Trình diễn nghệ thuật Chầu văn tại L'Espace

Tối 6/11, một cuộc giới thiệu và trình diễn nghệ thuật hát Chầu văn diễn ra tại Trung tâm văn hóa Pháp L'Espace (Hà Nội) đã thu hút đông đảo người xem. Chương trình nghệ thuật này được Câu lạc bộ bảo tồn nghệ thuật chầu văn - Trung tâm  nghiên cứu và bảo tồn tín ngưỡng Việt Nam tổ chức. 

Biểu diến hát Chầu văn

Trước khi các nghệ nhân trình diễn nghệ thuật hát Chầu văn với 13 lối hát, đó là: Bỉ, Miễu, Thổng, Phú Bình, Phú Chênh... khán giả đã được nghe Giáo sư Ngô Đức Thịnh - Chủ nhiệm Câu lạc bộ bảo tồn Hát văn Việt Nam giới thiệu về lịch sử cũng như giá trị văn hóa của loại hình nghệ thuật ca hát cổ truyền này. Trong đó nêu rõ, hát Chầu văn là một sinh hoạt văn hóa dân gian có liên quan trực tiếp đến tín ngưỡng của dân tộc Việt.

Song hành với tín ngưỡng đó là một một loại hình âm nhạc, nghệ thuật hát, múa với sự hòa quyện giữa sinh hoạt tín ngưỡng, tâm linh và hình thức diễn xướng dân gian rất độc đáo và đặc sắc. Đầu những năm 60 của thế kỉ 20 đã ra đời một nhánh hát Chầu văn ngoài nghi lễ, hoạt động trình diễn trên sân khấu và đưa lên sóng phát thanh nhưng về cơ bản cho đến nay, Chầu văn vẫn gắn với nghi lễ lên đồng. Đây là một nghi lễ tiêu biểu nhất của đạo Mẫu Tứ phủ của người Việt, một hình thức Xa-man giáo hiện vẫn tồn tại ở nhiều dân tộc trong nước ta cũng như các dân tộc trên thế giới.

Ông cũng so sánh và chỉ ra nét riêng của nghệ thuật hát Chầu văn Việt Nam: Khác với các hình thức ca nhạc trong nghi lễ Xa-man trên thế giới, hát văn của người Việt có từ lâu. Chúng tôi đoán định là từ thế kỉ 18 đã tách ra thành ban cung văn riêng gồm cung âm với nhiều nhạc cụ khác nhau để phục vụ nghi lễ lên đồng. Cũng vì lẽ đó mà hát Chầu văn đã sớm phát triển lên trình độ nghệ thuật cao mang tính chuyên nghiệp bao gồm: hát văn thờ, hát văn chầu và hát văn thi.

Các nghệ nhân trong câu lạc bộ bảo tồn nghệ thuật chầu văn đã trình diễn hát văn trong không gian linh thiêng của điện thánh. Diễn xướng hầu đồng cũng được tái hiện với các giá đồng như: quan Tam phủ, quan Tuần tranh, ông Hoàng Bảy.... Chương trình sẽ tiếp tục trong tối nay (7/11/2012)./.