Từ ca khúc “Như lời đồn“: Gây sốc hay sự xuống cấp ca khúc Việt?

Chưa lắng xuống việc ca khúc Việt không “thuần tiếng Việt”, pha trộn tiếng Anh, Hàn lộn xộn, rồi tiếp theo sự tranh cãi độ “hot” của những MV có lời “quái, độc, lạ”, thì tới những cú sốc bởi tên ca khúc Việt có phần thô tục nếu nói lái… Phải chăng là sự cuống cấp thẩm mỹ của ca khúc Việt trong giới trẻ?

Cho dù nhìn qua thị trường âm nhạc Việt thấy vẫn rất sôi động, các bảng xếp loại “hit” liên tục thay đổi chóng mặt, hay các MV thu về hàng triệu lượt xem gây sóng gió trên các kênh trực tuyến, nhưng rõ ràng ca khúc Việt trong giới trẻ hiện đang có nhiều vấn đề cần quan tâm để điều chỉnh.

Ngoài việc các ca khúc không được đánh giá cao về giá trị âm nhạc và thông điệp chân- thiện- mỹ từ ca từ, thì các ca khúc Việt đang được gọi là “hit” trên thị trường đang đối mặt với nhiều phản ứng trái chiều.

Ca khúc "Người âm phủ" với lời lẽ... ngáo ngơ.

Ca khúc có lời ngáo ngơ gây sốc

MV “Chạy ngay đi” của ca sĩ Sơn Tùng MTP vừa phát hành được 18 phút đã có1 triệu lượt view, 24 giờ sau, MV đạt 22 triệu lượt, trở thành ca khúc được nghe nhiều nhất thế giới ở thời điểm đó, nhanh chóng bỏ xa những tên tuổi nổi tiếng như: Miley Cyrus với “Wreking Ball”- 19,3 triệu, Taylor Swift với “Bad Blood”- 20,1 triệu, BTS với “DNA”- 21 triệu…, một hiện tượng chưa từng có trong lịch sử âm nhạc Việt.

Tương tự, “Người âm phủ” của Osad (Mai Quang Nam) với những ca từ rất ngáo ngơ “... Mặt thì ngáo ngáo, điệu cười thì ngơ ngơ. Suốt ngày nói linh tinh vớ vẩn... Dừng lại nhanh! Cười thêm cái nữa là tim anh đứt phanh...”, có thời điểm, đứng đầu bảng trang nghe nhạc trực tuyến lớn nhất Việt Nam, đến tháng 5/2018 cũng đã thu hút gần 38 triệu lượt xem trên Youtube.

“Cô gái M52” (HuyR - Tùng Viu) cũng khiến không ít người trong giới âm nhạc cảm thấy hoang mang, nhưng ở thời điểm 15/5/2018, MV này đã cán mốc 37 triệu lượt xem trên Youtube và liên tiếp dẫn đầu bảng xếp hạng các trang nghe nhạc trực tuyến.

“Người yêu tôi không có gì để mặc” của Lộn Xộn Band từng gây sốc tại Sing My Song 2018, dù giai điệu nghèo nàn, đơn điệu, ngay lập tức đoạt 5 triệu lượt xem sau ngày phát sóng, và hiện vẫn đang làm khuynh đảo thị trường âm nhạc và cộng đồng mạng.

Sau 2 ngày đăng tải trên Zing MP3, “Hongkong1” đạt 5 triệu lượt nghe, và hiện đứng thứ 2 trên #zingchart, dù đây chỉ là do Nguyễn Trọng Tài ngẫu hứng hát khi "ngà ngà" say trên bàn nhậu, và được bạn bè quay lại.

Gần đây "mốt" mới của các nhạc sĩ sáng tác là dựa vào tên ca khúc gây sốc bằng cách "nói lái", ca từ khá dung tục, thiếu thẩm mỹ đang phổ biến và đứng trong các Top trên trang xếp hạng âm nhạc: “Như lời đồn”, “Như cái lò”, “Xếp hình”, “Thẩm du”, “Nắng cực”…Và không chỉ gây sốc cho người nghe mà còn gây sốc cho cả giới quản lý âm nhạc Việt.

“Như lời đồn” của nhạc sĩ Khắc Hưng, sản phẩm âm nhạc mới vừa ra mắt của ca sĩ Bảo Anh đang gây sóng gió trên thị trường âm nhạc Vpop trực tuyến, không chỉ do lùm xùm chuyện ca sĩ Bảo Anh mà còn là từ nhạc sĩ sáng tác, trước đó năm 2017, “Như cái lò” cũng đã gây nhiều tranh cãi, thất vọng ca từ và MV, chua kể dính nghi án đạo nhạc, ý tưởng MV và vũ đạo từ “Bass Down Low” của Dev.

Và cũng do “Như lời đồn” bị chê, nhạc sĩ anh Khắc Việt đã có ngôn từ thô tục, chợ búa với những người chê nhạc sĩ em Khắc Hưng gây nhiều thất vọng về ứng xử văn hóa.

Trong những bài hát có cái tên dễ gây hiểu lầm như hiện nay không thể quên cái tên “Thu dẩm” một sáng tác mới của rapper LK, tên bài hát mang tính phản cảm, lời còn xu hướng gợi dục:“Cô ta mắc bệnh dẩm tên thu…, đêm đến cô ta mới là chính mình...”. Ca khúc đang được thu hút rất nhiều lượt xem trên các trang nghe nhạc trực tuyến.

“Nắng cực” do Phạm Toàn Thắng, Trúc Nhân, Thảo Nhi thể hiện không chỉ có tiêu đề nhạy cảm, mà còn bị chỉ trích khi đưa tiếng thở hổn hển vào đoạn đầu bài hát trong MV. Đây là ba cái tên được giới chuyên môn đánh giá cao, nhưng ở ca khúc này, họ đã đánh mất thiện cảm bởi sự dễ dãi hòa mình vào dòng nhạc thị trường theo xu hướng dung tục.

Và mới nhất trong tháng 10 là ca khúc R&B “Thằng điên” do JustaTee và hot streamer ViruSs sáng tácnhảy vọt tới 18 bậc để soán ngôi trên #zingchart tuần 42, chạm mốc hơn 2,8 triệu lượt xem sau 1 ngày ra mắt, từng giữ vị trí #1 Top Trending Youtube Việt Nam hay lan toả tới các nước khác như #39 Trending Canada hay từng chạm #18 Trending Nhật Bản,"Thằng điên" còn leo thẳng lên vị trí dẫn đầu trên BXH những ca khúc được bán chạy nhất trên Itunes Việt Nam.

Ca khúc thuần tiếng Việt là của hiếm

Vpop Việt đang có xu hướng (trend) chêm pha tiếng nước ngoài. Trước đây chỉ chêm vào vài từ đơn tiếng Anh như “you”, “me”, “yes”, “no”, thì bây giờ không chỉ tiếng Anh mà còn tiếng Hàn, và bất kỳ tiếng gì theo chủ ý tác giả ca khúc, thậm chí trong một ca khúc có thể 2-3 ngôn ngữ lộn xộn, và không chỉ vài từ đơn mà có khi cả câu, cả đoạn.

Trên đà bản audio thành công ngoài sức mong đợi, ê-kip Erik và Mr.Siro tung MV “Chạm đáy nỗi đau”, pha một lúc 2 ngoại ngữ khác vào ca khúc tiếng Việt, là tiếng Anh và tiếng Hàn: “Babe! Kajima! Stay here with me! Kajima”, “Nỗi sợ I'm losing you”…, chỉ trong một thời gian ngắn mang về hơn 13 triệu lượt view, hiện MV vẫn nằm trong TOP thịnh hành trên kênh youtube.

“Ta còn yêu nhau" là MV đầu tiên được Đức Phúc tung ra sau khi làm náo loạn showbiz từ cú “đập mặt làm lại”, chỉ hơn 1 ngày đã cán mốc hơn 1 triệu lượt view, MV được thực hiện tại Việt Nam, nhạc sĩ, ca sĩ đều là người Việt Nam, bối cảnh câu chuyện cũng ở Việt Nam nhưng phần thoại khá dài ở đoạn đầu lại được lồng tiếng Hàn Quốc?

Trước đó, nhóm nhạc nữ xinh đẹp tên LIME tung ra ca khúc “Take it slow” (Đừng vội),  cũng pha một cách vô nghĩa 3 thứ tiếng, bao gồm Việt, Anh, Hàn trong ca khúc của mình. “I like baby/ Du ri beon go ri neun concept/ Neon maeume an deu neun cheokhae/ Deop da myeon seo beot neun jacket/ Neom bam sae da/ I lay down”…

LIME.

“Hot girl” Chi Pu trong lần ra mắt với vai trò ca sĩ gây ầm ĩ trong năm 2017 album "Love Story" gồm 3 ca khúc là 3 phiên bản đặc biệt của ca khúc "Từ hôm nay", "Cho ta gần hơn”, khi khả năng phát âm tiếng Hàn người Hàn cũng không hiểu. Thậm chí có những trường hợp, tiếng Việt gần như bị biến mất bởi một ngoại ngữ khác trong MV “Be your own color” của Thủy Top khi tiếng nước ngoài lấn át phần tiếng Việt, còn tiếng Việt bị hát không rõ lời…

Giới trẻ luôn đi tìm sự mới mẻ, phá cách… thậm chí “nổi loạn”, có “gu” riêng của họ và theo đúng kiểu giới trẻ, cái gì đang là “xu hướng”- trend, càng dễ nổi bật hơn. Không những tác phẩm mà phát ngôn gây sốc hay scandal cũng sẽ nhận được sự chú ý và mọi người lại càng xem, chia sẻ, tranh luận... Họ tiếp nhận những cái mới, cả tốt và chưa tốt, theo luật đào thải, cái gì xấu sẽ biến mất. Nhưng thời gian, cái chưa tốt sẽ bị đào thải.

Nhưng khi trong đời sống âm nhạc, có quá nhiều ca khúc gây sốc cũng sẽ ít nhiều gây ảnh hưởng đến giới trẻ, với giới sáng tác sẽ dẫn đến giá trị sai lệch trong xã hội, còn các “fan” bị ảnh hưởng về nhận thức.

“Vẫn biết, việc cảm thụ âm nhạc mang tính chủ quan của từng người nhưng khi cả một thế hệ lao vào những ca khúc chỉ thuần giải trí hoặc thỏa mãn thị hiếu “ham của lạ” của người trẻ thì điều đó thật sự đáng lo ngại. Bất kỳ nền âm nhạc nào của quốc gia nào cũng cần phải được xây dựng trên những giá trị cơ bản. Một khi những giá trị đó bị gạt sang một bên thì nguy cơ về sự biến dạng của âm nhạc sẽ vô cùng khó lường”, nhà nghiên cứu âm nhạc Nguyễn Quang Long./.