Khuyến nông cộng đồng - nòng cốt trong Đề án 1 triệu ha lúa giảm phát thải

Lãnh đạo Trung tâm Khuyến nông quốc gia, lãnh đạo UBND và ngành nông nghiệp 12 tỉnh thành trong khu vực, các đơn vị đối tác và hợp tác xã tiêu biểu tham dự. Thứ trưởng NN&PTNT Trần Thanh Nam chủ trì điều hành Hội thảo.

Các đại biểu đã thảo luận sâu về công tác phối hợp với hệ thống khuyến nông để triển khai Đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao, giảm phát thải. Đồng thời làm rõ vai trò lực lượng khuyến nông, từ khuyến nông Trung ương cho đến khuyến nông cộng đồng cũng như những vướng mắc, bất cập trong hoạt động của lực lượng khuyến nông cộng đồng hiện nay.

Bà Võ Thị Anh Tâm, PGĐ Trung tâm Khuyến nông tỉnh Tiền Giang cho biết, khi tham gia Đề án và thực hiện QĐ số 1094 của Bộ NN&PTNT về nâng cao hiệu quả hoạt động tổ khuyến nông cộng đồng thì tỉnh đã thành lập được 142 Tổ khuyến nông cộng đồng với 1458 thành viên. Tuy nhiên nhân sự lực lượng này chủ yếu là kiêm nhiệm, chưa có tư cách pháp nhân nên hoạt động mang tính chất phối hợp là chủ yếu. Hiện tỉnh cũng có chung thực trạng với các địa phương khác là chưa bố trí được nguồn kinh phí hoạt động cho Tổ khuyến nông cộng đồng nên hiệu quả còn hạn chế.

Bà Võ Thị Anh Tâm đề nghị: “Để tổ khuyến nông cộng đồng ngày 1 hoạt động đi vào thực chất hơn thì cũng đề nghị là Trung tâm khuyến nông quốc gia xem xét làm sao cho tổ khuyến nông cộng đồng có một cơ chế hoạt động và có tư cách pháp nhân. Như thế thì tổ khuyến nông cộng đồng mới có cơ hội tạo được nguồn thu, cũng như là duy trì hoạt động của tổ trong thời gian tới”.

Theo yêu cầu của Đề án, hệ thống khuyến nông cộng đồng là lực lượng nòng cốt thực hiện một số nội dung, giải pháp trọng tâm như: Truyền thông nâng cao nhận thức, áp dụng tiến bộ kỹ thật trong canh tác lúa giảm phát thải; Xây dựng hợp phần khuyến nông đào tạo, chuyển giao công nghệ cho phát triển sản xuất lúa phát thải thấp vùng ĐBSCL, trong đó ưu tiên nâng cao năng lực cho tổ chức khuyến nông cộng đồng; Hình thành và phát triển lực lượng cán bộ thực hiện nhiệm vụ đo đạc, báo cáo, thẩm định và cấp tín chỉ carbon…

Thứ trưởng Trần Thanh Nam Bộ NN&PTNT nhấn mạnh, đây là đề án rất lớn, để đạt được các mục tiêu đề ra, cần có sự quyết tâm, nỗ lực rất lớn của cả hệ thống chính trị, sự phối hợp chặt chẽ giữa Bộ NN-PTNT với các Bộ, ngành Trung ương và đặc biệt là sự chủ động vào cuộc của các tỉnh vùng ĐBSCL. Trong đó hệ thống khuyến nông, đặc biệt là lực lượng khuyến nông cộng đồng đóng vai trò nòng cốt trong quá trình thực hiện, đồng hành cùng nông dân, giúp nông dân tổ chức lại sản xuất, đào tạo tập huấn nâng cao năng lực và là cầu nối giữa nông dân với doanh nghiệp.

Đồng thời cho biết, hiện Ngân hàng Thế giới thống nhất mua tín chỉ cacbon trong đề án 1 triệu ha chuyên canh lúa chất lượng cao, phát thải thấp với giá khoảng 10 USD/tấn, 1 ha  lúa nông dân có thêm thu nhập khoảng 100 USD từ việc bán tín chỉ carbon.

Thứ trưởng Trần Thanh Nam đề nghị: “Qua hội nghị hôm nay, đề nghị các đồng chí chỉ đạo rà soát lại lực lượng khuyến nông ở các địa bàn. Một là hợp tác xã, thứ hai là lực lượng khuyến nông cộng đồng để chúng ta đo đếm. Nếu địa bàn không có lực lượng khuyến nông thì chúng ta không đo đếm được. Rất mong các đồng chí về tham mưu cho Sở Nông nghiệp, Ủy ban để triển khai củng cố, kiện toàn và mở rộng lực lượng khuyến nông ở địa bàn. Còn các vấn đề cụ thể liên quan tới khuyến nông, các đồng chí có vướng gì thì trao đổi với Trung tâm Khuyến nông quốc gia để mà tháo gỡ, sẵn sàng tiếp nhận công việc”.

Đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao triển khai tại 12 tỉnh ĐBSCL (trừ tỉnh Bến Tre) và chia làm 2 giai đoạn: Giai đoạn 1 (2024 - 2025) tập trung củng cố các diện tích đã có của Dự án Chuyển đổi Nông nghiệp bền vững tại Việt Nam là 180.000ha.

Giai đoạn 2 (2026 - 2030) xác định rõ vùng trọng tâm để lập dự án đầu tư phát triển vùng lúa chuyên canh chất lượng cao giảm phát thải mới. Trong giai đoạn này sẽ tập trung vào các hoạt động chủ yếu là đầu tư cho những vùng diện tích mới trên cơ sở hoàn thiện cơ sở hạ tầng, tổ chức lại sản xuất, xây dựng chuỗi giá trị.