Hạn chế phương tiện cá nhân: Cần có giải pháp đồng bộ

Câu chuyện hạn chế phương tiện giao thông tại khu vực nội đô Hà Nội, thành phố Hồ Chí Minh đã được bàn đến từ lâu, và gần đây lại “nóng” lên khi Hà Nội kiến nghị Chính phủ chỉ đạo các bộ ngành xây dựng lộ trình cùng Hà Nội tổ chức thực hiện.

Hạn chế phương tiện cá nhân là một trong những giải pháp nhằm giảm ùn tắc giao thông, song cần đồng bộ với các giải pháp khác. Trong đó, quy hoạch và quản lý thực hiện nghiêm túc quy hoạch được coi là giải pháp căn cơ.

Hà Nội hiện có trên 5,5 triệu phương tiện cá nhân (trong đó có 4,4 triệu xe máy) và mỗi tháng có thêm gần 20.000 phương tiện ô tô, xe máy được đăng ký mới.

Giảm phương tiện cá nhân để giảm ùn tắc giao thông  (ảnh: KT)

Thực tế đó đã “đẩy” giao thông Hà Nội vào tình trạng tắc nghẽn, nhất là dịp Lễ Tết, ngày cuối tuần. Nhằm giảm ùn tắc, Hà Nội kiến nghị giải pháp xây dựng dự thảo và kiểm soát phương tiện cá nhân. Tuy nhiên, mới là đề xuất, nhưng ý kiến của nhiều người dân tỏ ra băn khoăn.

Cùng với việc hạn chế phương tiện cá nhân là hướng người dân tăng cường sử dụng phương tiện công cộng, cụ thể là sử dụng xe buýt. Tuy nhiên, thực tế của phương thức vận tải này cũng đang khiến hành khách nghi ngại.

Ông Hồ Văn Quang, quận Hoàng Mai, Hà Nội nói: “Theo tôi, chúng ta không nên cấm phương tiện cá nhân. Vì đi xe buýt, phương tiện công cộng thường hay xảy ra mất cắp, tắc đường, chỗ đợi không che mưa nắng, chạy qua đường, trật tự an ninh trên xe chưa đảm bảo...”.

Theo nhiều chuyên gia, việc tắc đường xảy ra thường xuyên hiện nay không chỉ do phương tiện cá nhân mà là tổng hợp từ nhiều nguyên nhân. Trong khi đó, các giải pháp chống ùn tắc hiện nay mới chỉ là ngắn hạn, mang tính đối phó, chưa tuân theo qui luật khách quan, địa phương chưa có qui hoạch chi tiết và thực hiện qui hoạch không theo qui hoạch tổng thể.

Tiến sỹ Nguyễn Hữu Đức, chuyên gia JICA (Nhật Bản) phân tích: “Có 2 nguyên tắc gồm: toàn dân và đồng bộ. Vậy cấm xe nội đô là biện pháp đơn độc đưa ra chắc chắn sẽ thất bại. Bất cứ biện pháp nào đưa ra chúng ta phải phân tích 6 mặt kinh tế, tài chính, xã hội, thể chế, môi trường, kĩ thuật”.

Việc quản lý không theo qui hoạch, lỏng lẻo, rồi điệp khúc “điều chỉnh” quy hoạch đang là thách thức lớn đối với giao thông Hà Nội.

Ông Nguyễn Văn Thanh, Chủ tịch Hiệp hội vận tải ô tô Việt Nam cho rằng, hiện chúng ta chưa có định hướng cho phát triển phương tiện cá nhân, và cũng chưa có qui hoạch phương tiện vận tải công cộng.

Ông Thanh nói: “Chúng ta chưa có định hướng cho phát triển phương tiện cá nhân. Chúng ta cứ để cho xe máy phát triển, nhưng xe buýt và các phương tiện vận tải công cộng lại không được ưu đãi phát triển. Chính vì vậy, nhiều khi ùn tắc giao thông nó ùn nén lại. Ùn tắc giao thông đến mức độ này, tôi đánh giá là khá nghiêm trọng. Bởi tất cả đều giàn trên mặt đất hết, chúng ta chưa có đường sắt trên cao, xe buýt nhanh để giải tỏa…”.

Từ thực tế và đặc biệt là qua phân tích của các chuyên gia trong lĩnh vực giao thông vận tải, rõ ràng phương án hạn chế xe cá nhân tại các thành phố lớn, đặc biệt là Thủ đô Hà Nội cần phải được cân nhắc, tính toán kỹ. Bởi, quy hoạch, hạ tầng, quỹ đất dành cho cho giao thông luôn là vấn đề cốt lõi./.