắn là người dân Gaza đang bị tổn thương hơn lúc nào hết:

“Những gì mà cuộc chiến gây ra không chỉ là thiệt hại về cơ sở hạ tầng, mà còn là những mất mát về con người, về tinh thần. Tôi đã nói chuyện với các gia đình ở đây và tất cả những gì họ chia sẻ là họ không còn hy vọng, cảm thấy không kiểm soát được cuộc sống của mình”, ông Lynn Hastings nhấn mạnh.

Lệnh ngừng bắn giữa Israel và Hamas có hiệu lực từ hôm 21/05 vừa qua dưới sự trung gian hòa giải của Ai Cập, không đặt ra bất kỳ điều kiện tiên quyết nào để chấm dứt giao tranh hay đề ra kế hoạch tái thiết cụ thể. Trong 2 ngày qua, hàng chục xe tải chở hàng viện trợ quốc tế đã bắt đầu đổ về dải Gaza qua cửa khẩu Kerem Shalom ở biên giới Israel và cửa khẩu Rafah trên biên giới Ai Cập. Tuy nhiên, thách thức của việc tái thiết không chỉ là vấn đề nhân đạo, mà cả về ngoại giao. Quân đội Israel hôm qua cáo buộc Hamas chuyển hướng viện trợ quốc tế cho các hoạt động quân sự. Cùng với các nhà trung gian hòa giải quốc tế, Ai Cập và Qatar đang dẫn đầu các nỗ lực thúc đẩy đàm phán với các bên xung đột nhằm kéo dài thỏa thuận ngừng bắn./.