WTO đạt thỏa thuận quan trọng đầu tiên sau gần 1 thập kỷ

Đây cũng là thỏa thuận đa phương đầu tiên mà Tổ chức Thương mại thế giới đạt được sau gần 1 thập kỷ, một lần nữa cho thấy thế giới vẫn có thể hợp tác và làm việc cùng nhau bất chấp những chia rẽ và bất ổn do dịch bệnh và xung đột.

“Gói các thỏa thuận đạt được sẽ tạo ra sự khác biệt cho cuộc sống của mọi người trên khắp thế giới và cho thấy, WTO có khả năng ứng phó với các tình huống khẩn cấp của thời đại. Chúng ta cũng đã cho thế giới thấy rằng các thành viên vẫn có thể tập hợp lại, vượt qua những chia rẽ địa chính trị để giải quyết các vấn đề toàn cầu". Đây là tuyên bố đầy tự hào của Tổng giám đốc Tổ chức thương mại thế giới Okonjo Iwela sau cuộc họp bộ trưởng các nước thành viên kéo dài suốt gần 1 tuần qua tại Geneva.

Một trong những kết quả đáng chú ý của hội nghị là thỏa thuận về nghề cá, vấn đề gây tranh cãi trong suốt 20 năm qua và thậm chí lập trường cứng rắn của Ấn Độ cho tới tận những ngày họp cuối cùng đã làm dấy lên những lo ngại về một sự thất bại. Dù không thỏa mãn được mọi kỳ vọng, song thỏa thuận phần nào giải tỏa được những lo ngại về đánh bánh cá bấp hợp pháp, đánh bắt dư thừa và quá mức, đe dọa sự ổn định của các vựa cá toàn cầu.

Về mất an ninh lương thực toàn cầu, gói thỏa thuận đạt được không đề cập cụ thể đến cuộc xung đột tại Ukraine và cuộc khủng hoảng lương thực kéo theo đó, song nhấn mạnh tầm quan trọng của việc không áp đặt các lệnh cấm hoặc hạn chế xuất khẩu nhằm tránh nguy cơ một cuộc khủng hoảng quy mô lớn trên toàn cầu.

Trong khi đó Mỹ và Trung Quốc cũng vượt qua được những bất đồng để thúc đẩy thỏa thuận về dỡ bỏ tạm thời bằng sáng chế vaccine ngừa Covid-19 trong vòng 5 năm đối với các nước đang phát triển. Đặc biệt, các nước thành viên đã nhất trí bắt tay vào quá trình cải cách Tổ chức Thương mại thế giới để trở nên phù hơp hơn và đáp ứng được với mục đích thúc đẩy thương mại trong thế kỷ 21.

Chủ tịch Hội nghị Bộ trưởng Tổ chức Thương mại thế giới lần thứ 12 Timur Suleimenov đã gọi đây là một thành công vượt xa kỳ vọng: “Tất cả các nước thành viên đều đã góp phần biến điều tưởng chừng như không thể thành có thể. Tất cả đã cùng tham gia vào các cuộc trò chuyện thẳng thắn và đôi khi rất khó khăn. Có thể chưa đạt được mọi thứ đề ra, nhưng chúng ta đã làm được. Và đây là điều mà tất cả chúng ta nên tự hào. Chúc mừng các bạn khi đã vượt qua được những lợi ích quốc gia để hướng tới các lợi ích chung, thể hiện trách nhiệm chung để khôi phục niềm tin đối với Tổ chức Thương mại thế giới. Đây là điều rất quan trọng vào thời điểm hiện nay”.

Dù vẫn chưa thể đạt được tất cả các mục tiêu đề ra, song có thể nói, gói các thỏa thuận đã mang lại luồng sinh khí mới cho Tổ chức Thương mại thế giới và hệ thống thương mại đa phương. Bởi trong suốt 27 năm tồn tại của mình, tổ chức này tới nay chỉ thúc đẩy được duy  nhất một thỏa thuận đa phương lớn giữa tất cả 164 nước thành viên là vào năm 2014./.