Truy xuất nguồn gốc đảm bảo lợi thế cạnh tranh bình đẳng

Truy xuất nguồn gốc là yếu tố quan trọng để sản phẩm tham gia chuỗi cung ứng an toàn, từ đó hình thành sự an tâm, tin tưởng và trung thành của khách hàng và uy tín thương hiệu của mỗi DN. Khi tem truy xuất nguồn gốc trên các sản phẩm, hàng hóa ngày càng trở nên phổ biến, đối tác quan tâm, người tiêu dùng có thể dễ dàng truy xuất thông tin nhanh chóng, chính xác.

Đề cao tính trung thực của dữ liệu truy xuất nguồn gốc

Là trang trại trồng cây có múi quy mô, diện tích lớn tại huyện Sóc Sơn (Hà Nội), năm 2019, trang trại Minh Đông đã chủ động đăng ký mã số, mã vạch và dán tem truy xuất nguồn gốc đối với sản phẩm cam của trang trại mình. Tem truy xuất nguồn gốc được gắn vào sản phẩm của trang trại khi bán ra thị trường, người tiêu dùng chỉ cần dùng điện thoại thông minh quét mã vạch ở mặt ngoài của tem sẽ rõ các nội dung như thời điểm xuống giống, quy trình chăm sóc và địa chỉ sản xuất…

Anh Nguyễn Đức Đông, người dân ở huyện Sóc Sơn cho biết, kể từ khi trên thị trường xuất hiện các sản phẩm có tem truy xuất, người mua hàng cảm thấy an tâm, bởi những sản phẩm nông sản, lương thực khi rõ nguồn gốc xuất xứ, người mua sẽ hoàn toàn tin tưởng, không lo sẽ bị ảnh hưởng đến sức khỏe.

Theo bà Đặng Thị Phương Ninh, Tổng Giám đốc Công ty phát triển kinh tế Duyên Hải (COFIDEC), việc truy xuất nguồn gốc được thực hiện nghiêm túc đối với 100% khách hàng nhập khẩu với sản lượng hơn 5.000 tấn các loại sản phẩm nông, thủy sản chế biến mỗi năm. Từ đó COFIDEC dần đạt được sự tín nhiệm và trung thành từ các khách hàng lớn của Nhật Bản, Hàn Quốc.

Tuy nhiên theo bà Ninh, hiện tại tính trung thực của dữ liệu trong truy xuất nguồn gốc vẫn chưa được đảm bảo toàn diện trong quá trình vận hành hệ thống. Nhất là khi thời điểm phát sinh dữ liệu và ghi nhận diễn ra không đồng thời, cách thức lưu trữ truyền thống bằng hồ sơ nên dễ phát sinh sự nhầm lẫn, thay đổi thông tin... “Điều này khiến các khách hàng nhập khẩu cũng như các DN trong nước phải tiêu tốn rất nhiều công sức, tài chính để kiểm soát hệ thống truy xuất nguồn gốc truyền thống”, bà Ninh cho hay.

Đánh giá hệ thống truy xuất nguồn gốc, tem truy xuất nguồn gốc là yếu tố quan trọng đóng vai trò định danh đối tượng, cần truy xuất, giúp liên kết dữ liệu và truy cứu thông tin truy xuất trong suốt chuỗi cung ứng, song ông Đào Hà Trung, Chủ tịch Hội Công nghệ cao TP.HCM cho rằng, thực tế, nhiều DN và người tiêu dùng vẫn chưa hiểu hết ý nghĩa của truy xuất nguồn gốc, chưa hiểu đúng bản chất của ruy xuất nguồn gốc. “Các DN Việt Nam, đặc biệt là các DN vừa và nhỏ còn gặp nhiều khó khăn trong việc tự nghiên cứu, xây dựng triển khai hệ thống truy xuất nguồn gốc cho từng sản phẩm, nhóm sản phẩm ngành hàng cụ thể”, ông Trung nhận xét.

Công cụ bảo vệ hữu hiệu

Giới chuyên gia nhận định, trong bối cảnh hàng giả, hàng nhái tràn lan, tem truy xuất nguồn gốc được xem là một giải pháp hữu hiệu giúp người tiêu dùng bảo vệ quyền lợi của mình. Đây là công cụ quan trọng nhằm bảo vệ người tiêu dùng tránh sản phẩm giả mạo, đảm bảo được lợi thế cạnh tranh bình đẳng cho DN.

Đại diện Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số (Bộ Công Thương) cho biết, việc quy định về tem truy xuất nguồn gốc là cần thiết và có vai trò quan trọng trong việc quản lý sản phẩm. Mỗi tem truy xuất nguồn gốc có một mã xác thực duy nhất. Nhờ đó, người tiêu dùng có thể nắm rõ được những thông tin cần thiết về sản phẩm trước khi chọn mua.

Riêng với DN, tem truy xuất nguồn gốc QRcode giúp chứng minh với khách về sản phẩm có nguồn gốc rõ ràng, tuân thủ các tiêu chuẩn chất lượng và an toàn…Qua đó, DN sẽ có được niềm tin của khách hàng, là yếu tố mà DN nào cũng mong muốn.

Ông Vũ Bá Phú, Cục trưởng Cục Xúc tiến thương mại (Bộ Công Thương) cho rằng, trong bối cảnh kinh tế thị trường, truy xuất nguồn gốc góp phần tạo nền tảng cho việc sản xuất và lưu thông hàng hoá trong nền kinh tế số, giúp DN đáp ứng quy định của quốc tế và quốc gia nhập khẩu, từ đó giúp tăng năng suất, chất lượng sản phẩm và thị trường tiêu thụ.

Đánh giá cao những lợi ích của việc truy xuất nguồn gốc, ông Phú cho rằng, không chỉ tăng thêm uy tín cho DN sản xuất, bảo vệ người tiêu dùng trong nước mà việc này cũng có ý nghĩa rất lớn đối với hoạt động xuất khẩu hàng hóa. “Truy xuất nguồn gốc xuất xứ sản phẩm trong hoạt động kinh doanh quốc tế ngày càng có vai trò quan trọng. Tại nhiều thị trường xuất khẩu lớn của Việt Nam như EU, Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc,… truy xuất nguồn gốc trở thành quy định bất thành văn với hàng hoá nhập khẩu và trở thành thói quen của người tiêu dùng”, ông Phú cho hay.

Có thể thấy, truy xuất nguồn gốc hàng hóa là hoạt động cần thiết cho các DN. Nhiều DN đã thành công khi áp dụng bài bản các tiêu chuẩn quốc gia, tiêu chuẩn quốc tế vào trong quy trình sản xuất sản phẩm. Như lời ông Nguyễn Hoàng Linh , Phó Tổng Cục trưởng Tổng cục Tiêu chuẩn - Đo lường - Chất lượng (Bộ Khoa học và Công nghệ), việc truy xuất nguồn gốc giúp kiểm soát được chất lượng, độ an toàn. Đây cũng là công cụ giúp DN khi gặp vấn đề lỗi sản phẩm đã cung cấp ra thị trường, sẽ nhanh chóng có cách thức truy vết, thu hồi sản phẩm.