Vì sao bão số 6 di chuyển lệch sang Trung Quốc?

Thứ Hai, 08:44, 17/09/2018

VOV.VN - Theo chuyên gia khí tượng, đường đi của bão về mặt lý thuyết khá phức tạp vì phụ thuộc vào nhiều yếu tố như ngoại lực, quán tính, ma sát...

Sau 2 ngày di chuyển trên Biển Đông, bão số 6 (Mangkhut) đã đổ bộ vào các khu vực tỉnh Quảng Đông (Trung Quốc). Trước đó, hầu hết các mô hình dự báo trên thế giới cũng như Việt Nam đều cho rằng quỹ đạo của bão Mangkhut có xu hướng đi lệch xuống phía Nam, nhiều khả năng sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến miền Bắc Việt Nam.

Bão số 6 đã suy yếu thành Áp thấp nhiệt đới trên địa phận Trung Quốc.

Về nguyên nhân có sự thay đổi hướng di chuyển lệch sang Trung Quốc, Tiến sĩ Mai Văn Khiêm - Phó Viện trưởng Viện Khoa học khí tượng thủy văn và Biến đổi khí hậu cho biết:

Trước hết chúng ta phải biết rằng, đường đi của bão về mặt lý thuyết khá phức tạp vì phụ thuộc vào nhiều yếu tố, trong đó có các yếu tố chính như:

Yếu tố ngoại lực, yếu tố này phụ thuộc vào dòng dẫn đường quy mô lớn, cụ thể chính là cao cận nhiệt đới Thái Bình Dương. Bão chủ yếu đi theo dòng dẫn đường quy môn lớn, chính xác là bão đi ở rìa khí áp của cao cận nhiệt đới.

Yếu tố thứ 2 là nội lực gồm có quán tính - bản thân khi bão dịch chuyển luôn có yếu tố quán tính.

Yếu tố thứ 3 là ma sát, khi bão di chuyển ở vùng biển thì quỹ đạo sẽ khác, nhưng bão di chuyển trên vùng đệm đất liền thì quỹ đạo dịch chuyển sẽ khác.

Clip dự báo hướng di chuyển của bão số 6 ngày 13/9 (nguồn: Windy)

Clip dự báo hướng di chuyển của bão số 6 ngày 15/9 (nguồn: Windy)

Đối với cơn bão mạnh thì dòng dẫn đường đóng vai trò rất quan trọng. Cụ thể về bão số 6, bão Mangkhut bắt đầu hình thành ở vùng biển ngoài khơi phía Đông của Philippines, trên hệ thống khí quyển của khu vực Châu Á-Thái Bình Dương tồn tại hệ thống cao cận nhiệt đới, lúc đó hệ thống cao cận nhiệt đới nằm lệch và sâu xuống phía Nam.

Chính vì vậy, hầu hết các mô hình dự báo trên thế giới sử dụng điều kiện khí quyển ban đầu như thế thì kết quả dự báo dài trước 3-5 ngày đều cho rằng quỹ đạo của bão Mangkhut có xu hướng đi lệch xuống phía Nam, nhiều khả năng sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến miền Bắc Việt Nam.

Tuy nhiên, 2-3 ngày sau, tất cả các mô hình phải cập nhật lại điều kiện khí quyển ban đầu, hệ thống cao cận nhiệt đới nói trên lại có xu hướng đi lệch lên phía Bắc một chút.

Các mô hình dự báo sau khi cập nhật các điều kiện, thì hầu hết lại cho rằng quỹ đạo di chuyển của bão Mangkhut lệch lên phía Bắc hơn so với dự báo trước đó 2-3 ngày.

Đây cũng chính là lý do mà dự báo ban đầu so với dự báo sau 2-3 ngày của hầu hết các mô hình dự báo trên thế giới đều khác và cho thấy cường độ cơn bão Mangkhut này giảm hơn.

Thông thường bão di chuyển lệch lên hướng Bắc thì nguồn năng lượng cung cấp cho bão cũng thấp hơn do ma sát với nhiều vùng đệm đất liền.

Về việc sai số trong các bản tin dự báo, đặc biệt là dự báo xa trước 3-5 ngày, Tiến sĩ Mai Văn Khiêm phân tích: Đến thời điểm hiện nay, sau rất nhiều cải tiến của các mô hình dự báo trên thế giới cũng như hiểu biết của chúng ta về quá trình vật lý trong khí quyển thì việc dự báo quỹ đạo bão, đường đi của bão, vị trí của bão đã được cải thiện rất nhiều.

Hiện nay, dự báo trước 3 ngày, sai số về quỹ đạo bão là ở bán kính trên dưới 200km, tức là, khi dự báo bão sẽ ở vị trí điểm A, nhưng bão lại ở vị trí điểm B hoặc C trong bán kính 200km; còn dự báo trước 2 ngày sai số khoảng 150km; dự báo trước 1 ngày thì sai số khoảng 100km.

Có thể nói, sai số trong dự báo về quỹ đạo bão hiện nay đã được cải thiện. Vì quỹ đạo phụ thuộc vào các yếu tố như đã phân tích ở trên, do đó, các bản tin phải liên tục cập nhật.

Còn đối với cường độ bão thì khó dự báo hơn vì còn phụ thuộc rất nhiều yếu tố tương tác giữa các hoàn lưu địa hình dẫn đến sai số.

Những nước phát triển như Mỹ, để dự báo bão trong 24-48 giờ tới bão ảnh hưởng như nào và cường độ bao nhiêu thì họ phải dùng máy bay không người lái bay thẳng vào tâm bão để đo chính xác cấu trúc của bão như nào, đặc điểm nhiệt và áp trong bão như nào, từ đó họ mới đưa ra được các bản tin cảnh báo.

Ngoài ra, họ có rất nhiều mạng lưới quan trắc trên các tàu biển và vệ tinh để chụp được hình ảnh bão từ trên cao, thu thập dữ liệu để phân tích./.