“Hiệp sĩ không hiện hữu”

“Hiệp sĩ không hiện hữu” là câu chuyện về Agilulfo - một hiệp sĩ nổi tiếng, can trường và dũng mãnh trong đội quân của Hoàng đế Charlemagne. Chàng đặc biệt trung thực và vô cùng cô đơn, và chàng mang một đặc điểm riêng có: chàng không hiện hữu. Bên trong bộ áo giáp màu trắng nổi bật của Agilulfo không có gì cả, nhưng điều đó không ngăn cản chàng chiến đấu, ăn uống, trừng phạt quân lính, trò chuyện với người khác, và được nữ chiến binh Bradamante lẫy lừng theo đuổi.

Bìa cuốn sahcs "Hiệp sĩ không hiện hữu"

Rambaldo, một hiệp sĩ tập sự, lại theo đuổi Bradamante. Rambaldo bước vào chiến trận để trả thù cho cha trước đây bị quân ngoại giáo giết chết. Rambaldo tình cờ được Bradamante cứu sống và sau đó coi nàng như một mục đích sống, chàng theo đuổi nữ hiệp sĩ ngay cả khi nàng đã trở thành một nữ tu sống trong nhà tu kín, bao quanh là các bà xơ, chịu trách nhiệm sám hối bằng cách viết ra những câu chuyện về chiến trận. Sau này, khi Agilulfo tan biến vì một vụ hiểu nhầm rắc rối, Rambaldo chính là người được thừa kế bộ áo giáp lừng danh của chàng.

Vụ hiểu nhầm rắc rối nói trên còn liên quan đến một nhân vật nữa là Torrismondo, một hiệp sĩ khác. Mối tình giữa Torrismondo và Sophronia xứng đáng được coi là một cốt truyện hài kịch điển hình, lắt léo, nhiều điểm thắt nút mở nút bất ngờ liên quan đến nguồn gốc thân phận mỗi người.

Cũng trong “Hiệp sĩ không hiện hữu”, Italo Calvino cho chúng ta dự phần vào cuộc sống chiến trận của đội quân hiệp sĩ dưới quyền cai quản của Hoàng đế Charlemagne khi ấy đã về già, vẫn rất can đảm và công bằng nhưng đã có phần lẩm cẩm và ba phải. Câu chuyện của Italo Calvino rất khác với truyền thuyết về vị hoàng đế từng có một vị trí quan trọng trong lịch sử châu Âu nói chung và lịch sử Thiên chúa giáo nói riêng. Calvino cũng không ngần ngại đưa vào tác phẩm của mình những nhân vật rất đặc biệt như anh lính hầu Gurdulù hay viên thủ lĩnh của đội quân ngoại giáo.

Trong Hiệp sĩ không hiện hữu, ta tiếp tục bắt gặp một ngòi bút rất biết cách trộn lẫn sự thật lịch sử với những chi tiết nhẹ nhõm, khôi hài nhưng không thiếu vắng suy tư sâu sắc, siêu hình về bản thể con người, trong một giọng văn tinh tế và rất mực nhân từ.

Nhà phê bình văn học tài danh người Pháp Roland Barthes đã nhận xét về tác phẩm của Italo Calvino: “Những truyện kể của ông, cách thức ông dựng chúng lên, triển khai chúng, hẳn khá gần với cấu trúc của trò cưỡi ngựa đấu thương, của trò chơi chiến trận, của chiến lược. Vả lại, điều này cũng gần gũi với sở thích thời Trung cổ nơi ông. Thực chất, những gì ông bày ra là những cuộc đấu vô cùng phức tạp, chắc hẳn là ít đơn giản hơn nhiều so với những cuộc đấu từng thực sự diễn ra vào thời ấy. Ở ông có một dạng khai triển và lóe sáng của chiến lược, một dạng tổ hợp không giới hạn các khả năng, các thao tác, các thao túng, khiến cho tôi sẵn sàng nhìn thấy trong tác phẩm của ông, với tư cách tác phẩm tự sự, sức mạnh của một thứ chủ nghĩa Machiavel nào đó”.

Italo Calvino cũng là nhà văn duy nhất đủ khả năng làm cho sự “không hiện hữu” còn thật hơn sự thật, thêm một lần nữa vinh danh ý chí thuần khiết và lại nhắc nhở ta rằng: những câu chuyện xa xưa rọi rất nhiều ánh sáng lên cuộc sống hiện tại của chúng ta./.