Văn hóa, tín ngưỡng đã thay đổi như thế nào trong thời đại mở cửa?

VOV.VN - Sáng 31/3, tại Hà Nội diễn ra hội thảo quốc tế “Biến đổi văn hóa- xã hội ở khu vực đô thị trong quá trình toàn cầu hóa và hiện đại hóa”.

Với các đề tài nghiên cứu về biến đổi tín ngưỡng, lễ hội, không gian kiến trúc của văn hóa truyền thống trong bối cảnh hiện đại, các nhà nghiên cứu đã chỉ ra những thay đổi trong đời sống tâm linh, sinh hoạt văn hóa tại Việt Nam, đặc biệt trong 30 năm trở lại đây, khi quá trình đô thị hóa diễn ra ngày càng mạnh mẽ, tác động lớn đến đời sống văn hóa tâm linh, tín ngưỡng của người dân.

Từ kết quả nghiên cứu của mình, Tiến sĩ Đinh Hồng Hải, Viện Nghiên cứu Văn hóa đã chỉ ra sự dịch chuyển tín ngưỡng Di Lặc và Thần tài ở Việt Nam, thể hiện nhu cầu đa dạng của người dân trong thực hành tín ngưỡng.

Hình dáng tượng Phật Di Lặc đã có những thay đổi khi du nhập vào Việt Nam. (Ảnh: Phương Thúy)

Không chỉ biến đổi từ năm 1986 đến nay mà vẫn còn tiếp tục. Đó là biểu hiện của sự biến đổi văn hóa theo một chiều hướng xã hội hóa, đại chúng hóa, đa dạng hóa. Có nghĩa là tín ngưỡng, nhu cầu của người dân về cái gì thì họ đặt pho tượng đó để thờ. Đôi khi họ không quá quan tâm pho tượng ấy thuộc Phật giáo, Đạo giáo hay tín ngưỡng dân gian.  Khi chúng ta tìm hiểu một hiện tượng nào đó mang tính biến đổi như thế thì chúng ta cần thâm nhập sâu vào chính đời sống con người và ta phải tôn trọng tín ngưỡng của họ. 

Với đề tài nghiên cứu về biến đổi không gian ở các làng ven đô trong quá trình đô thị hóa, Thạc sĩ Chu Thu Hường, Viện Bảo tồn di tích, Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch cho rằng: “Những làng quê càng gần nội đô thì quá trình đô thị hóa càng mạnh mẽ. Đô thị hóa không chỉ làm biến đổi không gian theo chiều rộng mà còn chuyển đổi chức năng mới, từ chức năng nông nghiệp sang công nghiệp, xây dựng hạ tầng. Đơn cử như làng Cự Đà- một làng nghề nổi tiếng bên bờ sông Nhuệ thuộc thành phố Hà Nội đã có những biến đổi mạnh mẽ, thể hiện rõ ràng nhất ở không gian kiến trúc của làng”.

Sự biến đổi không gian, cảnh quan kiến trúc biểu hiện ở các mức độ, tính chất đô thị hóa ở mỗi làng. Đô thị hóa từ bên trong tạo sự chuyển biến chậm hơn và có kiểm soát nhưng đô thị hóa từ bên ngoài thường dẫn đến phá vỡ cấu trúc và biến đổi nhanh, thiếu kiểm soát không gian cảnh quan kiến trúc làng. Kiến trúc cảnh quan không gian thiêng là nơi biến đổi ít nhất, luôn được trùng tu. Trong không gian này luôn diễn ra song song hai quá trình bảo tồn truyền thống và tái sáng tạo truyền thống./.

Mời quý độc giả theo dõi VOV.VN trên

Tin liên quan

Văn hóa nhận lỗi nhìn từ vụ sập giàn giáo ở Formosa
Văn hóa nhận lỗi nhìn từ vụ sập giàn giáo ở Formosa

VOV.VN - Đã sai thì phải nhận lỗi, nhận trách nhiệm để nhận được sự tha thứ. Đó không chỉ là nghệ thuật, là văn hóa lãnh đạo.

Văn hóa nhận lỗi nhìn từ vụ sập giàn giáo ở Formosa

Văn hóa nhận lỗi nhìn từ vụ sập giàn giáo ở Formosa

VOV.VN - Đã sai thì phải nhận lỗi, nhận trách nhiệm để nhận được sự tha thứ. Đó không chỉ là nghệ thuật, là văn hóa lãnh đạo.

Bộ trưởng Hoàng Tuấn Anh: “Sẽ cấm lễ hội phản văn hóa”
Bộ trưởng Hoàng Tuấn Anh: “Sẽ cấm lễ hội phản văn hóa”

Theo Bộ trưởng Văn hóa, Thể thao và Du lịch, có địa phương coi lễ hội như ngành kinh tế mũi nhọn nên không dễ thuyết phục để quy hoạch lại.

Bộ trưởng Hoàng Tuấn Anh: “Sẽ cấm lễ hội phản văn hóa”

Bộ trưởng Hoàng Tuấn Anh: “Sẽ cấm lễ hội phản văn hóa”

Theo Bộ trưởng Văn hóa, Thể thao và Du lịch, có địa phương coi lễ hội như ngành kinh tế mũi nhọn nên không dễ thuyết phục để quy hoạch lại.

Thước đo nào cho thẩm mỹ, văn hóa Lễ hội?
Thước đo nào cho thẩm mỹ, văn hóa Lễ hội?

VOV.VN -Lễ hội chém lợn hay đâm trâu liệu có cần phải thay đổi, để phù hợp với thời đại mà vẫn giữ được tinh thần là cầu may. 

Thước đo nào cho thẩm mỹ, văn hóa Lễ hội?

Thước đo nào cho thẩm mỹ, văn hóa Lễ hội?

VOV.VN -Lễ hội chém lợn hay đâm trâu liệu có cần phải thay đổi, để phù hợp với thời đại mà vẫn giữ được tinh thần là cầu may. 

Nồng ấm “Sự kiện văn hóa mùa xuân” tại Nhật Bản
Nồng ấm “Sự kiện văn hóa mùa xuân” tại Nhật Bản

VOV.VN -Chiều 10/3, tại Đại sứ quán Việt Nam tại Tokyo, Nhật Bản, “Sự kiện văn hóa mùa xuân” đã được tổ chức.

Nồng ấm “Sự kiện văn hóa mùa xuân” tại Nhật Bản

Nồng ấm “Sự kiện văn hóa mùa xuân” tại Nhật Bản

VOV.VN -Chiều 10/3, tại Đại sứ quán Việt Nam tại Tokyo, Nhật Bản, “Sự kiện văn hóa mùa xuân” đã được tổ chức.

Giới thiệu văn hóa các dân tộc Việt Nam hưởng ứng IPU 132
Giới thiệu văn hóa các dân tộc Việt Nam hưởng ứng IPU 132

VOV.VN - Các lễ hội, phong tục độc đáo của đồng bào các dân tộc sẽ được tái hiện tại không gian Làng Văn hóa – Du lịch các dân tộc Việt Nam.

Giới thiệu văn hóa các dân tộc Việt Nam hưởng ứng IPU 132

Giới thiệu văn hóa các dân tộc Việt Nam hưởng ứng IPU 132

VOV.VN - Các lễ hội, phong tục độc đáo của đồng bào các dân tộc sẽ được tái hiện tại không gian Làng Văn hóa – Du lịch các dân tộc Việt Nam.