Hình tượng Đảng và Bác trong thơ ca dân gian

81 năm, với biết bao thăng trầm của lịch sử, thuận lợi có nhiều nhưng khó khăn không ít, song trong bất cứ hoàn cảnh nào, nhân dân ta vẫn luôn tin tưởng hướng về Đảng, về Bác kính yêu. Giữa Đảng, Bác Hồ với nhân dân và giữa nhân dân với Đảng và Bác Hồ luôn có mối quan hệ vô cùng bền vững, sâu sắc và mặn nồng.

Các tầng lớp nhân dân ta luôn luôn biết ơn Đảng và Bác. Một phần tình cảm chân thành và thắm thiết ấy đã được phản ánh qua những vần thơ ca dân gian mộc mạc.

Có thể nói, điều lớn lao nhất mà Đảng và Bác Hồ mang lại cho dân tộc ta, nhân dân ta chính là nền độc lập, tự do, là sự giải thoát cho người dân khỏi kiếp lầm than nô lệ. Để ghi nhớ công ơn trời biển đó, nhân dân ta thường lấy biểu tượng của núi non, sông biển ra để so sánh: “Ơi những con sông dòng sâu biết mấy/ Và những đỉnh núi kia cao bấy nhiêu tầm/ Ơn Đảng-Bác Hồ hà hải, sơn thâm/ Đẩy con thuyền cách mạng, tay lái tay dầm tới nơi”.

Từ khi Đảng ta ra đời, từ khi Bác về nước lãnh đạo phong trào Cách mạng, có bao cuộc đời được đổi khác, có bao cuộc đời như cây khô tươi lại đâm cành, trổ bông: “Có Đảng, có Cụ Hồ thân mẹ như cây khô tươi lại/ Công ơn này mẹ nhớ mãi không quên/ Tình sâu nghĩa nặng con gắng đền công ơn”. Đảng và Bác đã đưa lại cơm no, áo ấm và hạnh phúc cho muôn dân. Nhân dân xúc động thốt lên: “Một là tui nhớ, hai là tui thương/ Nhớ ai như nhớ Bác Hồ/ Đảng-Bác ra sắc lệnh giảm tô cho dân nghèo”.

Quả thực, công ơn của Đảng ta và Bác Hồ đối với nhân dân ta như biển rộng, như núi cao, nhân dân ta ghi lòng tạc dạ công ơn trời biển đó bằng những vần thơ ca mãi nhớ: “Nước trên nguồn chảy ra mãi mãi/ Cây trên rừng vạn đại Trường Sơn/ Cụ Hồ thương dân như mẹ thương con/ Nói sao cho hết công ơn biển trời”; hay : “Em lên rừng lấy miếng gỗ trắc/ Đem về em khắc bốn câu thơ :/ Câu thương, câu nhớ, câu đợi, câu chờ/ Dẫu non mòn, biển cạn, ơn nghĩa Đảng và Cụ Hồ không thể nào quên”.

Đảng ta là một Đảng của dân, vì dân, nên ngoài lợi ích của dân, do dân và vì dân Đảng ta không có lợi ích nào khác. Bác là người thành lập và lãnh đạo Đảng ta, nên suốt cuộc đời của Bác cũng chỉ có một ý nguyện là phụng sự nhân dân, phụng sự đất nước. Điều này đã được nhân dân ta ghi lại bằng những vần ca dao hết sức chân tình : “Cụ Hồ với chúng mình như tình phụ tử/ Cụ hy sinh suốt đời để phụng sự nhân dân/ Với tác phong liêm, chính, kiệm cần/ Tấm lòng đức độ muôn dân được nhờ”…

Có thể nói, những vần thơ ca dân gian nói trên đã một phần nào bày tỏ lòng biết ơn sâu nặng của nhân dân ta đối với Đảng, với Bác. Từ lòng biết ơn vô hạn đó, nhân dân ta đã nguyện một lòng sắt son đi theo Đảng, dù trong bất cứ hoàn cảnh nào, dù gươm có kề tận cổ, súng kề tai; dù thân sống chỉ coi còn một nửa. Hơn thế nữa, giữa bão tố phong ba, giữa sóng to gió lớn, hình ảnh Đảng và Bác vẫn luôn luôn ngự trị, luôn luôn ngời sáng trong lòng mỗi người dân.

Đã có biết bao nhiêu vần thơ ca dân gian khẳng định lòng chung thủy sắt son đi theo Đảng, đi theo Bác của nhân dân, mà đây là một ví dụ: “Cho dù tát cạn biển Đông/ Cho dù đếm được chim muông trên rừng/ Cho dù san phẳng Trường Sơn/ Bác ơi cháu chỉ sắt son một lòng/ Đấu tranh thống nhất non sông/ Giấc ngàn thu thỏa ước mong Bác Hồ”.

Nghe theo lời Đảng, làm theo lời Bác, vừa chiến đấu vừa sản xuất, xây dựng, với “Vai súng tay chèo một lòng theo Đảng/ Sông sâu ruộng cạn anh cùng các bạn bủa lưới tung chài/ Trên miệng hố bon thù, xanh mượt lúa khoai/ Sắt son lời Bác dạy, hợp tác xã là pháo đài chống xâm lăng”.

Đảng quang vinh và Bác Hồ vĩ đại luôn là điểm tựa niềm tin của nhân dân. Nghĩ về Đảng, nghĩ đến Bác, và dưới ánh sáng của Đảng, của Bác thì dù có khó khăn gian khổ đến mấy, nhân dân ta cũng quyết tâm vượt lên tất cả: “Dải Trường Sơn xanh rờn thăm thẳm/ Công ơn Đảng Lao động muôn dặm trùng dương/ Vững lòng tin quân, dân ta chiến đấu quật cường/ Có Đảng cầm sào đứng mũi dẫn đường đấu tranh”.

Đặc biệt, những người dân Khơ me ở Nam Bộ và Nam Trung Bộ nghĩ về Đảng, nói về Đảng bằng cách nói cụ thể rất chân tình và mộc mạc: “Cuối làng tôi có một đám rừng/ Cây chi chít không ai đếm xuể/ Nơi đó có hai người dân Khơ me/ Được vào Hội kín ⁽¹⁾ từ lâu lắm/ Về đây xốc nách người nghèo đứng dậy/ Về đây nói phải, nói nhiều/ Một lời nói ngàn người đứng thẳng/ Hiên ngang như cây pô ⁽²⁾ lớn sau chùa”. Người “Hội kín” nói những những lời hay lẽ phải, làm những việc làm có lợi cho dân, cho nên “Nhân dân Khơ me theo “Hội kín” đi lên/ Vì “Hội kín” thơm như đóa sen hồng/ Nở trong lòng người dân Khơ me/ Nở bên sông này mãi mãi …”.

Thế đó, trên mảnh đất chữ S này, hễ là người Việt Nam, không phân biệt dân tộc, tuổi tác, vùng miền, ai ai cùng một lòng theo Đảng, theo Bác; ai ai cũng: “Kính mến Cụ Hồ, thiết tha với Đảng/ Nghe theo Đảng, ta không nề muôn vạn gian lao/ Cờ đỏ sao vàng phấp phới bay cao/ Giặc Tây, giặc Mỹ, giặc đói, giặc dốt, giặc nào cũng thua”. Đó là lòng tin vô bờ bến của nhân dân ta. Lòng tin của những người biết đoàn kết một lòng dưới sự lãnh đạo của Đảng quang vinh và Bác Hồ vĩ đại.

Ngày nay, trong điều kiện, hoàn cảnh mới, càng yêu quý Đảng, nhớ thương Bác, chúng ta lại càng phải bền gan, vững chí quyết tâm xây dựng một nước Việt Nam giàu mạnh và phát triển trên nền tảng của Chủ nghĩa Mác-Lê nin và tư tưởng Hồ Chí Minh.

Đã là con dân đất Việt, mãi mãi chúng ta xin nguyện rằng: “Ngó lên mây trắng trời cao/ Ơn Đảng, ơn Bác chẳng nao tấc lòng/ Dù cho biển cạn, non mòn/ Lòng dân với Đảng vẫn vuông tròn thủy chung”. Đó cũng chính là đạo lý ngàn xưa của cha ông ta, cái đạo lý của “Ngày xưa bưng lấy bát cơm/ Nhớ thầy nhớ mẹ phong sương cấy cày/ Ngày nay bưng bát cơm đầy/ Ơn Đảng, ơn Bác ngày ngày không quên”…./.

Nguyễn Thị Thọ

(1) Hội kín: Đảng Cộng sản Đông Dương trước kia (nay là Đảng Cộng sản Việt Nam).

(2) Pô: Loại cây thân chắc, cao vút tượng trưng cho sự vững chãi bất khuất.