Vì sao pháo đài phòng thủ Ukraine cầm cự suốt 31 tháng đến nay bắt đầu sụp đổ?

31 tháng xung đột ở Ukraine đã chứng kiến thăng trầm của cả Moscow và Kiev. Vào những tháng đầu năm 2022, quân Nga tiến về Kiev nhưng sau đó đã rút về phía Nam và phía Đông. Ukraine đã phản công thành công ở phía Đông vào mùa thu năm đó. Tuy nhiên, cuộc phản công của quân đội Ukraine ở phía Nam vào mùa hè năm 2023 đã bị sa lầy trong những bãi mìn dày đặc của Nga.

Vài tháng sau, Nga phát động một cuộc tấn công mới và đạt được những tiến triển ổn định. Tháng trước, Ukraine bất ngờ đánh sâu vào lãnh thổ Nga bằng một cuộc đột kích vào khu vực Kursk.

Trong suốt thời gian đó, có một điều không thay đổi. Đó là bất kể ai đang giành chiến thắng thì Ugledar vẫn đứng vững. Đây là một thị trấn khai thác mỏ ở Donetsk với dân số trước xung đột là 14.000 người. Ugledar đã nhanh chóng trở thành pháo đài cho một đội hình của quân đội Ukraine thường trú - Lữ đoàn cơ giới 72.

Nhưng giờ đây, pháo đài đó đang trên bờ vực sụp đổ. Sáng 25/9, các lực lượng của Nga đã ném bom và tấn công thị trấn. Không giống như nhiều cuộc tấn công trước đây, cuộc tấn công này dường như đang thành công.

"Rõ ràng tình hình ở Ugledar rất nghiêm trọng và chúng ta có thể đang chứng kiến những giai đoạn cuối cùng của nỗ lực phòng thủ", một nhà phân tích thuộc nhóm Frontelligence Insight của Ukraine cảnh báo.

"Tôi chỉ có thể hy vọng rằng các mệnh lệnh đúng đắn được đưa ra, ưu tiên mạng sống của những người lính hơn bất kỳ mong muốn giữ vững vị trí nào", nhà phân tích này nhận định.

Có những dấu hiệu đã cho thấy điều đó. Có vẻ khi các lực lượng của Nga đe dọa các sườn của thị trấn vào tuần trước, Lữ đoàn cơ giới 72 với 2.000 người, được trang bị xe tăng T-64, phương tiện chiến đấu BMP-2 và lựu pháo M-109 đã bắt đầu lặng lẽ rút lui về các vị trí được bảo vệ tốt hơn.

"Tôi cho rằng Ukraine đã rút quân dần dần theo thời gian và từ bỏ khu vực này cho Nga", Andrew Perpetua, một nhà phân tích tình báo nguồn mở nói.

Ugledar có giá trị thế nào đối với cả hai bên vẫn là vấn đề gây tranh cãi. Tại đây có một góc mà mặt trận phía Nam gặp mặt trận phía Đông nhưng ngôi làng Bohoyavlenka cách đó vài km về phía Bắc có thể thực hiện chức năng tương tự. Thời gian chắc chắn sẽ trả lời cho điều này bởi Bohoyavlenka có khả năng là căn cứ dự phòng khi Lữ đoàn Cơ giới 72 bắt đầu hoặc hoàn thành cuộc rút lui của mình.

"Việc Nga chiếm Ugledar khó có thể thay đổi cơ bản tiến trình của các hoạt động tấn công ở phía Tây tỉnh Donetsk", Viện Nghiên cứu Chiến tranh (ISW) có trụ sở tại thủ đô Washington nhận định. Nhưng điều đáng nói là tại sao Ugledar cuối cùng lại thất thủ sau thời gian dài chống cự.

Câu trả lời rất rõ ràng. Trong khi lực lượng Nga bị kéo căng dọc tiền tuyến trải dài cả nghìn km thì lực lượng Ukraine bị áp đảo về số lượng và thậm chí còn bị kéo căng hơn nữa. Các phòng tuyến của Ukraine ở phía Đông đã bị phá vỡ trước khi Bộ Tổng tham mưu ở Kiev ra lệnh cho 1/8 lữ đoàn tấn công qua biên giới vào tỉnh Kursk vào tháng trước. Bây giờ chúng chỉ đang ngày càng bị phá vỡ nhanh hơn.