Làng văn hóa Nùng An trên Tây Nguyên

Giữa những vườn cà phê xanh mướt, ngôi nhà sàn của ông Nông Văn Minh, ở làng Quảng Hòa, thôn Tam Điền, xã Ea Tam, huyện Krông Năng nổi bật bởi màu đỏ tươi của mái ngói mới. Ông phấn khởi chia sẻ: nhà này mới được sửa lại hết vài trăm triệu đồng. Mọi kiến trúc và bài trí trong nhà đều theo phong tục truyền thống của người Nùng. Gia đình ông từ Cao Bằng vào Đăk Lăk định cư từ năm 1987. Trên vùng quê mới, khí hậu thổ nhưỡng phù hợp nhiều loại cây trồng, chịu khó làm ăn nên kinh tế ngày càng khấm khá.

"Vào đến đây làm ăn cũng phát đạt hơn ở quê, mình cũng trồng được những cây lâu năm. Cảm thấy gia đình và cả xóm đây cũng khá giả hơn nhiều. Bản thân mình cũng lưu giữ phong tục, tập quán của người Nùng An, cho con cháu là phải mặc mũ, nón hay là trang phục truyền thống. ở nhà sàn trên này thì thoáng mát hơn, phong tục tập quán của mình là không bỏ được. Cũng mong các thế hệ sau này cũng giữ được những cái đó".

Cách nhà ông Minh vài rẫy cà phê là căn nhà 2 tầng khang trang như biệt thự của anh Hoàng Đình Tân, Bí thư chi bộ thôn Tam Điền. Anh cho biết: gia đình có một nhà sàn truyền thống mới sửa sang lại để cho bố mẹ ở, còn anh xây thêm ngôi nhà gần 2 tỷ đồng để ở riêng.

Theo anh Tân, làng Quảng Hòa hiện nay có gần 60 hộ thì có hơn 50 ngôi nhà sàn truyền thống. Gia đình nào cũng có vài héc ta đất, trồng cà phê và nhiều loại cây có giá trị như sầu riêng, mắc ca, bơ. Kinh tế phát triển, đời sống sung túc, người dân tích cực đóng góp xây dựng nông thôn mới. Đặc biệt, dù xa quê đã lâu nhưng bà con vẫn giữ gìn bản sắc văn hóa truyền thống của dân tộc Nùng.

"Vẫn giữ được nét văn hóa, bản sắc dân tộc trong việc cưới hỏi rồi việc tang lễ. Giao lưu văn hóa văn nghệ thì vẫn giữ được bản sắc, như lày cỏ này rồi bánh chưng, bánh gai. Hiện tại các lớp trẻ rồi các con cháu thì nói chung ai cũng biết nói tiếng dân tộc mình. Trong xóm thì cũng lưu giữ khá tốt nhà sàn, cả thôn bây giờ chỉ có hai cái nhà xây thôi, còn lại là tất cả là đều nhà sàn hết".

Bà La Bế Thủy Trang, Phó chủ tịch UBND xã Ea Tam, cho biết, toàn xã hiện có 19 dân tộc cùng sinh sống, trong đó người Tày – Nùng chiếm gần 90%. Thời gian qua, xã luôn chú trọng phát triển kinh tế - xã hội đi đôi với bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa của các dân tộc. Đặc biệt, làng Quảng Hòa vẫn còn giữ gìn những nếp nhà sàn, nghề dệt vải chàm của người Nùng và đang khôi phục văn hóa dân gian hát hèo phườn, còn gọi là hát lượn, hát giao duyên. Đây là không gian văn hóa truyền thống đặc sắc, tạo điểm nhấn để địa phương tiến tới phát triển du lịch cộng đồng.

"Ngoài việc giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc thì nhân dân ở trong làng Quảng Hòa thì cũng cùng nhau phấn đấu phát triển kinh tế, xóa đói giảm nghèo. Gần như cơ bản thì trong làng Quảng Hòa thì bà con nhà cửa đều khang trang, ổn định, có nhiều hộ là cũng có điều kiện kinh tế phát triển rất là tốt, hộ nghèo thì chiếm tỷ lệ rất là nhỏ".

Những ngôi nhà sàn lấp ló giữa vườn cà phê xanh mướt ở làng Quảng Hòa, xã Ea Tam, huyện Krông Năng, tỉnh Ðắk Lắk. Sau hơn 35 năm thăng trầm, những nếp nhà ấy vẫn vẹn nguyên bản sắc, được người Nùng xem là “báu vật” tiếp tục gìn giữ và phát triển trên vùng quê mới./.