Trần Mai Hạnh: Văn chương vì phẩm giá hiện tại và tương lai
VOV.VN - Tham luận của Nhà văn Trần Mai Hạnh tại Diễn đàn Văn học ngày 16/12/2015 trong khuôn khổ Tuần lễ Giải thưởng Văn học Đông Nam Á tổ chức tại Thái Lan từ 13/12 đến 18/12/2015.
Nhà văn Trần Mai Hạnh vừa được Hoàng gia Thái Lan trao Giải thưởng văn học ASEAN cho tác phẩm “Biên bản chiến tranh 1-2-3-4.75”. Nhân dịp này, Diễn đàn văn chương ASEAN cũng được tổ chức tại thủ đô Bangkok(Thái Lan), thu hút sự quan tâm của công chúng Thái Lan yêu văn học và sự tham dự của một số tác giả vừa được trao giải.
VOV.VN xin giới thiệu bài tham luận tại diễn đàn này của nhà văn Trần Mai Hạnh, có tiêu đề "Văn Chương vì phẩm giá hiện tại và tương lai":
Khi bắt đầu xây dựng cuốn tiểu thuyết tư liệu lịch sử “Biên bản chiến tranh 1-2-3-4.75”, ngay khi chiến dịch Hồ Chí Minh kết thúc thắng lợi, tôi đã hiểu rằng dù dữ dội và đau đớn đến đâu, cuộc chiến tranh nào rồi cũng qua đi. Những năm tháng khổ đau, máu và nước mắt của bất cứ bên tham chiến nào cũng không bao giờ bị lãng quên và tất yếu trở thành một phần của lịch sử.
 |
| Nhà văn, nhà báo Trần Mai Hạnh (người đứng) tại Diễn đàn văn chương ASEAN, tổ chức tại Thái Lan |
Đã hơn bốn thập kỷ trôi qua, nhưng những hồi ức về cuộc chiến tranh giải phóng dân tộc vẫn chưa phai nhạt trong lòng người dân Việt Nam, kể cả những người lính cộng hòa bên kia chiến tuyến, và cả các cựu binh cũng như người dân Mỹ. Xin hãy trân trọng những hồi ức ấy, nhưng cũng xin đừng quên một điều quan trọng rằng, lịch sử luôn sôi động, lịch sử không bao giờ ngừng lại. Và mỗi sáng, chúng ta thức dậy, thế giới đã lên đường. Trong dòng chảy khôn cùng của cuộc sống, chúng ta luôn phải hiểu mình cần làm gì trong cuộc đấu tranh bảo vệ những phẩm giá tốt đẹp của hiện tại và tương lai trong một thế giới đang trĩu nặng âu lo vì những tham vọng, chiến tranh và xung đột. Viết vì phẩm giá con người là một điều không bao giờ cũ với các nhà văn trên khắp thế giới, đặc biệt với các nhà văn đã, đang phải sống trong một đất nước có chiến tranh.
Nhà văn Trần Mai Hạnh nhận Giải thưởng văn học ASEAN
Rất dễ để nhận thấy rằng, thế giới ngày hôm nay đang đổ không biết bao nhiêu tiền bạc vào những vũ khí giết người, tận diệt sự sống, tận diệt các di sản văn hóa. Trong khi đó văn hóa, đặc biệt là văn học chính là ngọn lửa để sưởi ấm tình yêu, lòng nhân văn, xích con người lại gần nhau. Chỉ có tình yêu của con người dành cho nhau mới có thể xóa nhòa mọi ranh giới, xóa nhòa mọi mưu đồ đã và đang hủy hoại thế giới. Chính vì vậy mỗi một nhà văn không chỉ là người dân của một quốc gia nào đó mà còn là người dân của toàn nhân loại. Nhà văn với sức mạnh của ngôn từ có vai trò quan trọng cho sự phát triển của xã hội, mà ở đó giá trị của hòa bình cao hơn quyền lực, sự hy sinh cao hơn lợi lộc và sự sống của con người là trên hết.
 |
| Nhà văn Trần Mai Hạnh và các khách mời thạm dự diễn đàn |
Tôi đã viết “Biên bản chiến tranh 1-2-3-4.75” với những tài liệu nguyên bản tuyệt mật của phía Việt Nam Cộng hòa, có cơ duyên chứng kiến và thu thập được trong Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử giải phóng Sài Gòn. Sau nhiều năm lao động tôi đã xây dựng nên cuốn tiểu thuyết tư liệu lịch sử “Biên bản chiến tranh 1-2-3-4.75” phục dựng trung thực sự thật lịch sử đã diễn ra trong những ngày tháng cuối cùng của cuộc chiến tranh năm 1975 ở Việt Nam. Tôi chưa bao giờ nguôi những ký ức về cuộc chiến tranh đó, nhưng điều quan trọng nhất với tôi, viết không phải là để nhắc lại cuộc chiến, mà là làm thế nào để qua trang sách góp phần nhỏ bé của mình vào ước vọng con người sống tin yêu nhau hơn, cùng nhau xây dựng những giá trị đạo đức tốt đẹp cho tương lai. Có một đúc kết rằng, “Cho dù là cuộc chiến tranh nào đi chăng nữa thì đó cũng không phải là hòa bình”. Nhân loại thẫm đẫm nỗi khát khao bình dị mong được sống yên bình. Nhưng lịch sử của nhân loại lại chưa bao giờ ngưng tiếng súng.
Nhà báo Trần Mai Hạnh nhận giải thưởng văn xuôi Hội Nhà văn
Khép lại cuộc chiến, bước sang giai đoạn xây dựng đất nước, nâng cao vị thế và hình ảnh của đất nước, của dân tộc trong mắt bạn bè, luôn là một khát vọng cháy bỏng của mỗi người dân nước Việt, của các nhà văn nước Việt
Văn chương luôn gắn liền với phẩm giá của con người và dân tộc, từ trong quá khứ, đến hiện tại và cả tương lai. “Khi chúng ta đến với nhau thì cần phải phiên dịch ngôn ngữ để hiểu được nhau nhưng khi đã hiểu nhau thì tình yêu của chúng ta dành cho nhau đã gắn kết chúng ta một cách tự nhiên nhất. Và duy nhất trên thế gian này chỉ có tình yêu là không cần đến phiên dịch” (1).
 |
| Nhà báo Trần Mai Hạnh cùng các diễn giả tại diễn đàn thảo luận văn học tại khuôn khổ Giải thưởng Văn học ASEAN |
Và giao tiếp văn chương, không cần đến giấy thông hành vẫn khiến con người hiểu nhau, say đắm nhau, và say đắm chính mình. Say đắm văn chương là món quà kỳ lạ mà tạo hoá đã ban tặng cho con người.
Vì khát vọng hoà bình, vì chất lượng cuộc sống, vì quyền con người, vì phẩm giá tốt đẹp của hiện tai và tương lai mà mãi mãi chúng ta cần đến văn chương, cần đến nhịp cầu hoà bình, hữu nghị, hợp tác giữa các dân tộc và các nền văn hoá.
Với tôi, giải thưởng lớn nhất nhận được chính là sự tin cậy vào phẩm giá nhà văn mà bạn đọc trao cho tôi khi đón nhận “Biên bản chiến tranh 1-2-3-4.75”./.
(1)-Lời nhà thơ Hữu Thỉnh tại Hội nghi quốc tế giới thiệu Văn học Việt Nam lần thứ III-Hà Nội tháng 3/2015.
