“Âm nhạc cồng chiêng Tây Nguyên” qua tư liệu ảnh
90 bức ảnh cho người xem cảm nhận được toàn cảnh cồng chiêng Tây Nguyên từ những năm 1930-1960 của thế kỷ XX
Nằm trong chương trình hành động quốc gia về bảo tồn di sản văn hóa cồng chiêng Tây Nguyên, trong hai năm từ 2007 – 2009, Viện Văn hoá Nghệ thuật Việt Nam đã tiến hành thu thập các dữ liệu về cồng chiêng.
“Âm nhạc cồng chiêng Tây Nguyên qua tư liệu ảnh” sẽ được trưng bày tại Bảo tàng Dân tộc học Việt Nam từ ngày 6/11/2009 đến ngày 7/2/2010. Hầu hết các bức ảnh được trưng bày đều thu thập từ kho lưu trữ của Trường Viễn Đông Bác cổ, Hội thừa sai Paris và Bảo tàng Quai Branly (Pháp).
Những tấm ảnh này được các viên chức thuộc địa, sĩ quan quân đội, các nhà truyền giáo và học giả Pháp ghi lại những điều được thấy tại các làng người Bana, Gia Rai, Mnông Gar… hồi bấy giờ. Sự phong phú của bộ ảnh thể hiện sự quan tâm của người Pháp đối với nghệ thuật cồng chiêng và tập quán sử dụng cồng chiêng của các cư dân Tây Nguyên.
Nội dung trưng bày được xây dựng và tổ chức thành 4 phần. Phần thứ nhất là “Dàn nhạc cồng chiêng” giới thiệu những bức ảnh cho thấy cơ cấu của dàn nhạc bao gồm: cồng, chiêng, trống và chũm choẹ. Phần thứ hai “Tập quán gõ cồng chiêng”, chủ yếu là các ảnh thể hiện cách thức gõ cồng và chiêng. Phần thứ ba: “Bối cảnh âm nhạc cồng chiêng”, giới thiệu các nghi lễ có sử dụng cồng chiêng, như: tang ma, hiến sinh trâu, đón tiếp “vua Lửa” và những nghi lễ gia đình khác. Phần cuối cùng là “Vượt khỏi truyền thống”, cho thấy từ lâu trong đời sống âm nhạc cồng chiêng Tây Nguyên đã du nhập những yếu tố mới, như: diễn tấu cồng chiêng để đón tiếp một bà xơ Công giáo, một quan chức người Pháp hay người Kinh...
Phát biểu tại lễ khai mạc, ông Nguyễn Chí Bền – Viện trưởng Viện Văn hóa Nghệ thuật Việt Nam cho biết : “Việc tổ chức sự kiện trưng bày Âm nhạc cồng chiêng Tây Nguyên qua tư liệu ảnh tại Hà Nội là nhằm quảng bá sâu rộng hơn để người dân thủ đô cũng như bạn bè quốc tế hiểu được Cồng chiêng Tây Nguyên trước năm 1975 rất phong phú và đa dạng. Và sự kiện này cũng sẽ mởi đầu cho 15 hoạt động chính của Fesival cồng chiêng quốc tế tổ chức tại tỉnh Gia Lai trong tháng 11 này”./.