Yoshihide Suga - Vị Thủ tướng nói ít làm nhiều

Thủ tướng Nhật Bản Yoshihide Suga quyết định không tham gia cuộc đua bầu Chủ tịch của Đảng Dân chủ Tự do (LDP) cầm quyền, dự kiến diễn ra vào ngày 29/9 tới. Thông báo này đồng nghĩa với việc Thủ tướng sẽ từ nhiệm khi nhiệm kỳ kết thúc. Trong 1 năm qua, Thủ tướng Yoshihide Suga tuy gặp phải một số chỉ trích nặng nề, nhưng đằng sau đó là nhiều việc ông đã làm được, đúng như con người ông lặng thầm nhưng đầy trách nhiệm.

Đây có thể nói là một quyết định khá bất ngờ của đương kim Thủ tướng Suga Yoshihide vì trước đó, ông vẫn duy trì lập trường là sẽ trở thành ứng cử viên, đồng thời có kế hoạch tiến hành việc sắp xếp lại một số nhân sự trong Đảng bao gồm cả Tổng thư ký Toshihiro Nikai. Lý do ông đưa ra là muốn dốc sức toàn bộ cho kế hoạch phòng chống lây nhiễm của dịch Covid-19 đang có xu hướng lan rộng tại Nhật Bản.

Chính trị khắc nghiệt

Thể chế chính trị của Nhật Bản có những đặc trưng riêng biệt. Ngay trong nội bộ đảng LDP tồn tại nhiều phái khác nhau. Người mong muốn trở thành ứng cử viên Chủ tịch Đảng đều phải tham khảo ý kiến, lập trường ủng hộ của các phái đó, cộng thêm khả năng thu phục được ủng hộ của các Nghị sĩ trong Quốc hội thì mới tính đến việc nên hay không nên tham gia ứng cử. Không phải phái nào cũng mạnh, nhưng cũng có thể chỉ cần sự ủng hộ 1 nhóm mạnh nhất, ứng cử viên đó cũng có khả năng cao đạt thắng lợi. Hiện những phái được cho là có tiếng nói trong Đảng là phái của cựu Thủ tướng Abe Shinzo, phái của Tổng thư ký Toshihiro Nikai, phái Phó Thủ tướng Taro Aso.

Chính vì vậy, ngoài lý do công khai, cũng có thể có một số lý do cá nhân khác mà ông Suga không muốn tranh cử ví dụ như muốn tập trung cơ hội cho những nhân vật trẻ hơn, có thể tạo ra “sức trẻ” trong Đảng, hay ông không muốn tiếp tục tham gia chính trường nữa bởi con đường phía trước đầy khó khăn và không mấy thuận lợi.

Theo quy định, ngày 30/9 tới, nhiệm kỳ Thủ tướng 3 năm sẽ kết thúc, đồng nghĩa với việc ông Suga cũng kết thúc nhiệm kỳ 1 năm của mình. Với việc không tham gia cuộc đua Thủ tướng nhiệm kỳ tới, nhất là trong bối cảnh này, ông Suga vấp phải không ít những lời chỉ trích nặng nề, nhưng trên thực tế ông Suga đã cố gắng rất nhiều trong 1 năm vừa qua, làm được những điều mà không phải Thủ tướng nào cũng làm được.

Vượt qua chỉ trích bằng trái tim ấm áp

Giới quan sát đánh giá, sau một năm cầm quyền, chính phủ của ông Suga được cho là đã đạt một số thành công nhất định. Tuy nhiên, hiện nay tỷ lệ ủng hộ ông bị suy giảm nghiêm trọng, chỉ khoảng 30%.

Thủ tướng Suga Yoshihide nhậm chức Thủ tướng đúng lúc dịch Covid-19 hoành hành khắp thế giới, và trong Nhật Bản tình hình lây nhiễm cũng hết sức căng thẳng. Ban đầu với ý tưởng vừa chống dịch, vừa thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, ông Suga đã thực hiện kế hoạch thúc đẩy thị trường du lịch trong nước “go to travel”, và ít nhiều có kết quả. Tuy nhiên, do việc lây lan dịch bệnh vượt mức kiểm soát, buộc kế hoạch phải dừng. Dư luận cho rằng chính việc ông cho dừng kế hoạch này muộn nên khiến dịch bệnh lây lan rộng.

Bên cạnh đó, Nhật Bản là quốc gia được tiếp cận với nguồn vaccine Covid-19 sớm nhất, nhưng ban đầu tỷ lệ được tiêm chủng lại rất thấp. Trong tháng 7 và tháng 8 vừa qua, chính phủ Nhật Bản đã quyết liệt thúc đẩy tiêm chủng bằng mọi cách, nên tỷ lệ tiêm chủng đã được cải thiện rõ rệt, dự kiến tháng 11 sẽ hoàn thành việc tiêm chủng mũi 2. Điều này cũng vấp phải sự phản đối của cả các đảng đối lập và nhân dân. Nhưng có một thực tế là tỷ lệ người Nhật Bản không muốn tiêm chủng cũng khá cao, và không có luật nào bắt ép họ tiêm. Vậy nên, lỗi hoàn toàn không thuộc về chính phủ mà người đứng đầu là Thủ tướng Suga Yoshihide.

Việc quyết tâm tổ chức sự kiện Olympic và Paralympic Tokyo 2020 cũng không tránh khỏi chỉ trích của nhân dân và đặc biệt các đảng đối lập. Tất cả những nguyên nhân đó làm cho tỷ lệ ủng hộ Thủ tướng Suga càng ngày càng giảm và đang ở mức thấp so với 74% ủng hộ khi ông vừa nhậm chức Thủ tướng.

Việc ông không tham gia ứng cử vào chức Chủ tịch đảng LDP nhiệm kỳ tới cũng vấp phải sự phản đối của các đảng đối lập. Các đảng phái đối lập phê phán mạnh mẽ và cho rằng việc tạo ra khoảng trống chính trị trong thời điểm đại dịch Covid-19 đang lan rộng là vô trách nhiệm, gây sự bất mãn trong nhân dân.

Nhưng công bằng mà nói, Thủ tướng Suga Yoshihide đã làm được nhiều việc trong 1 năm qua như thúc đẩy cải cách số hóa, chế độ cho sản phụ, duy trì chính sách tăng trưởng từ thời Thủ tướng Abe Shinzo. Bộ trưởng Môi trường Nhật Bản, ông Koizumi trong một phát biểu đã rơi nước mắt khi nói về ông Suga rằng hiếm thấy có một chính phủ nào làm việc chăm chỉ như thế, và ông Suga là một người vô cùng ấm áp.

Hơn thế nữa, một vị Thủ tướng trong vòng 1 năm qua không nghỉ ngày nào, liên tục làm việc chăm chỉ, đủ thấy rằng ông đã toàn tâm toàn ý với nhiệm vụ của mình. Rất nhiều quan chức Nhật Bản đều đánh giá ông như vậy.

Tương lai và dấu ấn

Đến thời điểm này có thể điểm tên những ứng cử viên cho chức Chủ tịch Đảng LDP là: nguyên Trưởng Ban nghiên cứu chính sách của Đảng, ông Kishida Fumio; ông Kono Taro, Bộ trưởng cải cách kiêm phụ trách tiêm chủng; ông Ishiba Shigeru, cựu Tổng thư ký Đảng; Bà Takaichi Sakae-Nguyên Bộ trưởng Bộ Tổng vụ; Bà Seiko Noda, Quyền Tổng thư ký Đảng.

Những ứng cử viên này đang tranh thủ sự ủng hộ của các phái trong Đảng, các Nghị sĩ Quốc hội. Phái của cựu Thủ tướng Abe Shinzo đã tỏ ý ủng hộ Bà Takaichi Sakae. Phái này được coi là phái quyền lực nhất bởi có số Đảng viên nhiều nhất. Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Tài chính Taro Aso nghiêng về ủng hộ ứng cử viên Taro Kono. Tuy nhiên, các đảng viên trong cùng phái không nhất thiết phải ủng hộ ứng cử viên mà người đứng đầu phái ủng hộ. Do đó, số phiếu cuối cùng có khả năng sẽ thay đổi.

Dù là ai trong số các ứng cử viên sẽ thắng trong cuộc đua chức Chủ tịch Đảng LDP và qua kỳ “sát hạch” tại Hạ viện, trở thành tân Thủ tướng Nhật Bản đi nữa, thì những chính sách tốt mà Thủ tướng Yoshihide Suga đã và đang thực hiện cũng sẽ được kế thừa. Nhưng tinh thần làm việc “nói ít làm nhiều” và tận tâm tận lực của Thủ tướng Yoshihide Suga trong 1 năm qua sẽ để lại ấn tượng sâu sắc cho nhiều quan chức, người dân Nhật Bản và bạn bè quốc tế./.