Hôm nay (8/3), Văn phòng đại diện Liên Hợp Quốc tại Việt Nam, Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội, Ủy ban quốc gia về sự tiến bộ của phụ nữ Việt Nam tổ chức tọa đàm: “Tăng quyền năng cho phụ nữ nông thôn vì mục tiêu phát triển bền vững”.

Trong 30 năm qua, Việt Nam đã đạt được tăng trưởng kinh tế nổi bật với sự đóng góp đáng kể của ngành nông nghiệp. Theo báo cáo năm 2016 của Tổng cục Thống kê, mặc dù nông nghiệp chỉ đóng góp 16,3% GDP của Việt Nam nhưng có đến 41,9% lực lượng lao động tham gia vào sản xuất nông nghiệp. Ở nông thôn, tỷ lệ phụ nữ làm việc trong nông nghiệp là 63,4%, đóng vai trò quan trọng và chủ chốt trong sản xuất nông nghiệp. Phụ nữ nông thôn đã và đang góp phần quan trọng và tăng trưởng kinh tế và phát triển kinh tế xã hội của Việt Nam.Tuy nhiên, hiện nay đối tượng này vẫn gặp phải nhiều thách thức, rào cản.

Lao động nữ ở nông thôn đang đối mặt với nhiều thách thức. (Ảnh minh họa)

Ông Doãn Mậu Diệp, Thứ trưởng Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội cho biết, tỷ lệ lao động nữ trong khu vực phi chính thức hiện nay còn khá cao, chủ yếu tập trung ở khu vực nông thôn (62,4% lao động nữ làm việc trong gia đình không hưởng lương và tự làm; 41,1% lao động nữ làm những công việc giản đơn). Chất lượng việc làm của lao động nữ còn thấp, tính ổn định, bền vững trong việc làm không cao. Việc đào tạo nghề cho lao động nữ nông thôn đã được chú trọng nhưng đầu ra cho họ sau học nghề gặp rất nhiều khó khăn.

Lý do là các chính sách ưu đãi đối với doanh nghiệp có sử dụng nhiều lao động nữ chưa thực sự hấp dẫn đối với doanh nghiệp, thiếu các giải pháp hiệu quả để đẩy mạnh giải quyết việc làm cho lao động nữ ở nông thôn, nhất là tại các địa bàn vùng sâu, vùng xa... Lao động nữ nông thôn lớn tuổi cũng đang gặp khó khăn trong chuyển đổi việc làm, ngày càng có ít cơ hội tham gia thị trường lao động vì phần lớn các doanh nghiệp hiện nay không nhận lao động trên 30 tuổi. 

Ở cả phạm vi quốc gia và quốc tế, những tiến bộ về khoa học, kỹ thuật đang được áp dụng trong nông nghiệp đã tạo ra những bước tiến vượt bậc trong sản xuất kinh doanh nhưng lại làm giảm đáng kể số lượng việc làm của lao động giản đơn do được máy móc thay thế đồng thời đòi hỏi lao động phải có trình độ kỹ thuật cao hơn. Điều này đang gây ra nhiều bất lợi cho phụ nữ nông thôn, vốn được coi là có trình độ kỹ thuật thấp hơn.

“Nhìn chung, nguyên nhân của thực trạng trên là do những rào cản từ quan niệm truyền thống đánh giá thấp khả năng và tiềm năng của phụ nữ.  Bên cạnh đó, những yêu cầu cao hơn về trình độ đào tạo, kiến thức, năng lực…đến từ sự thay đổi của phát triển kinh tế nông nghiệp trong thời đại mới, trong khi chức năng làm mẹ, chăm sóc con cái và gia đình vẫn luôn được cho là trách nhiệm chủ yếu của phụ nữ cũng ảnh hưởng không nhỏ đến sự tham gia và chất lượng công việc của phụ nữ nông thôn”, ông Diệp phân tích.

Tăng cường đào tạo nghề

Nhìn thẳng vào chất lượng lao động nữ ở nông thôn hiện nay, ông Đào Văn Tiến, Vụ trưởng Vụ Đào tạo thường xuyên, Tổng cục Giáo dục nghề nghiệp, Bộ LĐ-TB-XH cho rằng, bên cạnh những vượt trội về độ dẻo dai, bền bỉ, chăm chỉ, cần cù, sáng tạo, lao động nữ nông thôn còn những hạn chế nhất định.

Cụ thể, vóc dáng, sức mạnh tốc độ, sức chịu đựng áp lực kém, tính cơ động, sự thích ứng của lao động nữ ở nông  thôn không cao. Do đó lao động nữ ở nông thôn khó cạnh tranh trong điều kiện thị trường lao động nhiều biến động. Số đông nữ thanh niên sau khi tốt nghiệp THPT, THCS được các doanh nghiệp dệt may, điện tử… tuyển vào đào tạo thời gian ngắn, làm việc theo dây chuyền, mà không được đào tạo bài bản. Trình độ văn hóa, chuyên môn kỹ thuật hiểu biết xã hội hạn chế, tính quyết đoán, tự chủ, nhanh nhạy, nắm bắt thời cơ, mạo hiểu, của lao động nữ nông thôn còn thấp dẫn đến những hạn chế trong việc tham gia học nghề và tìm kiếm việc làm.

Điều chỉnh lương hưu với lao động nữ từ năm 2018 là bất bình đẳng, vì sao?

Ông Mai Đức Chính cho rằng quy định điều chỉnh lương hưu với lao động nữ có hiệu lực từ đầu năm2018 là bất bình đẳng, gây thiệt thòi cho lao động nữ.

Bên cạnh đó, ông Tiến cho rằng, tốc độ phát triển của doanh nghiệp và ngành nghề ở nông thôn còn chậm, quy mô, năng lực đào tạo của các cơ sở giáo dục nghề nghiệp nhỏ, chưa mạnh, chất lượng chưa cao; kinh phí thực hiện chính sách đào tạo nghề còn thấp và chậm… cũng dẫn đến những hạn chế trong việc làm của lao động nữ tại nông thôn.

Ông Tiến cho rằng, các Bộ ngành, cần có sự phối hợp trình chính phủ sửa đổi, bổ sung Nghị định 210 về chính sách khuyến khích doanh nghiệp đầu tư trong khu vực nông thôn, nông nghiệp; Tăng cường truyền thông, phổ biến chính sách, mô hình đào tạo nghề, thực hiện công tác tuyển sinh tư vấn học nghề và việc làm đối với lao động, nhất là lao động nữ tại nông thôn. Bên cạnh đó cần rà soát, bổ sung các quy định về tổ chức đào tạo nghề theo hướng mở, linh hoạt, chất lượng dễ tiếp cận. Tổ chức thí điểm gắn kết với doanh nghiệp để đào tạo nghề cho phụ nữ trung tuổi trong nông thôn, gắn tuyển sinh với tuyển dụng lao động và đào tạo, chuyển đổi nghề đối với lao động nữ mất việc; Tăng cường, bố trí ngân sách cho việc đào tạo nghề cho lao động nữ tại nông thôn; Hoàn thiện và thực hiện hệ thống chỉ tiêu thống kê đào tạo nghề nghiệp, trong đó có chỉ tiêu về giới và thanh kiểm tra, đánh giá chất lượng giáo dục nghề nghiệp…/.

Sa thải lao động sau 35 tuổi: Tiềm ẩn mối lo an sinh xã hội

VOV.VN - Trong bối cảnh kinh tế thị trường, cạnh tranh mạnh mẽ, nhiều doanh nghiệp đang sa thải lao động trên 35 tuổi tiềm ẩn nhiều mối lo về an sinh xã hội.