Quốc hội tranh luận xung quanh phim “Đất rừng phương Nam”, "lạm phát hoa hậu"

Đại biểu Trịnh Xuân An dẫn lại lời Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng: “Bộ phim này theo đánh giá của hội đồng thẩm định thì không vi phạm pháp luật về điện ảnh. Còn chuyện dư luận cho rằng có những biểu hiện này, biểu hiện khác đó cần phải được xem xét và tính toán để xử lý theo quy định”.

“Ý thứ nhất, tôi không có ý kiến, vì đã có quy định của pháp luật. Tuy nhiên tôi cho rằng, ý thứ hai, đánh giá của Bộ trưởng về “dư luận” như vậy là chưa thỏa đáng và cần phải nhìn nhận lại” – ông Trịnh Xuân An nêu quan điểm.

Ông cho rằng, dư luận xã hội là hình thức biểu hiện trạng thái ý thức của xã hội. Dư luận thì có dư luận đúng, dư luận sai, có cái tốt, có cái xấu, không phải ý kiến nào được nêu ra cũng là để “đánh cho ai đó chết” mà là để góp ý, nêu quan điểm để làm cho mọi thứ rõ ràng, tốt đẹp hơn.

Do đó, theo đại biểu, không nên đánh đồng các loại ý kiến, dư luận, nhất là những góp ý để bảo vệ tính chân thực, bảo vệ sự thật, bảo vệ giá trị của lịch sử.

“Trong công tác quản lý, cơ quan nhà nước cần phải lắng nghe, theo dõi dư luận để có những điều chỉnh cần thiết bởi mọi thứ đều có lý, “không có lửa thì làm sao có khói”, tránh việc bỏ qua dư luận (hoặc coi thường dư luận), để mọi việc đi quá xa, thành vấn đề “nóng” rồi mới có động thái là không ổn” – ông Trịnh Xuân An nói.

Cũng theo vị đại biểu này, bộ phim được Hội đồng kiểm duyệt mà ngày 29/9 bảo đúng, tới 15/10 thì đề nghị sửa "sau khi lắng nghe dư luận". Ông cho rằng như vậy chất lượng kiểm định và trách nhiệm của Cục điện ảnh là chưa cao.

Những nội dung nếu đã coi là sai sót thì phải sửa, thậm chí cắt bỏ, chứ không thể đổi tên là xong. Nói "sửa tên để tránh gây liên tưởng" chỉ thuyết phục được một nửa, một nửa còn lại là bản chất lịch sử là phải chân thực, vì đó là chuyện của cả một dân tộc và là trách nhiệm giáo dục truyền thống, không thể xem nhẹ.

“Bộ phim có thể hay ở góc độ điện ảnh, nghệ thuật, có thể lấy cảm hứng từ mọi nguồn nhưng với lịch sử, với văn hóa dân tộc thì phải luôn chân thực, trung thực và không được làm méo mó” – Uỷ viên chuyên trách Ủy ban Quốc phòng và An ninh của Quốc hội nhấn mạnh trách nhiệm của cơ quan quản lý nhà nước là phải làm rõ được đâu là hành vi sai trái để xử lý, đâu là dư luận đúng đắn để tôn vinh.

Đối với lĩnh vực văn hóa, ngoài câu chuyện của phim ảnh, còn rất nhiều vấn đề mà dư luận quan tâm. Ông Trịnh Xuân An lấy ví dụ như câu chuyện có quá nhiều cuộc thi sắc đẹp dẫn đến cảnh “ra ngõ gặp hoa hậu”, “lạm phát hoa hậu”.

“Quá nhiều hoa hậu có cần thiết cho xã hội? Công tác quản lý các cuộc thi sắc đẹp như thế nào? Đây là những vấn đề chính đáng mà dư luận đặt ra và cơ quan quản lý phải quan tâm để có chính sách phù hợp chứ không phải chăm chăm đi xử lý. Mà muốn xử lý thì cũng phải theo quy định chứ không thể tùy tiện” – ông Trịnh Xuân An nêu vấn đề.

Trao đổi lại với đại biểu liên quan thẩm định bộ phim Đất rừng phương Nam, Bộ trưởng Bộ Văn hóa Nguyễn Văn Hùng cho biết, căn cứ điểm d khoản 2 điều 18 Luật Điện ảnh, bộ phim được hội đồng tiến hành thẩm định. Phim không vi phạm pháp luật điện ảnh nên được cấp phép phổ biến. Bộ tôn trọng quyết định của hội đồng. Nếu phát hiện hội đồng làm sai, vi phạm pháp luật thì mới có biện pháp xử lý tiếp theo.

Về các ý kiến trên mạng xã hội, ông Nguyễn Văn Hùng khẳng định Bộ VH-TT-DL trân trọng, ghi nhận nên đã yêu cầu hội đồng thẩm định phim xem xét, tiếp thu. Hội đồng mời cơ quan hữu quan họp, xem xét và tiếp tục khẳng định bộ phim đủ yếu tố để cấp phép hoạt động. Do đó cá nhân bộ trưởng và Bộ VH-TT-DL tôn trọng ý kiến của hội đồng.

Về các ý kiến có đúng, có sai trên mạng xã hội, nhất là liên quan đến cá nhân, Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng cho biết đã trả lời đại biểu Quốc hội rằng “nếu có các biểu hiện bôi nhọ và bôi xấu thì phải nghiêm túc xử lý” vì đã có Luật An ninh mạng, có quy tắc ứng xử trên không gian mạng.

“Câu chuyện khen chê, ý kiến khác nhau là bình thường, nhưng không thể coi thường, phán xét, nói xấu, bôi nhọ. “Lời nói không mất tiền mua, lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau”. Tức ý kiến không chỉ một chiều mà có văn hoá ứng xử” – ông Nguyễn Văn Hùng nói.

Trong phiên chất vấn chiều 7/11, Đại biểu Tô Thị Bích Châu (đoàn TP.HCM) đặt vấn đề giải pháp nào để bảo vệ cá nhân và tổ chức khi bị cộng đồng mạng xem như là bạo hành.

“Ví dụ Hoa hậu Ý Nhi và phim Đất rừng phương Nam “cộng đồng mạng dập cho tơi bời, lúc đó ai bảo vệ họ và cách bảo vệ như thế nào? Hay phải chờ họ khiếu nại, kiến nghị và làm đơn? Với kiểu bạo hành góp ý xây dựng theo kiểu "đập cho chết" thì rất nguy hiểm” – nữ đại biểu nói.

Trả lời, Bộ trưởng Bộ VH-TT-DL Nguyễn Văn Hùng cho biết, liên quan đến vấn đề không gian mạng, thời gian qua, bộ đã có sự phối hợp chặt chẽ với Bộ Thông tin và Truyền thông để tháo gỡ và ngăn chặn các thông tin xấu, độc, ảnh hưởng đến văn hóa, thuần phong mỹ tục của Việt Nam và đang bàn định để xem xét, xử lý.

Bộ cũng đã ban hành quy tắc ứng xử của đội ngũ làm công tác nghệ thuật có tính chất hướng dẫn về mặt đạo đức để tổ chức thực hiện.

Riêng về nội dung có liên quan đến bộ phim "Đất rừng phương Nam", ông cho biết, theo quy định của Luật Điện ảnh, hội đồng thẩm định phim đã họp và đã xem xét, cấp phép để hoạt động.

“Bộ phim này theo đánh giá của hội đồng thì không vi phạm pháp luật về điện ảnh. Còn chuyện dư luận cho rằng có những biểu hiện này, biểu hiện khác đó là những dư luận chưa thật chuẩn xác, cần phải được xem xét và tính toán để xử lý theo quy định. Nếu như có vấn đề xúc phạm, bôi xấu thì theo các quy định hiện hành để xử lý” – Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng nói.